نوشته شده توسط: الهه ناز
شقاق دندان می تواند در اثر جویدن چیزی بسیار سفت، دندان قروچه یا پیری خود بدن ایجاد شود. در برخی موارد باعث ناراحتی می شوند و در موارد دیگر مورد توجه قرار نمی گیرند.
اگرچه در مورد این نوع ضایعه در دندان ها چندان صحبت نمی شود، اما بسیار رایج هستند. در واقع، 40 درصد از جمعیت و مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می دهند. گروه سنی که بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرد معمولاً بین 30 تا 60 سال است.
شقاق دندانی یکی از دلایل اصلی از دست دادن دندان در کشورهای صنعتی است. اما نترسید، درمان هایی برای کمک به حفظ ترک خوردگی دندان در دهان در دسترس هستند . همه چیز را به شما خواهیم گفت.
شقاق دندانی یک ترک بدون جدا شدن در ساختار دندان است. ترکی است که روی سطح دندان باز می شود. این عدم تداوم در دندان ها می تواند مورد توجه قرار نگیرد، به خصوص زمانی که فقط مینای دندان را درگیر می کند. این موارد، معمولاً توسط دندانپزشک در طی معاینات دندانپزشکی پیدا می شود. اما در موارد دیگر، شقاق دندانی باعث عوارض مختلفی مانند حساسیت، عفونت و یا حتی از دست دادن دندان می شود.
وضعیتی وجود دارد که به نام سندرم دندان ترک خورده شناخته می شود ، یک آسیب شناسی که با درد هنگام جویدن مشخص می شود که به دلیل وجود یک شقاق ایجاد می شود. چون ترک بسیار کوچکی است و بیمار سابقه ضایعات قبلی را ندارد، تشخیص آن مشکل است.
سن عامل مهمی در بروز این شرایط است. همانطور که اشاره کردیم، معمولا در افراد بالای 30 سال و به خصوص بعد از 50 سالگی بروز می کنند.
با این حال، سن تنها عنصری نیست که باید در نظر گرفته شود. آنها همچنین می توانند در جوانان رخ دهند. بیایید با جزئیات به علل آنها نگاه کنیم.
موقعیتهای دهانی متعددی وجود دارد که میتواند باعث ایجاد شقاق دندانی شود. اینها رایج ترین هستند:
• دندان قروچه: فشردن و ساییدن دندان ها باعث ضعیف شدن آن ها می شود و آن ها را مستعد ترک ها می کند. علاوه بر این، نیروی بیش از حد این عادت برای ایجاد ترک های خود به خودی روی سطوح کافی است. این به ویژه برای دندان های آسیاب صادق است.
پرکردگی های بزرگ که یکپارچگی دندان را ضعیف می کند.
گاز گرفتن یا جویدن غذای بسیار سفت ، مانند آجیل، یخ یا آب نبات.
• ضربه: ضربه به دهان می تواند به یکپارچگی دندان آسیب برساند. تصادفات رانندگی، زمین خوردن، آسیب های ورزشی و دعوا شرایطی هستند که می توانند باعث این نوع ضربه به دندان ها شوند.
• تغییرات ناگهانی در دمای دهان: به عنوان مثال، زمانی که چیزی بسیار داغ می خورید و سپس سعی می کنید با نوشیدن یک چیز سرد دهان را خنک کنید.
• دندان های دارای کانال ریشه: دندان های دارای کانال ریشه که به دلیل کمبود پالپ فاقد شادابی هستند، به مرور زمان دچار کم آبی می شوند. این تغییرات ساختاری باعث تضعیف عناصر ریشه می شود و خطر ترک خوردن در هنگام گاز گرفتن چیزی کمی سخت تر از حد معمول را افزایش می دهد.
• دندان هایی با پر کردگی موقت: در حالی که منتظر ترمیم قطعی دندان مانند بریج یا روکش هستید، ممکن است دندان ها با خمیرهای موقت پوشانده شوند. هنگامی که با این مواد پرکننده به سختی چیزی را گاز میگیرید، دندانها میتوانند ترک بخورند، بهخصوص اگر قبلاً کار کانال ریشه داشته باشند. در این موارد، ترک های ریشه شایع ترین هستند.
• هنگام برداشتن پین: کارهایی که برای برداشتن پین از داخل دندان انجام میشود، میتواند باعث ایجاد ترک در ناحیه ریشه شود که قبلاً با درمان قبلی ضعیف شده است.
• جویدن ناخن می تواند باعث ایجاد شقاق دندانی شود ، جویدن ناخن عواقب سلامتی دارد. از جمله احتمال ایجاد شکاف در دندان ها.
شقاقهای دندانی بسته به بافتهای دندانی درگیر، نواحی دندانی که روی آنها تأثیر میگذارند و جهت آنها میتواند از نظر جدیت متفاوت باشد. بررسی پیچیدگی ترک در دندان بسیار مهم است زیرا بسته به نوع ضایعه، درمان های مختلفی برای حل مشکل انتخاب می شود. با توجه به بافت های درگیر و بزرگی مشکل، می توان این دو نوع را تشخیص داد:
• شقاق های سطحی دندان: این شقاق ها فقط روی مینای دندان تاثیر می گذارند و باعث درد یا ناراحتی برای بیمار نمی شوند. به طور کلی، آنها نیازی به درمان ندارند، اگرچه دندانپزشکان اغلب ترجیح می دهند آنها را برای جلوگیری از فیلتر شدن باکتری های بیماری زا ببندند.
• شقاق های عمیق دندانی: شقاق های عمیق آنهایی هستند که فراتر از مینای دندان گسترش یافته و عاج و حتی پالپ را درگیر می کنند. آنها باعث درد و ناراحتی های دیگر می شوند، بنابراین درمان های متفاوتی برای معکوس کردن وضعیت ضروری خواهد بود. اگر ترک به زیر خط لثه کشیده شود، معمولاً کشیدن دندان ضروری است.
همانطور که گفتیم انواع دیگری از طبقه بندی ها نیز وجود دارد. بسته به ناحیه دندان آسیب دیده، می توانیم شکاف های تاج، ریشه یا هر دو قسمت را تشخیص دهیم.
شکل و جهت شقاق نیز به ویژه در هنگام تشخیص علت شناسی و تصمیم گیری در مورد درمان مهم است. بنابراین می توانیم ترک ها را به صورت افقی، عمودی یا مایل طبقه بندی کنیم.
برخی از انواع شقاق های دندانی علائمی ایجاد نمی کنند و می توانند مورد توجه قرار نگیرند. به خصوص هنگامی که آنها ضایعات سطحی در مینای دندان هستند.
در مواقع دیگر، ترکهای دندان میتواند علت انواع مختلف ناراحتی باشد. هر چه ترک عمیق تر و گسترده تر باشد، علائم بیشتر می شود. اگرچه درد از بیمار به بیمار دیگر متفاوت است.
ناراحتی حاد اما ناپیوسته که می آید و می رود، یکی از علایم رایج این شرایط است. درد هنگام جویدن یا گاز گرفتن، به ویژه در لحظه رها شدن لقمه نیز مشخص است.
فشار جویدن قطعات شکاف را جدا می کند و باعث ایجاد درد می شود. سپس، هنگام شل کردن ، ترک دوباره به سرعت بسته می شود و باعث ایجاد یک حس تیز و بسیار ناراحت کننده جدید می شود.
حساسیت به گرما، سرما و شیرینی ها یکی دیگر از ناراحتی های مرتبط با شقاق دندان است. تورم و التهاب لثه اطراف دندان دردناک نیز بسیار شایع است. در نهایت، در برخی موارد مشهودتر، امکان مشاهده و مشاهده ترک روی سطح دندان وجود دارد.
اگر برخی از علائم ذکر شده در بالا را دارید، ممکن است شقاق دندانی داشته باشید. بهترین کار در این مورد مراجعه به دندانپزشک برای معاینه است.
برای تشخیص دقیق دندان ترک خورده، همیشه باید به دندانپزشک مراجعه کرد. دندانپزشک منابع متعددی دارد، اگرچه تشخیص این اختلال اغلب دشوار است.
در ابتدا، دندانپزشک در مورد تاریخچه پزشکی، عادات و موقعیت هایی که می تواند با ترک در دندان همراه باشد، سؤالاتی می پرسد. سابقه ضربه به این ناحیه، جویدن غذاهای بسیار سفت به طور منظم، یا ابتلا به دندان قروچه از دلایلی هستند که می توانند دندانپزشک را راهنمایی کنند.
هنگامی که روی صندلی نشسته اید، دندانپزشک با استفاده از نور خوب و حتی ذره بین ، دندان را به طور کامل بررسی می کند. آنها همچنین ممکن است یک کاوشگر دندان را روی و اطراف دندان حرکت دهند تا بی نظمی ها یا لبه هایی را که ممکن است روی ابزار گیر کند، تشخیص دهند.
پروبینگ لثه مانوری است که به دندانپزشک اجازه می دهد تا به دنبال التهاب لثه و شناسایی ترک های عمودی که می تواند باعث ایجاد آن شود. اشعه ایکس قادر به نشان دادن شکاف های کوچک نیست. با این حال، دندانپزشک ممکن است برای بررسی سایر مشکلات مرتبط به این نوع آزمایش متوسل شود.
هنگامی که دندانپزشک شقاق دندانی را تشخیص داد، می تواند مناسب ترین درمان را برای هر مورد برنامه ریزی کند. روشی که باید انجام شود به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- محل ترک
- اندازه ضایعه
- بافت های درگیر
- خواه زیر خط لثه کشیده شود یا نه
- اگر بیمار علائم همراه داشته باشد.
براساس این داده ها، دندانپزشک ممکن است به برخی از روش های زیر متوسل شود:
• بدون درمان: در ترکهای ریز روی مینا که روی ظاهر تأثیر نمیگذارند یا باعث درد نمیشوند، بهتر است آنها را لمس نکنید و فقط کنترلهای دورهای انجام دهید.
• پولیش: زمانی که ترک ها خیلی عمیق نیستند، سطح دندان را می توان پولیش داد.
• آب بندی: در مورد ترک های کم عمق در مینای دندان، یک درزگیر استفاده می شود که یک رزین سیال است که از شکاف می گذرد و آن را پر می کند. این از نفوذ باکتری ها به مناطق عمیق تر جلوگیری می کند.
• پر کردن: هنگامی که ترک گسترده تر است، ترمیم می شود و با رزین های پلاستیکی پر می شود که عملکرد و زیبایی دندان را بازیابی می کند.
• روکش ها: روکش ها راه حلی برای موارد ترک های بسیار گسترده هستند که بخش بزرگی از دندان را به خطر می اندازند. همچنین برای بازسازی دندان هایی که تحت درمان ریشه قرار گرفته اند نیز استفاده می شود.
• ریشه دندان : اگر شقاق دندان به پالپ برسد یا بر آن اثر بگذارد، انجام عمل ریشه ضروری است. با این روش بافت داخلی دندان برداشته می شود، فضا با مواد مخصوص مهر و موم شده و سپس دندان ترمیم می شود تا آناتومی از دست رفته بازیابی شود.
• استخراج دندان: هنگامی که شقاق بسیار گسترده است، ناحیه ریشه را تحت تأثیر قرار می دهد یا سایر ساختارهای مجاور را به خطر می اندازد، کشیدن دندان ضروری است. سپس به دنبال جایگزین های مصنوعی می گردند.
اگر به دهان خود ضربه زده اید، دندان قروچه دارید یا هنگام گاز گرفتن غذای بسیار سفت چیزی عجیب در دندان های خود احساس کرده اید، ممکن است دچار شقاق دندان شوید. اگر هنگام گاز گرفتن دندان درد دارید یا نوشیدنی های خیلی گرم یا سرد باعث ناراحتی شما می شود، ممکن است به دلیل ترک خوردن نیز باشد.
در این موارد، بهترین کار این است که در اسرع وقت برای تایید تشخیص و جستجوی راه حل سریع به دندانپزشک مراجعه کنید. با این حال، تا زمانی که دندانپزشک نتواند شما را ببیند، اقداماتی وجود دارد که به شما کمک می کند تا ناراحتی را کاهش دهید و از بدتر شدن مشکل جلوگیری کنید.
یک نکته بسیار مفید این است که از جویدن با سمتی که به ترک شک دارید خودداری کنید. علاوه بر این، چیزی که ایده آل است، خوردن غذاهای نرم و راحت است که نیاز به تلاش زیادی برای جویدن ندارد.
اگر درد بسیار شدید شد، از دندانپزشک خود در مورد امکان استفاده از مسکن های بدون نسخه تا زمانی که می توانید وقت ملاقات بگیرید، سوال کنید. هرگز خود درمانی نکنید، زیرا ممکن است سلامتی خود را به خطر بیندازید.
بهترین راه برای درمان شقاق دندان پیشگیری از آن است. در حالی که گاهی ممکن است این امکان وجود نداشته باشد، باید بدانید که با برخی از روش های ساده می توان یکپارچگی دندان های خود را حفظ کرد.
دندان های سالم و قوی کمتر احتمال ترک خوردن دارند. به همین دلیل، یک راه خوب، رعایت بهداشت دهان و دندان است.
مسواک زدن دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید، نخ دندان کشیدن روزانه و داشتن یک رژیم غذایی سالم به حفظ سلامت دندان ها کمک می کند. مراجعه به دندانپزشک هر 6 ماه برای مراقبت های پیشگیرانه و کنترل آسیب نیز مهم است.
علاوه بر این، برای محافظت از بافت های سخت دندان ها و جلوگیری از ترک خوردن آن ها، توصیه می شود از جویدن غذاهای سفت خودداری کنید. اگر ورزشهای پرخطر انجام میدهید، باید از محافظ دهان استفاده کنید و اگر از دندان قروچه رنج میبرید، محافظهای دهان نیز از دندانهای شما محافظت میکنند.
در نهایت، اگر متوجه علائمی شدید که باعث می شود شک کنید که ممکن است ترک دندان داشته باشید، آنها را نادیده نگیرید. ترکهای دندان بسیار شایع هستند و هر چه زودتر درمان شوند، خطر کمتری برای عوارض وجود خواهد داشت.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته