بسم الله الرحمن الرحیم

مقصود از وحدت چیست؟ و آیا وحدت بین مذاهب اسلامی امکان دارد؟

1- مذاهب اسلامی یعنی مذاهبی که هر کدام به اسلام و اصول آن اعتقاد و باور دارند و همه آنها در تحت لوا و نام اسلام جمع شده‏اند، در برابر مذاهب و گروهایی که مذاهب غیراسلامی را انتخاب نموده‏اند و نام اسلام بر آنان صدق نمی‏کند مانند اهل کتاب، غلات، نواصب.

2- عمود و پایه‏های اسلام عبارت است از توحید، نبوت، عقیده به قیامت، نماز، زکات، حج، جهاد و بسیاری از احکام دیگر که همه مذاهب اسلامی بدان عقیده دارد هر چند در مسائل فراوان دیگر اختلاف وجود دارد امّا آن اختلافات فرعی و صغروی است. این گونه اختلافات را که بیشترشان از اجتهاد علما و فقهای هر مذهب سرچشمه می‏گیرد نمی‏توان از بین برد چنان که از صدر اسلام در بین صحابه وجود داشته است و سپس در بستر تاریخ همچنان ادامه دارد.

3- مقصود از وحدت اگر آن باشد که همه مذاهب دست از باورهای خود بردارند و به یک مذهب دیگر بپیوندند، امکان عملی ندارد و اگر عملی شود پس از مدتی مذاهب دیگر پدید خواهد آمد چرا که با حذف مذاهب و یا ادغام آنها وحدت تحقق پیدا نمی‏کند. بکله مقصود از وحدت آن است که هر مذهب اسلامی به باورهای مسلم خود ملتزم و بدان عمل نماید ولی در برابر مذاهب دیگر از ظرفیت وسعه‏صدر برخوردار باشد و هیچ‏گونه تعصّب اظهار نکند چرا که تعصبات موجب نزاع و درگیری می‏شود قرآن کریم می‏فرماید: ولا تَنازَعُوا فَتفْشَلُوا او تَذهبَ ریحکم و اصبروا انّ اللّه مع الصابرین سوره انفال، آیه46

و همه با روح وحدت ایمانی پیرو فرمان خدا و رسول‏خدا باشید و هرگز راه اختلاف و تنازع در پیش نگیرید که در اثر تفرقه ضعیف شده و قدرت و عظمت شما نابود می‏شود یکدل , پایدار و صبور باشید که خدا با صابرین است.

گل نکند جلوه در جوار محمد

رونق گل مى‏برد، عذار محمد

گل شود افسرده از خزان

ولیکن نیست ‏خزان از پى بهار محمد

سایه ندارد ولى تمام خلایق

سایه نشینند در جوار محمد

سایه ندارد ولى به عالم امکان

سایه فکنده است، اقتدار محمد

سایه نمى‏ماند از فروغ جمالش

هاله نور است در کنار محمد

شمس رخش همجوار زلف سیه ‏فام

آیت و اللیل و النهار محمد

تا که بماند اثر زنکهت مویش

خاک حسین است‏ یادگار محمد

تربت‏خوشبوى کربلاى معلاست

یک اثر از موى مشگبار محمد

رایت فتحش به اهتزاز درآمد

دست ‏خدا بود چون که یار محمد

من چه بگویم [حسان] به مدح و ثنایش

 بس بودش مدح کردگار محمد

"حسان"