نوشته شده توسط: الهه ناز
بازی های محلی افغانستان
پرطرفدارترین بازی سنتی به خصوص در شهر کابل، بادبادک‌بازی یا همان گُدی پران بازی است. این بازی در میان کودکان، نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالان متداول است.
روزهای مناسبتی آسمان شهر کابل پر از بادبادک‌هایی است که مردم آن را به سوی آسمان رها میکنند.
اغلب برای هر بادبادک 2 نفر لازم است یکی برای کنترل بادبادک و دیگری هم برای چرخه پر از تار.
اشخاص ماهر در بادبادک بازی افرادی هستند که بتوانند بادبادک‌هایشان را به سوی آسمان رها کرده و برنده شوند.
بازی های سنتی افغانستان
دنده کلیک از بازیهای قدیمی دیگری است که در هر منطقه افغانستان رایج است. بیشتر کودکان و نوجوانان به این بازی می پردازند.
وسایل مورد نیاز بازی 2 چوب یکی کوچک و دومی بزرگ‌تر است. باز دنده کلیک هم گروهی انجام می گیرد و در مواردی میان 2 نفر هم این بازی می‌تواند انجام شود.
بازیگران سعی میکنند با دنده (چوب بزرگ) کلیک (چوب کوچک) را محکم بزند تا به فاصله دورتر از جای که مرکزیت است، پرتاب گردد.
اعضای تیم دیگر باید چوب کلیک را در دامن‌شان و یا با دستانشان از هوا بگیرند، در غیر این صورت مجبور هستند با یک نفس (زو) خود را به مرکز بازی برسانند تا امتیاز تیم پرتاب کننده را کاهش دهند.
بازیهای قدیمی افغانستان
شیغی یا بجول بازی از قدیمی‌ترین بازیهای مرسوم در بین مردم است. شیغی یا بوجول یکی از استخوان های پای پشتی گوسفند است. شیغی 4 را دارد و هر کدام نیز نام های محلی خود را دارند. الاغ، اسب، چیک و پوک، نام‌های هر روی بوجول یا شیغی است.
روال بازی به گونه ای است که یک دایره روی زمین می کشند و هر فرد شیغی خود را در وسط دایره می‌گذارد.
از فاصله دورتر هر کسی با شیغی دیگری که بزرگ‌تر و سنگین‌تر است، با شیوه خاصی که وسط 2 انگشت گرفته میشود، شیغی‌های داخل دایره را هدف قرار می‌دهند و هر کس به هر اندازه که شیغی را از دایره خارج کند، آن را می گیرند.
این بازی در روستاهای افغانستان و بیشتر در منطقه های مرکزی هنوز نیز در روزهای زمستان خاص رایج است.
قدیمی‌ترین بازیهای مرسوم افغانستان
بزکشی از بازیهای قدیمی و پر طرفدار است که حال به عنوان یکی از جمله ورزشهای ملی می باشد. در مناسبت‌های گوناگون مثل عیدها و روزهای سال نو این بازی در بیشتر مناطق گوناگون افغانستان برگزار میشود.
به کسانی که وارد این بازی می شوند، چاپ انداز می‌گویند که سوارکاران خلی ماهری هستند و هر کدام بر اسبی سوار و سعی میکنند لاشه بز و یا گوساله را از دایره‌ای حلال برداشته و بعد از دور زدن بیرق که در قسمت دورتر میدان قرار دارد، مجددا آن را در دایره بیندازد. البته دیگر بازیگران سعی میکنند این لاشه را مال خود کنند و این طور رقابت دشوار بین چاپ اندازان اتفاق می افتد. در این بازی بعضی ثروتمندان روی چاپ اندازان شرط بندی میکنند. به همین علت نیز بزکشی یکی از بازی‌ها و مسابقات پردرآمد هم هست.
بازی سنتی افغانستان
نوع ابتدائی از بیس‌بال است که از کشور هند به افغانستان رایج شده‌است. این بازی 40 سال پیش در افغانستان بسیار رایج بود با آمدن بازی فوتبال علاقمندان آن کاهش یافته است.
سرجه بازی زمستانی و لغزیدن از نشیب‌ها بالای برف می‌باشد. پسران و جوانان که در روستاها زندگی میکنند چند تخته چوپ را باهم میخ کرده در روی برف سرجه بازی می کنند. این بازی در حال نشسته و یا خوابیده انجام میشود. مردم چوب تخته‌ها را پیش از بازی سرجه چرب می کنند تا لشم و فرسوده نشود.
ریسمان کشی یکی از بازیهای ملی افغانستان است. قدمت این بازی از تاریخ به وجود آمدن جشن نوروز شروع شده است که تا امروز درجشن نوروز ادامه دارد. در قدیم مسابقات ریسمان کشی در شهر کابل در ایام نوروز ، روزهای شاد، عروسی‌ها انجام می‌گرفت. بعضی این مسابقات به شرط پول، مهمانی و غیره صورت می‌گرفت.
پیش از اینکه در کشور مکاتب مدارس و دانشگاه‌ها تأسیس گردید. هر مکتب، هر فاکولته از خود تیم ریسمان کشان داشت. درسال‌های 1356 تیم دانشکده زراعت قهرمان کشور بود. از قهرمانان ریسمان کش آنوقت عادل شاه ریسمان کش، وجنت میر بادی بلدر بود. دومین تیم ریسمان کش تیم فاکولته ساینس به رهبری نجیب اله مرحوم بود. بعد از سال 2001 متأسفانه این ورزش مثل آب بازی به فراموشی قرار گرفته‌است.
سنگ اندازی بازی دیگر سنتی است که بیشتر بین جوانان متداول است. زمان اجرای آن اکثرا در روزهای عید و روزهای آخر زمستان است. روش بازی طوری است که چند جوان دور هم جمع می شوند و یک سنگی را با وزن چند کیلو انتخاب می کنند که همه بتوانند آن را به فاصله‌ای پرتاب کنند. در این بازی که نوعی زور آزمایی نیز هست، هر کسی که توانست آن سنگ را دور تر از همه پرتاب کند مقام اول را به دست می آورد و به عنوان قدرت مندترین جوان شناخته می شود. سنگ اندازی شامل بازی های المپیکی نیز است که به شکل پیش رفته تر و حرفه‌یی تر آن افرادی در آن بخش تمرین می کنند و برای مسابقات میان کشورها نیز اشتراک می کنند. در افغانستان این بازی به شکل بسیار سنتی و احتمالن در تمام نقاط این کشور رایج است.
قدیمی‌ترین بازیهای مرسوم افغانستان
این سرگرمی پیشینه‌ای طولانی در افغانستان دارد. افراد زیادی در روستاها و شهرهای افغانستان همین اکنون نیز کبک ها را پرورش داده و اهلی می سازند و بیشتر برای جنگ دادن آنها این کار را انجام می دهند. خیلی ها نیز کبک ها را برای شکار کبک های کوهی پرورش می دهند. در کبک جنگی مسابقه های میان کبک بازان برگزار می شود و معمولن طرفداران زیادی نیز در میان یک قشر خاص دارد. در این مسابقه روی کبک ها شرط بندی می شود. در برخی موارد کبک ها هر کدام داخل قفس با خواندن شان طرف را مغلوب می کند. در برخی موارد عملن دو کبک بیچاره را به میدان رها می کنند و آنها نیز تا وقتی همدیگر را با منقار و پنجه می زنند که یکی میدان را ترک کند و تسلیم دیگری شود.
البته تنها کبک جنگی در میان پرندگان بازی سنتی نیست، بودنه جنگی، مرغ جنگی که از آن به نان کُلنگی یاد می کنند و پرنده کوچک و خوش صدای دیگری نیز برای جنگ دادن پرورش داده می شود.
بازی سنتی افغانستان
قوچ جنگی بازی سنتی دیگری است که بیشتر در شمال افغانستان رواج دارد. در این بازی گروهی از مردم که در میان آن کهن سالان و جوانان نیز شرکت دارند، دور هم جمع می شوند و دو نفر قوچ های قدرت مند شان را جنگ می اندازند. قوچ های که قدرتمند باشند برنده میدان می شوند و گاهی نیز شده که قوچ بازنده در جا کشته می شود. این بازی بیشتر ظلم به حیوانات است ولی چون سابقه بسیار دارد همچنان ادامه دارد.
بازیهای مرسوم افغانستان
هفت سنگ نام یک بازی سنتی افغانستان است. امکانات لازم برای این بازی، هفت عدد سنگ صاف و تخت و یک توپ هفت‌سنگ (شبیه توپ تنیس) است. بازیکنان در قالب دو تیم پنج یا شش نفره تقسیم می‌شوند. زمانی که سنگ‌ها چیده می‌شوند یکی از گروه‌ها به عنوان پرتاب‌کننده بازی را آغاز می‌کند. آغاز بازی به این ترتیب است که باید از فاصله نسبتاً دور توپ را به طرف سنگ‌ها پرتاب کند.
گروهی که توپ را پرتاب می‌کند باید تلاش کند که کمترین مقدار سنگ را پرتاب کند چون در این صورت آسانتر می‌تواند بازی را تمام کند. وظیفه گروه دوم هم این است که نگذارد تیم پرتاب‌کننده سنگ‌های ریخته شده را دوباره روی هم بچیند و باید با توپ به آنها بزند. هر کدام از بازیکنان تیم مهاجم که توپ به او برخورد کند از جریان بازی کنار می‌رود. به این صورت چنانچه هیچ کدام باقی نمانند بازی به نفع تیم مدافع و اگر سنگ‌ها روی هم چیده بشوند بازی به نفع تیم مهاجم تمام میشود.
گردآوری: بخش سرگرمی بیتوته
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
