نوشته شده توسط: الهه ناز
سرما خوردگی، آلرژی و سینوزیت از جمله بیماریهایی هستند که موجب احتقان مسیر بینی و کاهش حس بویایی میشوند و به این ترتیب توانایی چشیدن طعمها کاهش می یابد
گاهی اوقات حس چشایی همیشگی ما، موقتا تغییر میکند و طعم بد یا فلزی در دهان خود احساس میکنیم. این حالت میتواند دلایل مختلفی داشته باشد.
طعم در دهان توسط ساختارهای ویژه ای به نام جوانه های چشایی احساس میشود. به طور متوسط 10000 جوانه چشایی در دهان وجود دارد که اکثر آنها روی زبان قرار گرفته اند اما برخی نیز در سقف دهان و در پشت حلق واقع شده اند. هر یک از این جوانه های چشایی حدود 50 سلول گیرنده حسی دارد که به نوشیدنیها و غذاها واکنش نشان میدهند.
جوانه های چشایی به پنج طعم اصلی حساس هستند: شیرینی، ترشی، شوری، تلخی و اومامی (طعم گوشتی / لذیذ). بزاق موجود در دهان، مواد شیمیایی موجود در غذا و نوشیدنیهایی که مصرف میکنیم را در خود حل میکند و پرزهای چشایی کوچک روی سلولهای گیرنده، سیگنالهایی به مرکز چشایی در مغز ارسال میکند.
بو نیز نقش مهمی در چشایی ما ایفا میکند. پوشش داخلی بینی حاوی سلولهای گیرنده بو است که بوی غذاها را میگیرند و این دو حس در کنار هم کار کرده و طعمهای متفاوت گوناگون را شناسایی میکنند. حس چشایی بستگی به ترکیب غذا نیز دارد. اگر غذای شیرین را پس از بلع غذای بی مزه، بخورید طعم آن شیرین تر احساس میشود. اگر به خوردن یک نوع غذا پشت سر هم ادامه دهید، کاهش رضایت از طعم را احساس میکنید که به علت سازگاری و انطباق با آن غذا است.
جوانه های چشایی دائما در حال جایگزین شدن هستند بنابراین تغییر در سلامت، مواد مغذی دریافتی و تغذیه، داروها، هورمونها و سن، همگی میتوانند بر عملکرد آنها تاثیر گذاشته و باعث شوند غذاها بی مزه یا مشابه به نظر برسند یا طعم بد، شیرین، گچی، خون مانند یا طعمهای نامطلوب دیگر در دهان ایجاد کنند. از جمله دلایل محتمل طعمهای غیر طبیعی در دهان عبارتند از:
طعمهای غیر طبیعی به علت عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا دارو باید ظرف چند روز تا چند هفته پس از رفع عفونت یا قطع مصرف دارو، و در صورتی که به علت بارداری باشد، معمولا پس از سپری کردن سه ماهه اول بارداری باید برطرف شود. اما اگر تغییر بلند مدتی در حس چشایی احساس کردید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک عمومی احتمالا شما را به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع میدهد.
توانایی شناسایی طعمها را میتوان با استفاده از محلولهای مختلف در نواحی مختلف دهان و زبان امتحان کرد. ساکروز سلولهای گیرنده شیرینی ، کلرید سدیم طعم شور، کنین طعم تلخ و سرکه یا اسید سیتریک طعم ترش را مشخص میکند. آزمایش خون برای کمک به تشخیص ممکن است توصیه شود. در صورتی که درمان لازم باشد، شیوه آن به علت کاهش چشایی بستگی دارد. بزاق مصنوعی ممکن است در موارد خشکی دهان توصیه شود یا ممکن است تجویز بلند مدت دارو، به داروهایی که همین عوارض را نداشته باشند، تغییر داده شود.
در اینجا چند توصیه برای کمک به لذت بردن از غذا (در صورت تغییر موقت حس چشایی) آمده است:
بیشتر بدانید : علت شوری دهان چیست + درمان خانگی شوری دهان
بیشتر بدانید : علت مزه و بوی بد دهان چیست؟ و چگونه درمان می شود؟
بیشتر بدانید : چرا احساس می کنم چیزی در گلویم گیر کرده؟ علت و درمان
بیشتر بدانید : باردار شدن زبان نشانه چیست؟
تهیه و ترجمه: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ