نوشته شده توسط: الهه ناز
خارشتر درختچه ای است با شاخه های پیچیده که خارهای زیادی دارد
بشر از دیرباز به دنبال کشف اسرار و اثرات درمانی انواع گیاهان بوده و همیشه برای درمان امراض گوناگون از گیاهان بهره گرفته است. با گذشت زمان و پیشرفت های علم پزشکی داروهای شیمیایی جایگزین داروهای گیاهی شدند که اکثر این داروها از منابع و منشأ گیاهی تولید می شوند. یکی از این گیاهان دارویی که دارای خواص زیادی است گیاه خار شتر می باشد.
ارتفاع گیاه خارشتر گاها به یک متر هم می رسد
گیاه خار شتر دارای نام های دیگری مانند خاراشتر، خاربز، خرانگبین، خارانگبین، تَرانگبین (عسلِ تَر)، خرانگوی، تُرنجبین می باشد.
خار شتر از تیره ی باقللائیان می باشد که به دلیل خواص فراوان دارویی در بسیاری از نقاط جهان برای درمان بیماری ها استفاده می شود. این گیاه همچنین یک نوع خوراک دام برای حیواناتی نظیر شتر و بز می باشد.
گیاه خار شتر درختچه ای است با شاخه های پیچیده که سرتاسر آن با خار های زیاد پوشیده شده است. ارتفاع این گیاه به حدود یک متر هم می رسد. ریشه های خار شتر تا عمق 5 الی 7 متر زیر زمین نفوذ می کنند. ریشه های خار شتر همچنین دارای ساقه های زیر زمینی است که دارای عمق 2 متری و گسترش جانبی 8 متری می باشد.
ساقه های خار شتر به رنگ سبز می باشد که توسط خارها زیادی پوشیده شده است. طول این خارها بین 2 تا 4 سانتیمتر می باشد و رنگ آنها سبز بوده و انتهای آنها به رنگ زرد می باشد. برگ های این گیاه به صورت متناوب و ساده و کامل و بیضوی هستند. برگ ها دارای طول بین 7 تا 20 میلیمتر می باشد که دم برگ های آن کوتاه بوده و به طول یک تا 2 میلیمتر است. سطح فوقانی برگ ها به رنگ سبز یا زرد روشن می باشد و سطح زیرین آنها تقریبا پرز دار و دارای رنگی مایل به آبی هستند.
گیاه خار شتر دارای گل هایی به رنگ صورتی تا قهوه ای مایل به قرمز است. این گل ها با یک پایه باریک می رویند و طول آنها به 1 سانتی متر می رسد. روی هر شاخه در حدود 1 تا 6 گل می روید که تعداد آنها به تعداد خار های اطراف آن بستگی دارد. میوه گیاه خار شتر مانند یک غلاف کوچک است که به طول یک الی سه سانتیمتر بوده و رنگ آن قهوه ای کدر مایل به قرمز است.
خار شتر گیاهی است که خاستگاه آن روسیه، جنوب آفریقا، آسیای غربی و مناطق مدیترانه ای است. این گیاه در شرایط متنوع آب و هوایی رشد می کند و در برابر سرما و شوری خاک بسیار مقاوم است. خار شتر دارای عمری چند ساله بوده و در انواع خاک ها و حتی نمک زار ها می روید.
خار شتر در مناطق دیگری مانند بیابان های ایران، عربستان، هند، پاکستان، سوریه رشد می کند. در ایران نیز در مناطقی مانند بلوچستان، خوزستان، سمنان، کرمانشاه، بجنورد، اهواز، شیراز، بندرعباس، قشم و خراسان به صورت خودرو رشد می کند.
دفع سنگ مثانه و سنگ کلیه از خواص درمانی خارشتر می باشد
گیاه خار شتر دارای خواص درمانی زیادی مانند ضد عفونی کننده، بند آورنده خون، تب بر، ضد التهاب، بازسازی کننده و پاک کننده کبد می باشد. علاوه بر این ها خار شتر دارای خواصی به شرح زیر است:
• تولید آنتی اکسیدان ها و محافظت از کبد
• درمان سرما خوردگی های شدید و عفونت های حاد تنفسی
• درمان بیماری های مربوط به دهان و لثه ها و بیماری های عفونی و التهابی خلط دهان
• کاهش قند خون در افراد دیابتی
• درمان درد و ورم مفصل ها، پاها و بازوها و بخش های مختلف بدن و تقویت سیستم ایمنی بدن
• دفع سنگ های کلیه و مثانه
• رفع مشکلات گوارشی و تقویت دستگاه گوارش
• پماد به دست آمده از عصاره این گیاه بیماری های پوستی و جراحت های پوستی را سریع درمان کرده و باعث بهبود جریان خون در رگ ها می شود.
• بهبود و درمان بیماری هایی مانند اگزما، غانقاریا و زخم های چرکی
برای درمان بیماری ها از تمام قسمت های این گیاه می توان استفاده کرد. فراورده های به دست آمده از این گیاه به صورت پودر، ضماد، دمنوش و عرق می باشد که هر کدام به طریقه مصرف جداگانه ای دارد و با اهداف خاصی مصرف می شود.
برای درمان سنگ کلیه و مثانه و جلوگیری از ابتلا به این بیماری ها از عرق این گیاه استفاده می شود.
دم کرده این گیاه دارای خاصیت ادرار آوری و مسهل بوده و ضماد این گیاه به صورت پماد برای بهبود زخم ها استفاده می شود.
میزان مصرف این گیاه برای درمان بیماری ها را باید از پزشک سنتی معالج خود سوال کنید. اما دوز مصرفی ترنجبین با توجه به نوع بیماری از 20 تا 150 گرم متغیر می باشد.
ترنجبین ماده ای است که از خارشتر به دست می آید
ترنجبین یک ماده صمغی است که در فصول گرم سال از گل های گیاه خار شتر ترشح می شود. نوع دیگری از ترنجبین نیز وجود دارد که از غلاف های دانه این گیاه به دست می آید و دارای طعمی شیرین است. ترنجبین بر اثر فعالیت های حشراتی که از این گیاه تغذیه می کنند ترشح می شود. ترنجبین در طب سنتی ایرانی با نام عسل شبنم و یا عسل شتر نیز شناخته می شود.
ترنجبین برای درمان زردی در کودکان مؤثر است
ترنجبین دارای خاصیت ملینی بوده و برای درمان نوزادان مبتلا به زردی استفاده می شود. از این محصول در صنعت داروسازی ایران نیز استفاده می شود. این ماده به عنوان شیرین کننده، داروی ضد سرفه و تسکین دهنده گلو درد، ضد اسپاسم، ادرار آور، پاک کننده مثانه، محرک مزاج و گرم کننده بدن مورد استفاده قرار می گیرد. در ایام قدیم نیز از این ماده برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شده است.
عرق خارشتر دارای طبع گرم و خشک است
عرق خار شتر دارای طبعی بسیار گرم و خشک است. به همین خاطر کسانی که دارای طبیعتی گرم هستند باید در مصرف آن محتاط باشند و با پزشک خود مشورت کنند.
عرق خار شتر دارای خواص فراوانی برای درمان برخی از بیماری هاست که در زیر به شرح آنها می پردازیم.
خار شتر باعث تقویت سلول های عصبی معده شده و روند هضم را بهبود می بخشد. مصرف عرق خار شتر باعث رفع یبوست و مشکلات بواسیر مانند سوزش و درد و تورم می شود.
عرق خار شتر مانند یک آنتی بیوتیک طبیعی عمل کرده و ایمنی بدن را افزایش می دهد. با تقویت ایمنی بدن، توان بدن در برابر انواع عفونت ها و مشکلات تنفسی ناشی از سرما خوردگی، سرفه، آسم و برونشیت بیشتر می شود.
عرق خار شتر به علت داشتن خواص ضد التهابی باعث بهبود التهاب شده و به همین دلیل از این گیاه برای کاهش علائم بیماری آرتروز استفاده می شود.
عرق خار شتر به علت دارا بودن خاصیت ادرار آوری باعث ضد عفونی کردن مجاری کلیه ها و مثانه شده و سموم بدن را دفع می کند و از ابتلا به سنگ های کلیه و مثانه جلوگیری کرده و رسوبات و سنگ های تشکیل شده را نیز از بین می برد.
کبد چرب دارای علائمی مانند افزایش وزن و احساس خستگی می باشد. این بیماری با افزایش کلسترول و فشار خون در ارتباط مستقیم می باشد. از این رو مصرف عرق خار شتر باعث پاکسازی و دفع سموم شده و می تواند اثر مثبتی بر روی کاهش چربی کبد داشته باشد.
عرق خار شتر به علت داشتن طبعی گرم باعث تسکین درد معده می شود. همچنین باعث تقویت سلول های عصبی معده شده و دستگاه گوارشی را تقویت کرده و باعث هضم بهتر غذا می شود.
مصرف موضعی پودر این گیاه به همراه شیر یا گلاب باعث کاهش علائم حساسیت های پوستی می شود.
افرادی که دارای شرایطی خاصی هستند بهتر است در مصرف این گیاه و عرق آن احتیاط لازم را داشته باشند که این افراد شامل موارد زیر می باشند:
• مادران شیرده؛ این گروه از افراد باید قبل از مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنند.
• بیماران مبتلا به حصبه
• افراد مبتلا به اسهال خونی و بواسیر و خون ادراری از خوردن خار شتر باید خودداری کنند.
• افرادی که دارای طبیعتی گرم هستند.
• خانم های باردار؛ این افراد باید تنها تحت نظارت پزشک خود از این گیاه آن هم به مقادیر کم استفاده کنند.
عسل خار شتر خالص دارای طبعی گرم و خشک است. عسل خار شتر برای درمان بسیاری از مشکلات و بیماری ها مفید است. اسهال را درمان می کند و باعث تقویت دستگاه گوارشی، معده، دفع انگل از روده ها و بهبود بواسیر شده و به هضم بهتر غذا کمک می کند.
عسل خار شتر با پاک سازی و ضد عفونی کردن کلیه ها از ابتلا به سنگ کلیه جلوگیری می کند و خاصیت ادرار آوری دارد. اسید اوریک بدن را از بین برده و پاک سازی می کند.
عسل خار شتر بی خوابی ناشی از ضعف اعصاب و صرع را درمان می کند و باعث بهبود و درمان روماتسیم می شود.
همچنین برای درمان برونشیت مزمن و عفونت ریه و درمان سردرد های میگرنی مفید است.
مصرف عسل خار شتر باعث تصفیه خون شده و یک مکمل مفیدی برای درمان بیماری های عصبی و مالیخولیا می باشد. باعث بهبود و التیام زخم ها شده و به کاهش وزن بدن کمک می کند.
گرداوری: بخش سلامت بیتوته
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
