نوشته شده توسط: الهه ناز
دیابت شیرین، معروف به دیابت بیماری متابولیکی است که باعث افزایش قند خون می شود. هورمون انسولین قند را از خون به داخل سلولهای شما منتقل می کند تا ذخیره شود یا برای انرژی استفاده شود. با دیابت ، بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند یا نمی تواند به طور موثری از انسولین ساخته شده استفاده کند.
قند خون درمان نشده ناشی از دیابت می تواند به اعصاب ، چشم ها ، کلیه ها و سایر اعضای بدن آسیب برساند.
انواع مختلفی از دیابت وجود دارد:
دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است. سیستم ایمنی به سلولهای پانکراس ، جایی که انسولین ساخته می شود ، حمله کرده و آنها را از بین می برد. مشخص نیست که چه عواملی باعث این حمله شده است. حدود 10 درصد افراد دیابتی از این نوع برخوردار هستند.
دیابت نوع 2 زمانی اتفاق می افتد که بدن در برابر انسولین مقاوم شود و قند در خون شما جمع شود.
پیش دیابت زمانی اتفاق می افتد که قند خون شما از حد طبیعی بالاتر باشد ، اما برای تشخیص دیابت نوع 2 به اندازه کافی بالا نیست.
دیابت بارداری قند خون بالا در دوران بارداری است. انسداد هورمون های انسولین تولید شده توسط جفت باعث این نوع دیابت می شوند.
یک بیماری نادر به نام دیابت بی مزه مربوط به دیابت شیرین نیست ، اگرچه نام مشابهی دارد. این یک وضعیت متفاوت است که در آن کلیه های شما مایعات زیادی را از بدن شما خارج می کنند.
هر نوع دیابت علائم ، علل و روشهای درمانی منحصر به فردی دارد.
علائم دیابت در اثر افزایش قند خون ایجاد می شود.
علائم عمومی دیابت عبارتند از:
- افزایش گرسنگی
- تشنگی بیشتر
- کاهش وزن
- تکرر ادرار
- تاری دید
- خستگی مفرط
- زخم هایی که بهبود نمی یابند
علاوه بر علائم عمومی دیابت ، مردان مبتلا به دیابت ممکن است میل جنسی ، اختلال نعوظ (ED) و قدرت عضلانی ضعیف داشته باشند.
زنان مبتلا به دیابت همچنین می توانند علائمی مانند عفونت های دستگاه ادراری ، عفونت مخمری واژن و خشکی پوست را داشته باشند.
علائم دیابت نوع 1 می تواند شامل موارد زیر باشد:
- گرسنگی شدید
- تشنگی بیشتر
- لاغری ناخواسته
- تکرر ادرار
- تاری دید
- خستگی
- تغییرات خلقی
علائم دیابت نوع 2 می تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش گرسنگی
- تشنگی بیشتر
- افزایش ادرار
- تاری دید
- خستگی
- زخم هایی که آهسته بهبود می یابند
همچنین ممکن است باعث عفونت های مکرر شود. این به این دلیل است که افزایش سطح گلوکز باعث بهبودی بدن می شود.
اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری هیچ علائمی ندارند. این بیماری اغلب در طی یک آزمایش معمول قند خون یا آزمایش تحمل گلوکز که معمولاً بین هفته های 24 و 28 حاملگی انجام می شود ، تشخیص داده می شود.
در موارد نادر ، یک زن مبتلا به دیابت حاملگی نیز تشنگی یا ادرار بیشتر خواهد داشت.
نکته: علائم دیابت ممکن است آنقدر خفیف باشد که در ابتدا تشخیص آن دشوار باشد. یاد بگیرید که هنگام داشتن کدام علائم باید به پزشک مراجعه کنید.
دلایل مختلفی با هر نوع دیابت مرتبط است.
پزشکان دقیقاً نمی دانند چه عواملی باعث بروز دیابت نوع 1 می شود. به دلیلی ، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلولهای بتا تولید کننده انسولین در لوزالمعده را مورد حمله قرار داده و از بین می برد.
ژن ها ممکن است در برخی افراد نقش داشته باشند. همچنین ممکن است ویروسی حمله سیستم ایمنی بدن را ایجاد کند.
دیابت نوع 2 از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و سبک زندگی ناشی می شود. اضافه وزن یا چاقی نیز خطر ابتلای شما را افزایش می دهد. اضافه وزن به ویژه در شکم ، سلول های شما را در برابر اثرات انسولین بر قند خون مقاوم می کند.
این شرایط در خانواده ها وجود دارد. اعضای خانواده ژن های مشترکی دارند که احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 و اضافه وزن در آنها را بیشتر می کند.
دیابت بارداری نتیجه تغییرات هورمونی در دوران بارداری است. جفت هورمونهایی تولید می کند که سلولهای زن باردار را نسبت به اثرات انسولین کمتر حساس می کند. این می تواند باعث افزایش قند خون در دوران بارداری شود.
زنانی که هنگام بارداری اضافه وزن دارند و یا در طی بارداری بیش از حد وزن می گیرند ، بیشتر در معرض دیابت بارداری قرار دارند.
نکته: هم ژن ها و هم عوامل محیطی در ایجاد دیابت نقش دارند.
عوامل خاصی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.
اگر کودک یا نوجوان باشید ، پدر یا مادر یا خواهر یا برادر مبتلا به این بیماری داشته باشید یا ژن های خاصی را که با این بیماری در ارتباط هستند حمل کنید ، به احتمال زیاد به دیابت نوع 1 مبتلا می شوید.
خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در صورت افزایش موارد زیر افزایش می یابد:
- اضافه وزن دارند
- 45 سال یا بیشتر هستند
- پدر و مادر یا خواهر و برادر این بیماری را داشته باشند
- از نظر جسمی فعال نیستند
- دیابت بارداری داشته اند
- پیش دیابت دارند
- فشار خون بالا ، کلسترول بالا یا تری گلیسیرید بالا
خطر ابتلا به دیابت بارداری در صورت افزایش موارد زیر افزایش می یابد:
- اضافه وزن
- سن بالای 25 سال
- در دوران بارداری گذشته دیابت بارداری داشته است
- نوزادی با وزن بیش از 4 کیلو به دنیا آورده اند
- سابقه خانوادگی دیابت نوع 2 دارند
- دارای سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
نکته : خانواده ، محیط و شرایط پزشکی قبلی می تواند بر احتمال ابتلا به دیابت تأثیر بگذارد.
قند خون بالا به اندام ها و بافت های بدن آسیب می رساند. هر چه قند خون شما بالاتر باشد و هر چه بیشتر با آن زندگی کنید ، خطر ابتلا به عوارض بیشتر است.
عوارض مرتبط با دیابت عبارتند از:
- بیماری قلبی ، حمله قلبی و سکته مغزی
- نوروپاتی
- نفروپاتی
- رتینوپاتی و از دست دادن بینایی
- از دست دادن شنوایی
- آسیب پا مانند عفونت ها و زخم هایی که بهبود نمی یابند
- بیماری های پوستی مانند عفونت های باکتریایی و قارچی
- افسردگی
- زوال عقل
- دیابت بارداری
دیابت بارداری کنترل نشده می تواند منجر به مشکلاتی شود که هم مادر و هم کودک را تحت تأثیر قرار می دهد. عوارض موثر بر کودک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تولد زودرس
- وزن بالاتر از حد طبیعی هنگام تولد
- افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در زندگی
- قند خون پایین
- زردی
- مرده زایی
مادر می تواند دچار عوارضی مانند فشار خون بالا ( پره اکلامپسی ) یا دیابت نوع 2 شود.
خطر دیابت بارداری مادر در بارداری های آینده نیز افزایش می یابد.
نکته : دیابت می تواند منجر به عوارض جدی پزشکی شود ، اما شما می توانید با استفاده از داروها و تغییر سبک زندگی شرایط را کنترل کنید.
پزشکان دیابت را با چند داروی مختلف درمان می کنند. برخی از این داروها از طریق خوراکی مصرف می شوند ، در حالی که برخی دیگر از طریق تزریق در دسترس هستند.
انسولین اصلی ترین درمان دیابت نوع 1 است. این جایگزین هورمونی می شود که بدن شما قادر به تولید آن نیست.
چهار نوع انسولین وجود دارد که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. آنها با توجه به سرعت شروع به کار و مدت زمان تأثیر آنها متفاوت هستند:
- انسولین سریع : در عرض 15 دقیقه شروع به کار می کند و اثرات آن 3 تا 4 ساعت طول می کشد.
- انسولین کوتاه مدت : در عرض 30 دقیقه شروع به کار می کند و 6 تا 8 ساعت طول می کشد.
- انسولین با اثر متوسط : ??در عرض 1 تا 2 ساعت شروع به کار می کند و 12 تا 18 ساعت طول می کشد.
- انسولین طولانی مدت : چند ساعت پس از تزریق شروع به کار می کند و 24 ساعت یا بیشتر طول می کشد.
رژیم و ورزش می تواند به برخی از افراد در مدیریت دیابت نوع 2 کمک کند. اگر تغییر سبک زندگی برای کاهش قند خون کافی نیست ، باید دارو مصرف کنید.
این داروها به روش های مختلف قند خون شما را کاهش می دهند:
انواع دارو | نحوه کار آنها | نمونه |
بازدارنده آلفا-گلوکوسیداز | تجزیه قندها و غذاهای نشاسته ای در بدن را آهسته می کند. | آکاربوز ، میگلیتول |
بیگوانید | مقدار گلوکز کبد خود را کاهش می دهد. | متفورمین (گلوکوفاژ) |
بازدارنده های DPP-4 | قندخون خود را بدون اینکه خیلی پایین بیاید بهبود می دهد | لیناگلیپتین، ساکساگلیپتین ، سیتاگلیپتین |
پپتید شبه گلوکاگون | روش تولید انسولین در بدن را تغییر می دهد | دولاگلوتید ، اگزناتاید ، لیراگلوتید |
مگلیتینایدها | پانکراس را تحریک می کند تا انسولین بیشتری آزاد شود | ناتگلینید ، ریپاگلیناید |
بازدارنده های SGLT2 | گلوکز بیشتری را در ادرار آزاد می کند | کاناگلیفلوزین ، داپاگلیفلوزین |
سولفونیل اوره | پانکراس را تحریک می کند تا انسولین بیشتری آزاد شود | گلیبورید ، گلی پیزاید ، گلیمپراید |
تیازولیدیندیونز | به کارکرد بهتر انسولین کمک می کند | پیوگلیتازون ، روزیگلیتازون |
ممکن است لازم باشد بیش از یکی از این داروها را مصرف کنید. برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز انسولین مصرف می کنند.
در طول بارداری باید چندین بار در روز سطح قند خون خود را کنترل کنید. اگر زیاد باشد ، ممکن است تغییرات در رژیم غذایی و ورزش برای پایین آوردن آن کافی باشد یا نباشد. طبق کلینیک مایو ، حدود 10 تا 20 درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری برای کاهش قند خون خود به انسولین نیاز دارند. انسولین برای کودک در حال رشد بی خطر است.
دارو یا ترکیبی از داروهایی که پزشک برای شما تجویز می کند به نوع دیابت شما و علت آن بستگی دارد.
تغذیه سالم قسمت اصلی مدیریت دیابت است. در برخی موارد ، تغییر رژیم غذایی برای کنترل بیماری کافی است.
سطح قند خون شما بر اساس انواع غذاهایی که می خورید افزایش یا کاهش می یابد. غذاهای نشاسته ای یا شیرین باعث می شود که سطح قند خون به سرعت افزایش یابد. پروتئین و چربی باعث افزایش تدریجی بیشتری می شوند.
پزشک شما ممکن است توصیه کند که مقدار کربوهیدرات هایی که روزانه می خورید را محدود کنید. همچنین باید میزان مصرف کربوهیدرات را با دوز انسولین متعادل کنید.
با یک متخصص تغذیه که می تواند به شما در طراحی یک برنامه غذایی دیابت کمک کند ، کار کنید. دریافت تعادل مناسب پروتئین ، چربی و کربوهیدرات می تواند به شما در کنترل قند خون کمک کند.
خوردن انواع مناسب غذاها هم می تواند قند خون شما را کنترل کند و هم به کاهش وزن اضافی کمک کند. شمارش کربوهیدرات بخشی مهم در غذا خوردن برای دیابت نوع 2 است. یک متخصص تغذیه می تواند به شما کمک کند تا دریابید چند گرم کربوهیدرات در هر وعده غذایی مصرف کنید.
به منظور ثابت نگه داشتن سطح قند خون ، سعی کنید وعده های غذایی کم در طول روز بخورید. بر غذاهای سالم تاکید کنید مانند:
- میوه ها
- سبزیجات
- غلات کامل
- پروتئین بدون چربی مانند مرغ و ماهی
- چربی های سالم مانند روغن زیتون و آجیل
داشتن یک رژیم غذایی متعادل هم برای شما و هم برای کودک در طول این نه ماه مهم است. انتخاب صحیح غذا همچنین می تواند به شما در جلوگیری از مصرف داروهای دیابت کمک کند.
اندازه های وعده های غذایی خود را رعایت کنید و مصرف غذاهای شیرین یا شور را محدود کنید. اگرچه برای تغذیه کودک در حال رشد خود به مقداری قند نیاز دارید ، اما باید از خوردن زیاد غذا خودداری کنید.
تهیه یک برنامه غذایی با کمک یک متخصص تغذیه را در نظر بگیرید. آنها اطمینان حاصل می کنند که رژیم غذایی شما ترکیبی مناسب از عناصر مغذی است.
هر کسی که علائم دیابت دارد یا در معرض خطر بیماری است باید آزمایش شود. زنان در سه ماهه دوم یا سوم بارداری خود به طور معمول از نظر دیابت بارداری مورد آزمایش قرار می گیرند.
پزشکان از این آزمایشات خون برای تشخیص پیش دیابت و دیابت استفاده می کنند:
• آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا (FPG): بعد از 8 ساعت گرسنگی، قند خون شما را اندازه گیری می کند.
• آزمایش A1C : یک تصویر کلی از سطح قند خون شما در طول 3 ماه گذشته فراهم می کند.
برای تشخیص دیابت بارداری ، پزشک بین هفته های 24 و 28 بارداری سطح قند خون شما را آزمایش می کند.
• در طی آزمایش گلوکز ، قند خون شما یک ساعت پس از نوشیدن مایعات شیرین بررسی می شود.
• در طول 3 ساعت تست تحمل گلوکز، قند خون شما بعد از اینکه یک شب ناشتا هستید بررسی می شود و سپس یک مایع شیرین می نوشید.
هرچه زودتر ابتلا به دیابت تشخیص داده شود، زودتر می توانید درمان را شروع کنید.
دیابت نوع 1 قابل پیشگیری نیست زیرا به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود. برخی از دلایل دیابت نوع 2 ، مانند ژن ها یا سن شما نیز تحت کنترل شما نیستند.
با این وجود بسیاری از عوامل خطر دیگر دیابت قابل کنترل هستند. بیشتر استراتژی های پیشگیری از دیابت شامل انجام تنظیمات ساده در رژیم غذایی و تناسب اندام شما است.
اگر به شما دیابت مبتلا شده است ، در اینجا چند کار وجود دارد که می توانید برای به تأخیر انداختن یا جلوگیری از دیابت نوع 2 انجام دهید:
• حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش هوازی مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری داشته باشید.
• چربی های اشباع و ترانس را به همراه کربوهیدرات های تصفیه شده از رژیم غذایی خود خارج کنید.
• بیشتر میوه ، سبزیجات و غلات کامل بخورید.
• غذا با قسمتهای کوچکتر بخورید.
• اگر اضافه وزن یا چاقی دارید ، سعی کنید مقداری از وزن خود را کاهش دهید.
زنانی که هرگز دیابت نداشته اند ، می توانند ناگهان در بارداری به دیابت بارداری مبتلا شوند. هورمون های تولید شده توسط جفت می توانند بدن شما را در برابر اثرات انسولین مقاوم کنند.
برخی از زنانی که قبل از بارداری به دیابت مبتلا شده اند ، دیابت را در دوران حاملگی با خود حمل می کنند. به این دیابت قبل از حاملگی می گویند.
دیابت بارداری باید پس از زایمان از بین برود ، اما خطر ابتلا به دیابت را بعداً افزایش می دهد.
طبق فدراسیون بین المللی دیابت (IDF) حدود نیمی از زنان مبتلا به دیابت حاملگی طی 5 تا 10 سال پس از زایمان به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند.
ابتلا به دیابت در دوران بارداری همچنین می تواند منجر به عوارضی برای نوزاد شما شود ، مانند زردی یا مشکلات تنفسی.
اگر مبتلا به دیابت قبل از حاملگی یا حاملگی هستید ، برای جلوگیری از عوارض به نظارت ویژه ای نیاز دارید.
کودکان می توانند هم به دیابت نوع 1 و هم به دیابت نوع 2 مبتلا شوند. کنترل قند خون به ویژه در جوانان بسیار مهم است ، زیرا این بیماری می تواند به اندام های مهمی مانند قلب و کلیه ها آسیب برساند.
شکل خود ایمنی دیابت اغلب از کودکی شروع می شود. یکی از اصلی ترین علائم افزایش ادرار است. کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 ممکن است بعد از آموزش توالت رفتن ، رختخواب خود را خیس کنند.
تشنگی شدید ، خستگی و گرسنگی نیز از علائم این بیماری است. بسیار مهم است که کودکان دیابتی نوع 1 فوراً تحت درمان قرار گیرند. این بیماری می تواند باعث افزایش قند خون و کمبود آب بدن شود ، که می تواند موارد اضطراری پزشکی باشد.
دیابت نوع 1 قبلاً "دیابت نوجوانان" نامیده می شد زیرا نوع 2 در کودکان بسیار نادر بود. اکنون که کودکان بیشتری دچار اضافه وزن یا چاقی هستند ، دیابت نوع 2 در این گروه سنی شیوع بیشتری پیدا می کند.
حدود 40 درصد از کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 علائمی ندارند. این بیماری اغلب در طی معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود.
دیابت نوع 2 درمان نشده می تواند عوارض مادام العمر از جمله بیماری های قلبی ، کلیوی و کوری ایجاد کند. غذای سالم و ورزش می تواند به کودک شما کمک کند تا قند خون خود را کنترل کرده و از بروز این مشکلات جلوگیری کند. دیابت نوع 2 بیش از هر زمان دیگری در جوانان شیوع دارد.
خط پایان
برخی از انواع دیابت (مانند نوع 1) ناشی از عواملی است که از کنترل شما خارج هستند. با انتخاب بهتر غذا ، افزایش فعالیت و کاهش وزن می توان جلوی موارد دیگر مانند دیابت نوع 2 را گرفت.
خطرات احتمالی دیابت را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر در معرض خطر هستید ، قند خون خود را آزمایش کنید و به توصیه های پزشک برای مدیریت قند خون خود عمل کنید.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته