نوشته شده توسط: الهه ناز
یکی از پروژههای ساختمانی بزرگ دبی، جزایر نخلی هستند که گاهی از آنها با عنوان هشتمین عجایب جهان یاد میشود. این مقاله به بررسی تاریخچه، مراحل ساخت و ویژگیها و امکانات مختلف این جزایر زیبا میپردازد. با ما همراه باشید.
دبی، بزرگترین بخش از امارات متحدهی عربی، با مساحتی دو برابر لندن، به لحاظ اقتصادی یکی از ثروتمندترین مناطق جهان است. با این حال، این شهر اخیرا با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکند. انتظار میرود که تمام ذخایر نفتی دبی به زودی به پایان برسند. بنابراین اکنون دبی به یک منبع درآمد جدید نیاز دارد.
برای حل این مشکل، شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دبی، یک برنامهی 2 میلیارد دلاری برای تبدیل دبی به لوکسترین و بهترین مرکز تفریحی جهان ارائه کرده است. برای دستیابی به این هدف او تا کنون توانسته زمینهای گلف متعد، بلندترین ساختمانهای جهان و تعدادی جزیرهی مصنوعی از جمله نخل جمیرا را بسازد.
دبی با در اختیار داشتن مراکز خرید مجلل، هتلهای متعدد، اقامتگاههای تفریحی لوکس و سواحل زیبا، همواره یکی از مقاصد گردشگری محبوب برای ثروتمندان بوده است. سالانه 5 میلیون گردشگر به این شهر سفر میکنند. شیخ محمد بن راشد آل مکتوم تصمیم داشت که این آمار را به 15 میلیون گردشگر برساند. اما مشکل بزرگی بر سر اجرای این طرح وجود داشت. دبی تنها 72 کیلومتر خط ساحلی دارد. برای حل این مشکل، جزیرهای شبیه به درخت نخل در سال 2006 ساخته شد و نخل جمیرا نام گرفت. این جزیره خطوط ساحلی دبی را 56 کیلومتر افزایش داد.
طرح ساخت این جزیره، فوقالعاده بود. چندین هتل لوکس، مراکز خرید، رستورانها و خانههای مسکونی متعددی در این جزیره ساخته شدند. گرچه برنامهریزی اولیه برای این جزیره، ساخت آن با استفاده از بتن بود اما برای ایجاد ظاهری طبیعیتر برای این جزیره، تصمیم بر آن شد که آن را از شن و ماسه بسازند. برای ساخت جزیره نزدیک به 100 میلیون متر مکعب شن و ماسه نیاز بود. 5.5 میلیون متر مکعب سنگ برای ساخت موج شکن به منظور حفاظت از جزیره استفاده شد.
برای حصول اطمینان از موفقیت این پروژهی بلندپروازانه، بهترین مهندسان از سراسر دنیا به کار گرفته شدند که در این گروه تعداد مهندسان هلندی بیشتر از سایر کشور ها بود. چرا که کشور هلند به پروژهی احیای زمین و افزایش 35 درصدی زمینهای مصنوعیاش شهرت دارد.
برای شروع کار، مهندسان ابتدا قدرت طوفانهای دریایی و میزان افزایش سطح آب بر اثر افزایش دمای کرهی زمین را به دقت محاسبه کردند. گروه تحقیق به این نتیجه رسیدند که مکان انتخاب شده مناسب است و خطرات ناشی از امواج دریا بر اثر جزر و مد را کاهش میدهد. ساخت موجشکن 11 کیلومتری در سال 2001 آغاز شد.
گرچه گردشگری دبی بعد از حادثهی یازده سپتامبر ضربه خورد اما این پروژه متوقف نشد. در ساخت این جزایر، ماشین آلات ساختمانی متعددی از جمله بیل هیدرولیکی، جرثقیل، دامپر و بارج به کار گرفته شد. شاخههای برگمانند این جزایر، بیشترین خط ساحلی را برای آن فراهم کردهاند، به همین دلیل است که این جزایر به شکل درخت نخل طراحی شدهاند.
سرانجام در سال 2003، ساخت این جزیره به پایان رسید. اکنون زمان شروع به ساخت خانهها و سایر ساختمانها در جزیره بود.
اولین چالشی که مهندسان با آن مواجه شدند، قرار دادن ماسه در بستر دریا برای ساخت موجشکن بود. پیدا کردن ماسهی مناسب برای این کار، مسئولیت سنگینی بود چرا که ماسههای بیابان دبی برای این کار مناسب نبود. در نهایت به جای استفاده از ماسهی بیابان از ماسههای دریا استفاده شد چرا که هم درشتتر و هم در برابر آب مقاوم است.
در شرایطی که دریا کاملا آرام بود، حجم زیادی از ماسههای بستر خلیج فارس استخراج شده و در محل ساخت جزیره انباشته شدند. برای اینکه ماسهها در همان محل باقی بمانند، تکههای بزرگ سنگ روی آنها قرار داده شدهاند. در حالی که اساس این جزیرهها از ماسه و تختهسنگ تشکیل شده، حفاظت اصلی از آن برعهدهی تختهسنگهای بزرگی است که هر کدام 6 تن وزن دارند که از معادن سنگ متعددی از اطراف امارات متحدهی عربی، استخراج شدهاند. با استفاده از این سنگها و صخرهها، ارتفاع موجشکن ها به 4 متر بالاتر از سطح دریا رسیده است.
زمانی که ساخت موجشکن به پایان رسید، ساخت و ساز داخل جزیره آغاز شد. ماشین آلات مخصوص با سرعت 8000 تن بر ساعت، ماسه را به این جزایر تزریق کردهاند. برای حصول اطمینان از این که ماسهها در جای درست تزریق میشوند و شکل درخت نخل جزایر به خوبی حفظ میشود، از یک ماهوارهی خصوصی با فناوری GPS استفاده شده است.
مهندسان در جریان ساخت این جزیره با مشکل دیگری نیز روبهرو شدند. آنها دریافتند که آب تازهی دریا به درستی نمیتواند در شاخ و برگهای داخلی جزیره جریان پیدا کند که موجب راکد ماندن آب میشود و زیانهای بعدی را به دنبال دارد. بنابراین تصمیم گرفتند تا حلقهی بیرونی جزیره را به دو قسمت تقسیم کنند. به این ترتیب آب به راحتی میتواند از قسمتهای بیرونی وارد شود و از راکد ماندن آب قسمتهای داخلی، جلوگیری میشود.
برای ساخت 4500 خانه در کنار چندین هتل، مرکز خرید، اقامتگاه تفریحی و یک شبکهی حملونقل کارآمد در این جزیره برنامهریزی شد. اما این مرحله نیز چندان ساده نبود. چرا که ماسههای سست و غیر فشرده، فونداسیون مناسبی برای ساخت و ساز نیستند. به علاوه این ماسهها به سادگی بر اثر زمینلرزه استحکام خود را از دست داده و موجب غرق شدن تمام جزیره میشوند.
برای حل این مشکل، مهندسان برای افزایش تراکم و استحکام ماسهها تا عمق 12 متری از روش تراکم ارتعاشی استفاده کردند.
مرحلهی افزایش تراکم فونداسیون نزدیک به 8 ماه طول کشید. پس از این مدت، زمین برای ساخت بناهای مختلف، استحکام لازم را پیدا کرد.
کارگران، خطوط گاز، لولهکشی آب، سیمکشی برق و خطوط تلفن مورد نیاز را نصب و اجرا کردند و خانهها، هتلها و مراکز خرید به تدریج ساخته شدند. تمامی خانههای جزیرهی نخل جمیرا در مدت سه روز به فروش رفت. در ابتدا این جزیره برای زندگی 60 هزار نفر در نظر گرفته شده بود اما پس از مشاهدهی استقبال از خرید خانهها، این مقدار دو برابر شد با وجود این که قیمت خانهها بسیار بالا بود. قیمت خانهها در نخل جمیرا بیشتر از 2 میلیون درهم امارات یا 550 هزار دلار آمریکا بود.
از میان معروفترین ساکنان این جزیره میتوان دیوید و ویکتوریا بکهام و شاهرخ خان بازیگر بالیوود را نام برد.
شیخ محمد بن راشد آل مکتوم پس از مشاهدهی موفقیت این جزیره، تصمیم گرفت که دو جزیرهی دیگر که از نخل جمیرا بزرگتر باشند، بسازد. تا کنون ساخت جزیرهی نخل جبل علی (Palm Jebel Ali) به پایان رسیده و نخل دیرا (Palm Deira)، که از دو جزیرهی دیگر بزرگتر است، هنوز در دست ساخت است.
تنها گذر زمان نشان خواهد داد که آیا ساخت جزایر نخلی، تصمیم درستی بوده یا خیر.