نوشته شده توسط: الهه ناز
احادیثی از ائمه درباره ی مسخره کردن دیگران
مسخره کردن دیگران در قرآن بسیار مورد نکوهش و مذمت قرار گرفته شده تا آنجا که خداوند برای چنین شخصی کلمه (ویل) به کار می برد که در لغت عرب کنایه از عذابی سخت برای کسی است که چنین کاری را مرتکب شود و به هر حال کنایه از وعده عذاب است.
در بعضی از آیات قرآن درباره مسخره کردن دیگران آمده است که به تعدادی از آن ها اشاره کرده ایم.
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى? أَنْ یَکُونُوا خَیْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى? أَنْ یَکُنَّ خَیْرًا مِنْهُنَّ ? وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ ? بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ ? وَمَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولَ?ئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ.
ای اهل ایمان، مؤمنان هرگز نباید قومی قوم دیگر را مسخره و استهزا کنند، شاید آن قوم که مسخره می‌کنند از خود آنان بهتر باشند. و نیز بین زنان با ایمان قومی دیگری را سخریّه نکنند که بسا آن قوم از خود آن زنان بهتر باشند، و هرگز عیبجویی (از همدینان) خود مکنید و به نام و لقب‌های زشت یکدیگر را مخوانید که پس از ایمان به خدا نام فسق (بر مؤمن نهادن) بسیار زشت است و هر که توبه نکند چنین کسان بسیار ظالم و ستمکارند. (آیه 11 سوره حجرات)
«وَاِذا رَأیْتَ الّذینَ یَخُوضُونَ فی ایاتِنا فَاَعرِضْ عَنْهُمْ حتّی یَخُوضُوا فی غَیْره» (آیه 68 سوره انعام)
در این آیه قرآن صراحتاٌ امر به ترک همنشینی با کسانی را دارد که آیات خداوند را به تمسخر می گیرند.
«یا ایّها الّذینَ امَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذینَ اتَخَذُوا دینَکُم هزواً ولَعباً...اولیاءَ» (آیه 57 سوره مائده )
در این آیه نیز قرآن صراحتاٌ به مؤمنین دستور داده که از دوستی با کسانی که آیات خدا و دینش را به استهزاء و بازی می گیرند بپرهیزند.
کسی که مومنی را مورد تمسخر قرار دهد، به خاطر ارج و عزت مومن نزد خداوند همانند این است که ذات باری تعالی را مورد طعن قرار داده باشد.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
یا بنَ مَسعودٍ ، إنّهُم لَیَعِیبُونَ على مَن یَقتَدِی بِسُنَّتی فرائضَ اللّه ِ ، قالَ اللّه ُ تعالى : «فَاتَّخَذْتُمُوهم سِخرِیّا حتّى أَنْسَوکُم ذِکْرِی و کُنتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَکُونَ * إِنّی جَزَیْتُهُمُ الیَوْمَ بِما صَبَرُوا»
اى پسر مسعود! آنان بر کسانى که با پیروى از سنّت من، فرایض خدا را به جاى مى آوردند، خرده مى گیرند. خداوند متعال فرموده است: «و آنها را مسخره کردید تا یاد مرا از خاطرتان بردند و به آنها مى خندیدید. امروز من پاداش صبر آنان را مى دهم». (بحار الأنوار : 77/102/1)
رسول اللَّه صلی الله علیه و آله فرمودند :
«مَنْ عَیرَ مُؤْمِناً بِشَی ءٍ لَمْ یمُتْ حَتّی یرْکبَهُ»
هرکس مؤمنی را به چیزی طعن زند، نمی میرد تا همان را مرتکب شود. و به بدترین مرگها از دنیا میرود. (بحار الانوار- جلد 73- صفحه 384)
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله می فرمایند :
إنّ المُستَهزِئینَ یُفتَحُ لأحَدِهِم بابُ الجَنَّةِ ، فیُقالُ : هَلُمَّ : فَیَجِیءُ بِکَرْبِهِ و غَمِّهِ ، فإذا جاءَ اُغلِقَ دُونَهُ، ثُمّ یُفتَحُ لَهُ بابٌ آخَرُ··· فما یَزالُ کذلکَ حتّى أنَّ الرَّجُلَ لَیُفتَحُ لَهُ البابُ فیقالُ لَهُ: هَلُمَّ هَلُمَّ، فما یَأتِیهِ .
دَرِ بهشت به روى یکى از مسخره کنندگان باز مى گردد و به او گفته مى شود : بیا. او با غم و اندوه جلو مى رود و چون نزدیک شد، در به رویش بسته مى شود. سپس در دیگرى به رویش گشوده مى گردد··· این کار مرتّبا تکرار مى شود تا جایى که در به رویش باز مى گردد و گفته مى شود: بیا، بیا؛ اما او دیگر جلو نمى رود. (کنز العمّال : 8328)
حضرت محمد صلی الله علیه و آله فرمودند :
«قال اللَّهُ تبارک و تعالی: مَنْ اهانَ لی وَلِیاً فَقَدْ ارْصَدَ لُمحارَبَتی»
هرکس یکی از دوستان مرا اهانت کند، در کمین جنگ با من نشسته است. و صد البته جایگاه چنین شخصی جز آتش، چیزی نخواهد بود. بلی روزی تمسخر او این چنین تجسم پیدا خواهد کرد. (وسایل الشیعه- جلد 8- صفحه 588)
پیامبر اکرم (ص) فرمودند :
إنّ المستهزئین بالنّاس یفتح لأحدهم باب من الجنّة فیقال هلمّ هلمّ فیجی ء بکربه و غمّه فاذا أتاه اغلق دونه ثمّ یفتح له باب اخر فیقال هلمّ هلمّ فیجی ء بکربه و غمّه فاذا أتاه اغلق دونه فما یزال کذلک حتّی إنّ الرّجل لیفتح له الباب فیقال له هلمّ هلمّ فلا یأتیه؛
در روز قیامت کسانی را که در دنیا مردم را مسخره می کردند می آورند و دری از بهشت به روی آنان می گشایند و به آنها می گویند بیایید بیایید. آنها با آن همه سختی و ناراحتی به پیش می آیند و همین که نزدیک در می رسند در به روی آنها بسته می شود. سپس در دیگری به روی آنها باز می شود و گفته می شود شتاب کنید شتاب کنید. این بار نیز آنها با ناراحتی حرکت می کنند و همین که نزدیک این در می روند آن نیز بسته می شود و همین طور این کار تکرار می شود تا جایی که نا امید می شوند و سر انجام دیگر به سوی هیچ دری نمی روند. در اینجا مؤمنان که ساکنان بهشت اند به آنها نظاره می کنند به آنان می خندند.
قسمتی از آیات قرآنی درباره ی مسخره کردن دیگران
امام سجاد علیه السلام : وَ الذُّنُوبُ الّتى تُنزِلُ النِّقَمَ عِصیانُ العارِفِ بِالبَغىِ وَ التَطاوُلُ عَلَى النّاسِ وَ الاِستِهزاءُ بِهِم وَ السُّخریَّةُ مِنهُم؛ (معانى الاخبار ،ص270)
گناهانى که باعث نزول عذاب مىشوند، عبارتاند از: ستم کردن شخص از روى آگاهى، تجاوز به حقوق مردم، و دست انداختن و مسخره کردن آنان.
امام صادق علیه السلام فرمودند :
لا یَطمَعَنَّ المُستَهزِئُ بالناسِ فی صِدقِ المَوَدَّةِ
کسى که مردم را مسخره مى کند، نباید به دوستى خالصانه آنها چشم امید بندد. (بحار الأنوار : 75/144/9)
امام صادق علیه السّلام می فرمایند :
هیچ انسانی رو در رو به مؤمنی طعن نزند و او را مسخره نکند، جز اینکه به بدترین مرگ ها هلاک شود و پس از مرگ درخواست بازگشت به خیر کند (یعنی تمنا کند او را به دنیا باز گردانند تا جبران مافات نماید.)
امام باقر علیه السلام درباره آیه «و چون با مؤمنان رو برو شوند...» فرمود :
إنّهُم کُهّانُهُم قالوا إنّا مَعَکُم أی عَلى دِینِکُم «إِنّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤونَ» أی نَستَهزِئُ بِأصحابِ محمّدٍ صلى الله علیه و آله و نَسخَرُ بهِم فی قَولِنا: آمَنّا ! .
کاهنان آنها وقتى با مؤمنان روبرو مى شدند، مى گفتند : ما با شما هستیم؛ یعنى، دین شما را داریم . «ما مسخره کننده ایم و بس» یعنى، ما با گفتن جمله «ایمان آوردیم» اصحاب محمّد صلى الله علیه و آله را مسخره مى کنیم . (مجمع البیان : 1/140)
حدیثی از امام باقر علیه السلام :
إِنَّ اللّه عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ المُداعِبَ فِى الجَماعَةِ بِلا رَفَثٍ؛
خداوند عزوجل دوست دارد کسى را که در میان جمع شوخى کند به شرط آن که ناسزا نگوید.
امام هادی (ع) :
أَلهَزلُ فُکاهَةُ السُّفَهاءِ وَ صَناعَةُ الجُهّالِ
مسخره کردن (و بذله گویی) دیگران، تفریح سفیهان و کار جاهلان است. (بحارالانوار، ج. 75، ص. 369)
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
