نوشته شده توسط: الهه ناز
قلعه دختر کرمان یکی از بناهای تاریخی استان کرمان است
استان کرمان یکی از استان های تاریخی کشور مان است که دارای جاذبه های بی نظیر باستانی و گردشگری می باشد. قدمت برخی از این بناهای تاریخی به چند هزار سال قبل از میلاد می رسد. قلعه دختر یکی از این بنا های تاریخی است که در ادامه با جزئیات آن بیشتر آشنا خواهید شد.
قلعه دختر کرمان در شمال شهر کرمان واقع شده است
در حوالی شهر کرمان دو قلعه باستانی وجود دارد که هر دو قلعه را "قلعه دختر" می نامند. از این دو قلعه یکی از گل ساخته شده است که در ارتفاعات حد فاصل بین زریسف و کوه مسجد صاحب الزمان بنا شده است.
قلعه دیگر از سنگ ساخته شده است و در شمال شهر کرمان و دقیقا در سمت چپ مسیری که به زرند می رود واقع شده است و در فاصله 10 کیلومتری از جاده کمر بندی نزدیک شهر قرار دارد.
این قلعه در قسمت شمالی جلگه شهر کرمان بر روی یک صخره بلند قرار گرفته است. این صخره که قلعه دختر را در خود جای داده است تا 400 متر ارتفاع دارد و سطح بام آن بیش از 20 هکتار وسعت دارد.
قلعه دختر کرمان دارای طاق نماهایی است که دور تا دور محوطه را فرا گرفته اند
محیط برج و بارو و استحکامات قلعه به صورت دایره کاملی است که بیش از سه کیلومتر وسعت دارد. در بیشتر نقاط دیوار صخره به صورت سطح استوانه ای است.
تنها راهی که دسترسی را به بام صخره امکان پذیر می کند، تنگه ی باریکی است که در سایه انداز شمالی صخره قرار دارد. به نظر می رسد که این راه تنها راه رسیدن به محل قلعه است و به همین علت در دامنه صخره، شاهد استحکامات و دیوار ها و برج های مفصلی برای محافظت مدخل تنگه می باشیم.
دیوار هایی که در قسمت ورودی این قلعه ساخته شده اند به طول نیم کیلومتر است و عرض پی سنگی این دیوار ها بیش از 2 متر می باشد. این دیوار از زمین تا ارتفاع دو متر از جرز سنگی ساخته شده است و سپس بر روی این جرز یک دیوار خشتی و گلی با قطوری ساخته شده است.
این قسمت از قلعه دارای طاق نماهایی است که مانند پنجره های بدون درب برای باز و بسته شدن می باشند و دور تا دور محوطه را فرا گرفته اند.
در داخل این محوطه بزرگ بقایایی از چند عمارت کوچک گلی دیده می شود.
این محوطه دارای یک دروازه است که به سمت شمال باز می شود. خرابه ها و بقایای برج های محافظ هنوز هم به چشم می خورد و محل دقیق دروازه را مشخص می کنند.
شیب محوطه ای که در بین برج و باروی بخش ورودی قرار دارد بسیار تند است و بعد از طی کردن مسافتی به سمت مدخل تنگه خواهید رسید.
در قلعه ی دختر کرمان، مخازن آب زیادی ساخته شده است
در دو طرف قسمت ورودی تنگه، دو برج طولانی وجود دارد که از این قسمت محافظت می کردند. یکی از آن ها دارای بیست متر ارتفاع است که هنوز هم بقایای آن وجود دارد.
تنها قسمت باقی مانده از این دو برج دو خروجی است که به صورت دایره ای می باشد. بعد از این دو خروجی تنگه بدل بشکافی می شود که صعود از آن بسیار مشکل بوده و تنها با سبک صعود از ته چاه امکان پذیر است.
از همین بخش ابتدای ساختمان پله ای شروع می شود که عرض آن در بخش هایی به سه تا چهار متر می رسد. در ارتفاع 50 متری این ساختمان، پلکان به طور کلی فرو ریخته و راه قطعه شده است. برای اینکه به بالا رفتن از این مسیر پلکانی ادامه دهید می بایست بعد از رسیدن به این قسمتی که پله ها فرو ریخته، باقی راه را با سر انگشتان دست و پا تا چند متری از دیوار سنگی به طور عمودی بالا بروید و سپس به آرامی از روی سنگی صاف و لغزنده با دست راست بخزید و دوباره چند متری با نوک انگشت های دست و پا بالا بروید.
سپس بقایای پلکان دوباره نمایان می شود و باقی راه را می توانید به راحتی طی کنید.
شیب این پلکان ها معقول و حساب شده است به طوری که حتی حیواناتی مانند قاطر هم می توانند به راحتی از روی آن بالا بروند.
بعد از دقایقی یک دو راهی پیدا می شود که یک راه آن ادامه پلکان است و دیگری "پاطاقی" است که دارای عرضی به بزرگی دو متر است و طول آن نیز بیش از نیم کیلومتر است. در این قسمت نیز باقی مانده برج های محافظ دیده می شود.
در این قلعه مخزن های آب زیادی ساخته شده است که برخی از آنها تا صدها لیتر گنجایش دارند. اگر از ارتفاع خاکی که در سمت راست این دیوار وجود دارد بالا بروید بعد از چند لحظه وارد قلعه خواهید شد.
در این منطقه بیش از ده مخزن آب و آب انبار و جود دارد. در سایه انداز شمالی قلعه تعداد مخازن آب بیشتری نسبت به سایه انداز جنوبی وجود دارد.
در جنوب قلعه بیش از 4 مخزن آب وجود دارد که یکی از آنها واقعا شگفت انگیز است. این مخزن که به صخره آویزان است دارای عمقی بیش از 30 متر و پهنایی بیش از 25 متر است. این مخازن ظاهرا با آب باران پر می شده اند.
دیوارها و برج های قلعه دختر کرمان همگی از سنگ و ملاط درست شده اند
صخره را می توان به دو قسمت سایه انداز جنوبی و شمالی تقسیم کرد. پهنای سایه انداز جنوبی از سایه انداز شمالی کمتر است. سایه انداز شمالی از دو دره به صورت موازی تشکیل شده است. در این دره ها که یکی از آنها بزرگتر از دیگری است آثار ساختمانی جالبی وجود دارد. بر فراز یالی که این دو دره را از هم جدا می کند بقایای چند مجموعه ساختمانی دیده می شود.
در این قلعه که وسعت آن چند صد هکتار می رسد، ده ها مجموعه ساختمانی وجود دارد که برخی از آنها دارای زیر بنایی به چند هزار متر مربع می رسد.
این مجموعه های ساختمانی از راهروهای متناسب و مستقیم با جرزهای ظریف و باریک سنگی تشکیل شده که همگی نشانگر سلیقه و چیره دستی سازندگان و ساکنان قلعه است.
وسعت قلعه دختر کرمان
یکی از ویژگی های مهم در مورد بناهای این قله باستانی مهارت معماران و مردم ساکن در آن زمان بوده است. دیوار ها و برج ها همگی از سنگ و ملاط درست شده اند و در ساختن آنها دقت و حوصله زیاد به کار رفته است.
برای مثال در یکی از دره های این منطقه بر روی لبه پرتگاه و کنار آخرین مخزن آب که به شکل دایره است یک بنای سنگی بزرگی وجود دارد که از نظر بزرگی و وسعت دست کمی از نمای جنوبی عمارت موزه ایران باستان در تهران ندارد.
اگر شما با سبک معماری و ساختمانی بناهای مسکونی در کوهستان های ایران آشنا باشید، از درجه دقت و ظرافت به خرج رفته در این ساختمان ها تعجب خواهید کرد. انحنای ملایم و متناسبی که به زاویه های جرز ها داده اند به بنا حالتی شبیه مجسمه داده است.
شاید دلیل این همه توجه و دقت در ساختن این بناها، وجود نزدیک به 70 درصد از مخزن های آب قلعه در این دره بوده است.
در این منطقه شاهد وجود انبوه سفال های شکسته می باشیم که در نزدیکی این بناها و در مجاورت مخزن آب دایره شکل دیده می شود که می تواند گواه این باشد که محل مستقیم آب آشامیدنی در این نقطه بوده است.
گرداوری: بخش گردشگری بیتوته
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
