چهل حدیث روزه داری

قال الله تبارک و تعالى: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنان که بر آنان که پیش از شما بوده‏اند واجب شده بود باشد که پرهیزگار شوید.  (سوره بقره، آیه 183)

رسول الله (صلی الله علیه و آله)
1. أیُّهَاالنّاس إنَّه قَد أقبَل إلَیکُم شَهر الله بِالبَرکَةِ والرَّحمَةِ والمَغفِرة، شَهرٌ هُو عِندالله أفضَل الشُّهُور و أیّامُه أفضَل الأیّام و لَیالِیهِ أفضَلُ اللَّیالِی و سَاعَاتُه أفضَلُ السّاعَات
ای مردم، ماه خدا - ماه رمضان - با برکت و رحمت و آمرزش به شما روی آورده است، ماهی که نزد خدا بهترین ماه ها، روزهایش بهترین روزها، شبهایش بهترین شب ها و اوقاتش بهترین اوقات است.

وسائل، ج 7، ص 227

رسول الله (صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله)
2. إِنَّ الْمُؤمِنَ هِمَّتُهُ فِی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالعِبادَةِ وَالمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِی الطَّعامِ وَالشَّرابِ کَالبَهیمَةِ
همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشیدن؛ مانند حیوانات.

تنبیه الخواطر،ج1، ص 94

رسول الله (صلّى الله علیه و آله)
3. هُوَ (شَهرُ رَمَضانَ) شَهرٌ اَوَّلَهُ رَحمَةٌ وَ اَوسَطُهُ مَغفِرَةٌ وَ آخَرَهُ عِتقٌ مِنَ النّار
رمضان ماهى است که ابتدایش رحمت است و میانه‏اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم.

بحارالانوار، ج 93، ص 342

رسول الله (صلی‏اللّه علیه وآله)
4. شَهرُ رَمَضان سَیِّدُ السُّرُورِ وَ لَیلَةُ القَدرِ سیِّدُ اللَّیالی
ماه رمضان سرور ماهها و شب قدر، سرور شب هاست.

بحار الانوار، ج 40، ص 54

رسول الله (صلی‏اللّه علیه وآله)
5. مَن صامَ شَهرَ رَمَضانَ فَاجتَنَبَ فیهِ الحَرامَ وَ البُهتانَ رَضِی اللّهُ عَنهُ وَ اَوجَبَ لَهُ الجِنان
کسی که ماه رمضان را روزه بگیرد و از کارهای حرام و بهتان پرهیز کند خدا از او راضی شده و بهشت را بر او واجب می‏کند.

بحار الانوار، ج 93، ص 346

رسول الله (صلی‏اللّه علیه وآله)
6. اِنَّ اَبوابَ السَّماءِ تُفتَحُ فِی اَوَّل لَیلَةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ وَ لا تُغلَقُ اِلی آخَرِ لَیلَهٍ مِنهُ
درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.

بحارالانوار، ج 93، ص 344

رسول الله (صلی‏اللّه علیه وآله)
7. اَنَّ الجَنَّةَ لَتُنجَدُ وَ تُزَیَّنُ مِنَ الحَولِ اِلِی اَلحَولِ لدُخُولِ شَهرِ رَمَضانَ
همانا بهشت تزیین و آراسته می‏شود از سالی به سال دیگر به خاطر ورود به ماه رمضان.

سفینة البحار، ج 2، ص67

رسول الله (صلّى الله علیه و آله)
8. لَو یَعلَمَ العَبدُ ما فی رَمَضان، لَوَدَّ اَن یَکُونَ رَمَضانُ السَّنَةَ
اگر بنده «خدا» مى‏دانست که در ماه رمضان چیست [چه برکتى وجود دارد] دوست مى‏داشت که تمام سال، رمضان باشد.

بحارالانوار، ج 93، ص 346

امام رضا (علیه‎السلام)
9. مَن قَرأ فِى شَهر رَمَضان آیَة مِن کِتابِ الله کَان کَمَن خَتَم القُرآن فِى غَیرِه مِنَ الشُّهور
هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که در ماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند.

بحارالانوار، ج 93، ص 346

امیرالمومنین (علیه السلام)
10. صومُ النَّفسِ عَن لَذَّاتِ الدُّنیا أنفَعُ الصِّیام
روزه نفس از لذت هاى دنیوى، سودمندترین روزه هاست.

غرر الحکم، ج 1 ص 416 ح 64

امیرالمومنین (علیه السلام)
11. الصِّیام إجتِنابُ المَحارِم کَما یَمتَنِع الرَّجُل مِن الطَّعامِ و الشَّراب
روزه، پرهیز از حرام ها است همچنان که شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مى کند.

بحار، ج 93، ص 249

امیرالمومنین (علیه السلام)
12. صومُ القَلبِ خَیرٌ مِن صِیام اللِّسان و صومُ اللِّسانِ خَیرٌ مِن صِیام البَطن
روزه قلب بهتر از روزه زبان و روزه زبان بهتر از روزه شکم است.

غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح80

امام رضا (علیه السلام)
13. إنَّما اُمِرُوا بِالصَّوم لِکَى یعرفُوا ألَم الجُوعِ و العَطَش فَیستَدِلُّوا عَلَى فَقرِ الاخَر
مردم به انجام روزه امر شده‏اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.

وسائل الشیعه، ج 4، ص 4، ح 5

امیرالمومنین (علیه السلام)
14. کَم مِن صَائِم لَیسَ لَه مِن صِیامِه إلا الجُوعَ و الظّمَأ و کَم مِن قائِم لَیسَ لَهُ مِن قِیامِه إلا السَّهر و العنَاء
چه بسا روزه‏دارى که از روزه‏اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‏اى ندارد و چه بسا شب زنده‏دارى که از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمى‏برد.

نهج البلاغه، حکمت 145

امام صادق (علیه السلام)
15. مَن صَام لله عزوجل یَوماً فِى شِدَّة الحرِّ فَأصابَه ظَمأٌ، وَکَّلَ الله بِه ألف مَلَکٍ یَمسَحُون وَجهَه و یُبَشِّرُونَه حَتّى إذا أفطَر
هر کس که در روز بسیار گرم براى خدا روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‏گمارد تا دست‏به چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند.

کافى، ج 4، ص 64، ح 8

رسول الله (صلی الله علیه و آله)
16. عَنِ اللّه تعالی: کُلُّ عَمَلِ اِبنُ آدَمَ لَهُ اِلاّ الصَّوم وَ هُوَ لی اَنَا اَجزِء بِهِ
خدای تعالی فرموده است: روزه برای من است و من پاداش آن را می‏ دهم.

وسائل الشیعه، ج 7،ص 294، ح 15

امام باقر (علیه‎السلام)
17. بُنِى الإسلامُ عَلى خَمسَةِ أشیاءٍ، عَلى الصَّلوةِ و الزَّکاةّ و الحَجِّ و الصَّومِ و الوِلایَه
اسلام بر پنج چیز استوار است، بر نماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى).

فروع کافى، ج 4، ص 62، ح 1

امیرالمومنین (علیه‎السلام)
18. فَرَضَ الله... الصِّیامَ إبتِلاء لإخلاصِ الخَلق
خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.

نهج‎البلاغه

رسول الله (صلّى الله علیه وآله)
19. لِکُلِّ شَیئٍ زَکاة و زَکاة الأبدانِ الصِّیام
براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدن‎ها روزه است.

کافى، ج 4، ص 62

رسول الله (صلّى الله علیه وآله)
20. الصَّوم جُنَّةٌ مِنَ النّار
روزه سپر آتش (جهنم) است.

کافى، ج 4، ص 162

رسول الله (صلّى الله علیه وآله)
21. الصَّومُ فِى الحرِّ جَهاد
روزه گرفتن در گرما، جهاد است.

بحارالانوار، ج 96، ص 257

امام صادق (علیه‎السلام)
22. إذا صُمتَ فَلیَصُم سَمعَکَ و بَصَرَکَ و شَعرَکَ و جَلدَک
زمانی که روزه مى‏گیری، چشم، گوش، مو و پوست تو هم روزه‏دار باشند. «یعنى از گناهان پرهیز کند.»

کافى، ج 4، ص 87

حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)
23. مَا یَصنَع الصّائِمُ بِصِیامِه إذا لَم یَصُن لِسانَه و سَمعَه و بَصرَه و جَوارِحَه
روزه‏دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده، روزه‏ به چه کارش خواهد آمد.

بحارالانوار، ج 93، ص 295

رسول الله (صلّى الله علیه و آله)
24. مَن مَنَعَهُ الصَّوم مِن طَعامٍ یَشتَهِیهِ کَان حَقّاً عَلى الله أن یَطعَمَه مِن طَعامِ الجَنَّة و یُسقِیهِ مِن شَرابِها
کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏اش باز دارد، بر خداست که به او از غذاهاى بهشتى خورانده و از شراب‎هاى بهشتى بنوشاند.

بحارالانوار، ج 93، ص 331

رسول الله (صلّى الله علیه وآله)
25. طُوبَى لِمَن ظَمأ أو جَاعَ لله أولئِکَ الَّذِین یَشبَعُون یَومَ القِیامَة
خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شده‏اند؛ اینان در روز قیامت ‏سیر مى‏شوند.

وسائل الشیعه، ج 7، ص 299، ح‏2

امام صادق (علیه‎السلام)
26. لِلصَّائِم فَرحَتانِ: فَرحَةٌ عِندَ إفطارِه و فَرحَةٌ عِندَ لِقاءِ رَبِّه
 براى روزه‎دار دو سرور و شادی است:1- هنگام افطار2- هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قیامت)

وسائل الشیعه، ج 7، ص 290 ح‏6

امام صادق (علیه‎السلام)
27. مَن أفطَر یَومَاً مِن شَهرِ رَمضان خَرَجَ رَوحُ الإیمانِ مِنه
هر کس یک روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد؛ روح ایمان از او جدا مى‏شود.

من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 73، ح 9

امام صادق (علیه السلام)
28. اَمّا العِلَّةُ فِى الصِّیامِ لِیَستَوِىَ بِهِ الغَنىُّ وَالفَقیرُ وذلِکَ لأِنَّ الغَنىَّ لَم یَکُن لِیَجِدَ مَسَّ الجُوعِ فَیَرحَمَ الفَقیرَ لاَِنَّ الغَنىُّ کُلَّما اَرادَ شَیئا قَدَرَ عَلَیهِ...
علت روزه گرفتن آن است که به سبب آن ثروتمند و فقیر برابر شوند؛ زیرا ثروتمند، گرسنگى را احساس نکرده تا به فقیر رحم کند. چرا که ثروتمند هرگاه چیزى بخواهد مى تواند فراهم کند...

من لا یحضره الفقیه، ص 73، ج 2

رسول الله (صلى الله علیه و آله)
29. اِنَّ لِلجَنَّةِ باباً یُدعى اَلرَّیّانَ لایَدخُلُ مِنهُ اِلاّ الصّائِمونَ
بهشت را درى است که ریّان نامیده مى شود از آن در، جز روزه داران وارد نشوند.

معانى الأخبار، ص 409