جشن‌های ملی و مذهبی در هندوستان

هر ساله در کشورهای جهان، سال نو به انحاء مختلف، جشن گرفته می‌شود اما نحوه اجرای مراسم مختلف و به ویژه سال نو در کشور هندوستان، از ویژگی خاص خود برخوردار است. کشور هند با مساحت 3 میلیون و 287 هزار کیلومترمربع، هفتمین کشور پهناور جهان بوده وبا کشورهای‌پاکستان،چین، نپال، بنگلادش، سری‌لانکا(مرز آبی) و اقیانوس هند هم‌مرز است.

جمعیت این کشور براساس آمار سال 1997 بالغ بر 967 میلیون و 613 هزار نفر‌(دومین کشور پرجمعیت جهان) و پایتخت آن دهلی نو است.

نژاد 97% مردم هندوستان هندی، دین 3/80% آنها هندو و زبان آنها نیز هندی و انگلیسی (زبان رسمی) و نوع حکومت در هند نیز جمهوری چند حزبی فدرال با دو مجلس قانونگذاری و واحد پول آن روپیه است.

کشور هندوستان‌را«سرزمین جشن‌ها» لقب داده‌اند. وجود فرقه‌های مختلف در این کشور که هر کدام مراسم ویژه خود را دارند، هند را به کشور «هزار مذهب» تبدیل کرده است. وجود ادیان، مذاهب و عقاید گوناگون که در طول تاریخ در اثر تهاجم حکومت‌ها و دولت‌های متعدد و نیز مهاجرت اقوام و قبایل مختلف وارد هندوستان شده‌اند، مردم این سرزمین را دارای مراسم و جشن‌هایی کرده که علاوه بر تنوع شکلی از تعداد قابل توجهی نیز برخوردار ساخته است. بسیاری از این جشن‌ها و مراسم تا به امروز باقی مانده‌اند و به مناسبت‌های مختلف، مورد توجه جدی مردم این کشور قرار می‌گیرند.

در هندوستان، مراسم سنتی مردم با مراسم مذهبی آنان آمیخته شده و به سادگی نمی‌توان تفکیکی بین آنها قائل شد، لذا در بسیاری از جشن‌ها، هندوها و بودائیان؛ دعاها، اوراد و سرودهای دینی خود را همراه با موسیقی‌های مخصوص زمزمه می‌کنند. در حقیقت مراسم مذهبی و جشن‌های ملی ایشان از سویی منعکس کننده افسانه‌ها، حماسه‌ها و داستان‌های قومی مردم هند و از سوی دیگر نشان‌دهنده اعتقادات و باورهای مذهبی این مردم است. جشن‌ها و مراسمی که در هند برگزار می‌شود؛ به حدی هستند که شاید مجال پرداختن به همه آن وجود نداشته باشد به هر حال در ابتدا فهرستی از این جشن‌ها را نام می‌بریم و در انتها با نحوه برگزاری دو مورد از این جشن‌ها آشنا خواهید شد.اهم جشن‌هایی را که در این کشور برگزار می‌شود، به 6 قسمت می‌توان تقسیم کرد:

الف) جشن‌های مهم مذهبی ـ باستانی هندویان

    این‌جشن‌ها عبارتنداز:کریشما پاروا، آمالاکااکاداسی، شیواراتری، اسکانداشاتهی، هندولاکوتاوا، دویانزا، رات باقرای جاگانات، کریشناجانماشتمی، کامودی ماهوتاوا، گاوتارکار، بالی‌ماها، اکاوایی، کالابریاناما، جشن‌ کوه، جشن کمان و چیناپوجا.

 ب) جشن‌های مذهبی هندوها

این جشن‌ها هم‌اکنون نیز انجام می‌شود: دیوالی، دسرا، رکشابندان، رام ناوامی، ماهاشیوراتری، بیساکی، دورگاپوجا، نیرجالااکاداشی، سندهارا، چت، کارواچوت، پوشکار، رات انزا، تولد شیواجی، تولد رام، تولد مهاویر، گانپاتی‌وهولی‌ازجمله‌جشن‌های‌مذهبی هندوها هستند.

پ) مراسم مذهبی مسلمانان

مراسم مذهبی که مسلمانان در کشور هند انجام می‌دهند همانند مراسم سایر مسلمانان کشورهای جهان است. این مراسم عبارتند از محرم، عید قربان، عید فطر، باراوفات یا عید میلاد، شب برات و حج.

ت) مراسم مذهبی مسیحیان

مراسمی‌که‌مسیحیان ساکن در هند در موقعیت‌های مختلف انجام می‌دهند عبارتند از کریسمس، یکشنبه نخل،‌پنج‌شنبه‌رنجو عذاب‌مسیح، شام‌آخر و عید مسیح.

ث) مراسم مذهبی بودائیان

این مراسم عبارتند از: بودا جیانتی و گنگاداساهار.

ج)جشن‌های ملی هند معاصر

این جشنها اغلب به مناسبت بزرگداشت روزهای استقلال هند و گرامی‌داشت رهبر این کشور برگزار می‌شودعبارتند ازجشن‌های روزاستقلال، روز جمهوری و گاندی جایانتی.

در ذیل به عنوان نمونه به نحوه برگزاری جشن سال نو و یکی از جشن‌های عمومی هند که در سرتاسر این کشور تحت نام‌ها و اشکال مختلف انجام می‌گیرد و مورد پرستش و احترام بسیار مردم است اشاره می‌شود.

سال نو سینهالی و هندویی همزمان با خروج خورشید از برج حوت (برج آخر) و ورود آن به برج حمل (برج اول) است (از گذشته‌های خیلی دور، انتقال خورشید در بین هندوها خوش یمن بوده است).

سینهالی‌ها (سریلانکائی‌های بودایی‌) و هندی‌ها، سال جدید را در سه مرحله شامل سال کهنه، انتقال سال کهنه و ورود سال جدید جشن می‌گیرند.

سال کهنه

    در این مرحله سه مراسم مختلف انجام می‌شود. مردم با رویت ماه سال کهنه، مراسم «حمام کردن» را اجرا می‌کنند و سپس به دیدار والدین و خویشاوندان رفته و به یکدیگر هدیه می‌دهند.

انتقال

    این مرحله زمانی است که خورشید از برج حوت به برج حمل منتقل می‌شود. این ساعات نه جزء سال کهنه است و نه جزء سال جدید. در این ساعات هیچ کاری انجام نمی‌شود مگر فعالیت‌‌های مذهبی از قبیل رفتن به معبد و اهداء گل و.... .

    از ساعات انتقال به صورت سمبلیک به «فاصلة میان مرگ و تولد دوبارة خورشید» تعبیر می‌شود. سینهالی‌های بودایی معتقدند در این ساعات می‌توان برای سال جدید، ثواب و خوش‌اقبالی درخواست کرد. لذا آن را « Punga Kalaya» یا «وقت ثواب» نام گذاشته‌اند.

    بنابر محاسبات منجمان، طول زمان انتقال، ثابت نیست و می‌تواند از چند ساعت تا یک نیمروز متفاوت باشد.

سال جدید

      تحویل سال معمولا در هفته دوم آوریل واقع می‌شود. این مقطع، فصل برداشت کشاورزان محسوب می‌شود و انبار هر خانه‌ای پر از محصولات است.

    با آغاز سال جدید و رؤیت ماه، مردم با روشن کردن اجاق‌ها و پخش اولین غذا (شیربرنج)، به طور دسته‌جمعی و خانوادگی گرد هم می‌آیند و از این طعام بهره می‌برند.

    در این روز هندی‌ها اولین کارهای خود را به داد و ستد و روغن‌ مالیدن به بدن و رفتن به حمام اختصاص می‌دهند.

    مراسم روشن‌کردن اجاق ممکن است از آریائی‌ها گرفته شده باشد و احترام به خدای آتش محسوب شود. پس از خوردن غذا، زمان دادن هدیه از سوی بزرگترها به کوچکترها فرا می‌رسد. همه جمع هستند و کدورتها فراموش می‌شود.

    مراسم اولین داد و ستد در گذشته این‌گونه انجام می‌شد که هر فردی، سکه‌ای در یک چاه آب می‌انداخت و بعد ظرفی آب از آن چاه برمی‌داشت. معامله آب، خوش‌یمن‌ترین معامله محسوب می‌شد. در مورد روغن‌ مالی، رسم چنین است که بنا به توصیه حکیمان محلی، روغن بعضی از گیاهان را گرفته و مخلوط کرده و اندازه مشخصی از آن را در لحظه‌ای که منجمان مشخص کرده‌اند به سر می‌مالند. این کار را پدر یا پدربزرگ خانواده انجام می‌دهد. در بعضی جاها همه اهالی روستا یکجا جمع می‌شوند و پیر روستا این کار را انجام می‌دهد. در هنگام مالیدن روغن به سر، مراسم دعا انجام می‌شود. پس از اتمام مراسم، کار و تلاش به صورت سمبلیک آغاز می‌شود. هر کسی باید چند دقیقه‌ای مشغول کار شودو کار کردن در این لحظات، توفیق را در طول سال به همراه خواهد آورد.

    آخرین مرحله، خروج از خانه به قصد محل کار است. همه اعضای خانواده، فرد را با دعا بدرقه می‌کنند هنگام خروج از خانه، فرد باید اول پای راست را بیرون بگذارد.

    روزهای آغازین سال جدید، فصل بازی و سرگرمی کودکان و حتی بزرگترهاست. مهمترین بازی‌های پسران بالا رفتن از تیرک بلند و عمودی، مسابقه کیک‌خوری (در حالی که کیک‌ها به طنابی آویزان هستند و هر کس باید سعی کند با دست‌های بسته، کیک خود را هر چه زودتر بخورد) و مسابقه بالش‌زنی بر روی تیر چوبی (دو پسر بچه بالش به دست روی تیر چوبی افقی می‌نشینند و همدیگر را با بالش می‌زنند. هر کس سقوط کند بازنده است) می‌باشد.سرگرمی دخترها در این روزها، تاب‌بازی است.

    در هند، 14 آوریل به عنوان شروع سال جدید نامگذاری شده است.

    این مبدأ را «Saka era» می‌نامند. عصر Saka سال‌هایی است که با تاجگذاری امپراطور «کوشان» به نام «کوشانیکا» در سال 78 میلادی آغاز شده است.

    در این زمان در سریلانکا قحط سالی شد و به هند نیز سرایت کرد و 12 سال ادامه یافت. پادشاه هند دستور داد آغاز محاسبه سال شمسی را در آوریل و مبدأ تاریخ را سال قحطی که به عصر Sakaمشهور است، قرار دهند.

 نحوه برگزاری جشن عمومی در هند:

    همه ساله در شهر بوبانشور، واقع در ایالت اوریسا بزرگترین جشن فستیوال هندوها برگزار می‌شود. این مراسم در خیابان‌های بزرگ شهر برپا می‌گردد و خدای «جگن‌نات» را روی گاری بزرگی قرار می‌دهند و صدها نفر آن را به حرکت درمی‌آورند و ده‌ها هزار نفر نیز در خیابان‌ها با آن همراه می‌شوند.

    نکته جالبی که در برگزاری این جشن‌ به چشم می‌خورد مشارکت مسلمانان است. مسلمانان همانند هندوها جلوی گاری حامل خدا حرکت و خیابان‌ها را جارو‌می‌کنند و به همراه هندوها گاری حامل جگن‌نات را می‌کشند.

    در برگزاری این مراسم حدود 700 هزار نفر شرکت می‌کنند و 65 کیلومتر راه را پیاده به همراه گاری طی می‌کنند. برگزاری این مراسم 9 روز به طول می‌انجامد و عده زیادی از هندوها از تمامی روستاها و شهرهای اطراف‌برای‌شرکت در مراسم به این شهر سفر می‌کنند.