مجموعه: بهداشت بانوان

ترموگرافی سینه نوعی روش تصویر برداری حرارتی است

روش ترموگرافی (THERMOGRAPHY) در تشخیص سرطان پستان

ترموگرافی سینه چیست؟

دمای بدن انسان یک شاخص طبیعی برای تشخیص بیماری های مختلف است. در واقع اکثر بیماری ها به خصوص ناهنجاری های بافت پستان با تغییرات دمایی غیر طبیعی بروز پیدا می کنند. یکی از روش های شناسایی تغییرات بافت سینه، تصویربرداری حرارتی ترموگرافی می باشد.  

ترموگرافی سینه نوعی تست کم تهاجمی در خصوص شناسایی نشانه های اولیه سرطان سینه می باشد. تست ترموگرافی سینه عاری از درد است و ویژه بانوان در رده سنی زیر 50 سال می باشد. ترموگرافی سینه یا روش تصویر برداری حرارتی برای نخستین بار در سال 1975 مورد استفاده قرار گرفت. 

یک بافت بدخیم به موجب تولید اکسید نیتروژن از گرمای بالاتری نسبت به یک بافت طبیعی برخوردار است. در روش آزمایشی ترموگرافی، بافت های سرطانی سینه را به وسیله ی اختلاف دما در سطح پستان تصویر برداری می کنند.

طبق بیانیه های متخصصان زنان، انجام تست غربالگری به صورت منظم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. 

غربالگری سرطان سینه به بیمار این امکان را می دهد که قبل از شکل گیری نشانه های جسمی، بیمار تحت درمان قرار بگیرد و به نتیجه مطلوب برسد.

ترموگرافی سینه یک پایش از نزدیک محسوب می شود که مقدر است اشخاص با ریسک سرطان سینه را از نزدیک مورد پایش قرار دهد. 

روش ترموگرافیک یک تست اولیه است که به ارزیابی بافت های سینه می پردازد

رویکرد چند کیفی

رویکرد چند کیفی به بهره گیری از ترموگرافی، ماموگرافی و معاینه بالینی در خصوص انجام تست غربالگری اشاره دارد. بهترین روش در خصوص شناسایی سرطان پستان به وسیله ی نشانه های اولیه با ماموگرافی میسر است. این روش غربالگری سرطان سینه، برای گروه سنی در دهه های اول تا پنجم چندان گزینه مناسبی به شمار نمی رود. لذا می توان برای شناسایی سرطان از روش دیگر غربالگری به نام ترموگرافی بهره برد.  

روش ترموگرافیک، یک تست اولیه است که با ضبط تصاویر، به ارزیابی بافت های سینه می پردازد. پس از بررسی نتیجه تست، در صورت وجود ناهنجاری نیاز به انجام تست پیشگیری ماموگرافی به وجود می آید. 

ماموگرافی قادر است بیماری های مختلف موجود در  سینه را اعم از عفونت، سرطان، بیماری های عروقی و بیماری فیبروکیستیک را به نمایش بگذارد. 

بدین ترتیب اثربخشی مناسب از تست های غربالگری از بهره گیری سه روش تستی ترموگرافی، ماموگرافی و معاینه بالینی حاصل می گردد. 

بهتر است بدانید با رویکرد چند کیفی می توان 95 درصد از سرطان ها را در مراحل اولیه شناسایی کرد. 

کارکرد ترموگرافی سینه در بدن 

نوع کارکرد ترموگرافی سینه، به میزان رشد سلول های سرطانی اختصاص دارد. در طی تکثیر سلول های سرطانی در داخل تومور، میزان جریان خون در نواحی توده افزایش پیدا می کند. بی شک افزایش میزان جریان خون، سبب ارتقا دمای پوست می گردد. 

در تصویر برداری حرارتی ترموگرافی، شناسایی سرطان سینه از طریق افزایش دمای پوست امکان پذیر است. به عبارتی دیگر در بافت های سرطانی سینه جریان خون با شدت بیشتری در گردش است. 

علاوه بر این، در بافت های سرطانی فعالیت متابولیک یا واکنش های یوشیمیایی قابل مشاهده است. 

در حقیقت تغییراتی که در بافت سینه به وجود می آید، نتیجه ی عملکرد سلول های سرطانی هستند که برای حفظ زمینه برای رشد سرطان شکل می گیرند. 

نحوه انجام تست ترموگرافی سینه

در روش ترموگرافی، در راستای مشاهده تغییرات نامحسوس سینه بر اساس تقارن، از تصویر برداری مادون قرمز دیجیتالی استفاده می شود. 

فناوری مادون قرمز تغییرات دما موجود در سطح پوست را ثبت می سازد. در این روش تصاویری از مناطق مختلف دما در پستان شکل می گیرد. 

زمانی که در بافت پستان التهاب و شکل گیری عروق خونی فراتر از حالت طبیعی وجود داشته باشد، ناحیه سرطانی در تصویر با دمایی بالاتر از حالت عادی نمایش داده می شود. 

ترموگرافی روشی کم  تهاجم و غیر فشاری تلقی می شود. در طی معاینه های ماموگرافی یک نیرو یا فشار بر روی سینه تحمیل می گردد. این در حالی است که در طول ترموگرافی فرد با دستگاه حدود 6 الی 8 قدم فاصله دارد. 

دوربین های فوق حساس ترموگرافیک قادر هستند تغییرات دمایی و گردش خون شدت یافته در بافت سینه را در قالب تصویر با کیفیت بالا به نمایش بگذارند. 

در تست تلفیقی ترموگرافی سینه، به دو روش می توان تصویر حرارتی را به منظور بررسی دقیق در اختیار متخصص قرار داد. روش اول به صورت الکترونیک است و روش دوم شامل چاپ تصویر حرارتی با کیفیت بالا می شود. 

مدت زمان مورد نیاز برای انجام تست ترموگرافی سینه حدود 15 دقیقه برآورد شده است.

ترموگرافی روشی کم تهاجم و غیر فشاری تلقی می شود

سیستم ترموبیولوژیک 

نتایج حاصل از ترموگرافی سینه در پنج دسته مجزا تقسیم بندی می شوند. دسته های ترموگرافیک که با عنوان سیستم ترموبیولوژیک شناخته می شود، شامل موارد ذیل هستند.

TH-1

گزاش تست ترموگرافی در درجه بندی نخست شامل تغییرات متقارن و دو طرفه در بافت است که به صورت غیر عروقی، غیر مشکوک و نرمال می باشد. 

بازه زمانی آزمون های پیگیری در درجه بندی اول TH-1 و TH-2 هر یک سال است. 

TH-2

دومین درجه بندی گزارش تست ترموگرافی حاکی از وجود تغییر به صورت متقارن و دو طرفه در بافت سینه دارد. این تغییرات عروقی هستند و غیر مشکوک تلقی می شوند. 

TH-3

گزارش تست ترموگرافیک در درجه بندی سوم، دچار ابهام است و به میزان کم احتمال وجود توده سرطانی به چشم می خورد. 

در سیستم درجه بندی TH-3 هر شش ماه نیاز به انجام آزمون های پیگیری وجود دارد. 

TH-4

در چهارمین درجه بندی گزارش تست ترموگرافی شاخص شک در محدوده متوسط قرار دارد و نتیجه آزمایش غیرنرمال است. 

TH-5

ترموبولوژیک پنجم، بسیار غیر نرمال است و تغییرات موجود در بافت سینه سبب شکل گیری شاخص شک در حد بالا شده اند. 

در ترموبیولوژیک TH-4 و TH-5 آزمون های پیگیری در بازه زمانی هر سه ماه نیازمند تکمیل است.  

مزیت های بهره گیری از ترموگرافی سینه

اصلی ترین مؤلفه در ترموگرافی سینه، ایجاد امکان کشف توده های پیش سرطانی و سرطانی حداکثر ده سال زود تر از بروز عارضه است.

در صورتی که به وسیله ی ترموگراف بتوان سرطان سینه را در مراحل اولیه شناسایی کرد، میزان گزینه های درمان فزونی می یابند و یک دور نمای مثبت برای سلامت جسمانی بیمار به وجود می آید. 

در ادامه مزیت های مختلف بهره گیری از ترموگرافی سینه را بیان می کنیم:

• شناسایی تغییرات سینه در بافت متراکم 

• شناسایی تغییرات عروقی در بافت پستان 

• عدم تداخل و اثر بخشی تغییرات هورمونی و قاعدگی در نتیجه آزمایش 

• عدم تحت فشار قرار دادن پستان 

• عدم قرار گیری فرد در معرض تابش اشعه

• مقرون به صرفه 

عوارض جانبی بهره گیری از ترموگرافی سینه

یکی از عارضه های بهره گیری از ترموگرافی سینه به موجب ضبط گرما، شکل گیری تغییرات هورمونی، التهاب و عفونت در سینه است. 

متخصصان بر این باور هستند که نتایج حاصل از تست ترموگرافی در خصوص تشخیص توده سرطانی کاربردی ندارد. بلکه این تست قادر است به شناسایی تغییراتی بپردازد که نیاز به بررسی دارند. 

یکی دیگر از معایب ترموگرافی سینه، ارائه اطلاعات محدود است. در حقیقت اطلاع ارائه شده ی ترموگرافیک در حوزه تغییرات پستان جامعیت ندارند و تنها می توان با ویژگی های عروق آشنا شد. 

به عبارتی دیگر عملکرد ترموگرافی پستان در کشف سرطان های عمیق موجود در بافت پستان و توده های سرطانی کوچک ضعیف است. 

بدین ترتیب ترموگرافی سینه به موجب عدم حساسیت در غربالگری سرطان چندان مفید نمی باشد. علاوه بر این، هیچ شواهدی مبنی بر تأیید ترموگرافی سینه وجود ندارد. 

وجه تمایز ترموگرافی و ماموگرافی سینه 

در ترموگرافی سینه فرد با فاصله 6 الی 8 قدمی دستگاه قرار می گیرد

برجسته شدن وجه تمایز میان ماموگرافی و ترموگرافی برای بانوانی که خواستار غربالگری سرطان سینه هستند، مفید واقع است. 

همان طور که بیان کردیم در ترموگرافی سینه، فرد با فاصله 6 الی 8 قدمی دستگاه قرار می گیرد. سپس به وسیله ی تلفیقی از دوربین های حاوی مادون قرمز و سیستم یک تصویر برداری حرارتی انجام می شود. تصویر برداری حرارتی به کشف تغییراتی می پردازد که به موجب شکل گیری توده در بافت سینه سبب افزایش میزان گردش خون شده اند. 

این در حالی است که در روش ماموگرافی در راستای تشخیص سرطان پستان از اشعه ایکس استفاده می شود. در این روش تشخیصی پستان فرد در برابر یک ردیاب تحت فشار قرار می گیرد و یک تصویر برداری تک صفحه از کل سینه انجام می شود. 

روش طلایی ماموگرافی، متداول ترین و بهترین گزینه برای شناسایی بافت های بدخیم به شمار می رود. 

میزان دقت و حساسیت ماموگرافی در تشخیص توده سرطانی نسبت به ترموگرافی در رده بالاتری قرار دارد. با این وجود ترموگرافی کم خطر تر از ماموگرافی است. زیرا در آزمایش ماموگرافی احتمال شکل گیری نتیجه کاذب و تداخل آسیب به توده سرطانی به وفور وجود دارد. 

محدودیت های ترموگرافی سینه 

روش ترموگرافی سینه برای شناسایی بافت های سرطانی موجود در سینه برای بیماران با سابقه ماستکتومی گزینه مناسبی به شمار نمی رود. 

علاوه بر این، بهره گیری از ترموگرافی سینه در موقعیت های خاص اعم از وجود توده سرطانی پیشرفته، پستان های بزرگ، بانوان در رده سنی بزرگسال و یائسه، افراد دارای چاقی مزمن، تاریخچه خانوادگی سرطان سینه و مصرف داروهای هورمونی و پیشگیری کننده از بارداری محدودیت دارد. 

گردآوری: بخش سلامت بیتوته