مجموعه: کوچه پس کوچه های تفاهم

مواجهه نامناسب با اختلافات عقیدتی و مذهبی زندگی مشترکتان را به تباهی می‌کشاند

اختلافات مذهبی زوجین

اکثر زوج‌ها می‎دانند که برای حفظ هماهنگی و موفقیت زندگی زناشویی باید با به تفاوت‌های یکدیگر احترام بگذارند و در اختلاف نظراتشان کوتاه بیایند و راه مصالحه را در پیش گیرند. اما برخی از این اختلافات به قدری بزرگ، اساسی‌ و تعیین کننده بسیاری از مسائل زندگی زناشویی و مشترک هستند که کوتاه آمدن در آن زمینه برای بسیاری قابل پذیرش نیست.

یکی از این مسائل اختلافات مذهبی زن و شوهر است. قطعا دو طرف قبل از ازدواج از عقیده‌های دینی و مذهبی یکدیگر آگاهی می‌یابند، اما این اختلاف را بی‌اهمیت شمرده و بدون فکر کردن به عواقب آن در آینده، از آن ساده گذر می‌کنند. آن‌ها فکر می‌کنند هیچ چیز نمی تواند بر عشق آنها به هم غلبه کند. و با اختلافات مذهبی خود به نحوی با هم کنار می‌آیند.

اما زمانی که در جریان روی حقیقی زندگی مشترک قرار می‌گیرند اهمیت اختلافات مذهبی و نقش تعیین کننده‌ای که در تصمیمات و آینده‌ی زندگی آن‌ها دارد را درک می‌کنند.

تاثیر اختلافات مذهبی بر جنبه‌های مختلف زندگی

اختلافات مذهبی غالبا از همان ابتدا آن روی خود را نشان می‌دهد. زمانی که طرفین می‌خواهند برای نوع مراسم ازدواجشان تصمیم بگیرند، زمانی که پوشش یکدیگر برایشان مهم می‌شود، وقتی می‌خواهند با همسرشان در بین خانواده و اجتماع رفت و آمد و معاشرت کنند و مهمترین مشکلی که این اختلاف مذهبی برایشان به وجود می‌آورد،تصمیم گیری آن‌ها برای نحوه‌ی تربیت فرزندشان است.

تفاوت های اعتقادی و مذهبی بر همه جنبه های زندگی زناشویی تأثیر می گذارد. برای مثال، فردی که اعتقادات مذهبی اش قوی نیست، ترجیح می دهد تعطیلات را در یک مکان تفریحی بگذارند و از طرفی، همسر وی که فردی مذهبی است، دوست دارد در هر فرصتی به یکی از مکان های زیارتی سفر کند.

بعضی ها برای رفع این مشکل، تصمیم می گیرند که هر یک به تنهایی اوقات فراغت خود را بگذرانند. اما این کار با گذشت زمان موجب فاصله گرفتن زن و شوهر می شود. فلسفه ی ازدواج از همان ابتداتکامل تعریف شده و این تکامل جنبه های متفاوتی دارد. مهمترین این جنبه ها ،مباحث اعتقادی است.

اختلاف در هنجارها و ارزش‌های مذهبی

زمانی یک زوج می توانند برای یکدیگر نقش مکمل را ایفا کنند که برتری هایی نسبت به هم داشته باشند و همسرش را در این برتری ها شریک کنند. اما این برتری ها باید در هر دو ،پایه و اساسی یکسان داشته باشد.

پایه و اساس همان اعتقاداتی است که در وجود افراد از ابتدای تولد نهادینه می شود و می توان گفت این باور افراد است که از ابتدای ظهور بشر در کره ی خاکی، انسان ها را از هم متمایز می کند. اما همین تفاوت ها می تواند زمینه ساز بروز اختلافاتی در روابط اجتماعی هر فرد شود. اختلافات مذهبی به طور کلی بر دو نوع است.

در برخی موارد زن و شوهر در هنجارها و کنش‌ها با یکدیگر اختلاف نظر دارند. یعنی ارزش‌ها و پایه اساس باورها و اعتقادات آن‌ها تداخلی با یکدیگر ندارد. مثلا زوجی هردو به خدا و اسلام اعتقاد داشته اما درباره نوع پوشش اختلافاتی دارند. آقا پوشش چادر را الزامی می‌داند اما خانم آن‌را پوششی دست و پاگیر و قدیمی می‌بیند.

در این صورت اختلافات راحت‌تر قابل حل هستند. اما مشکلات آن‌جایی شدت می‌گیرد که ارزش‌ها متفاوت باشد. فردی به شدت معتقد به اسلام و اصول آن است. همسر او به کلی وجود خدا را رد می‌کند. این زوجین از کوچک‌ترین مسائل تا بزرگترین و مهمترین تصمیم‌گیری‌ها در زندگی مشترکشان، درحال بحث و جدل هستند.

• با وجود اینکه برخی افراد تصور می‌کنند کسی که نماز نمی‌خواند و یا حجاب ندارد، بی دین است، باید گفت دین داری مرتبه دارد و جایز نیست به این آسانی فردی را بی دین خواند.

نظرات مختلف روانشناسان درباره‌ی اختلافات مذهبی زوجین

برخی از صاحب نظران معتقدند: اگر دختر و پسری با وجود اختلافات اعتقادی یا به بیان جامع تر اختلافات مذهبی با هم ازدواج کنند و در طول زندگی مشترک با هم به مشکل برخورند، یکی از راه های سرپوش گذاشتن روی اختلافاتشان کوتاه آمدن از خواسته‌ها و عقایدشان است.

این راهکارها همچون مسکنی می ماند که دردی را دوا نمی کند و به طور مقطعی این جدل‌ها را می‌خواباند. از نظر این کارشناسان برای برطرف کردن اختلافات و از میان برداشتن تفاوت های باوری میان زوج، انتخاب مبنای اعتقادی جدید و مشترک می تواند کارساز باشد.

اما از دیدگاه بسیاری دیگر از روانشناسان: زوجین می‌توانند با تفاوت ها کنار بیایند و میان اعتقاداتشان موازنه ایجاد کنند. این روانشناسان میزان آسیب رساندن این اختلافات به زندگی مشترک را به رفتار دو طرف وابسته می‌دانند

و معتقدند هر دختر و پسری یا زن و مردی تفاوت های جسمی و روانی زیادی دارند و زمانی که زندگی مشترک را آغاز می‌کنند مسئولند تا تفاوت‌های فرد مقابل را بشناسند و با هنرمندی از این تفاوت ها به عنوان فرصتی برای نزدیک شدن استفاده کند نه به عنوان سلاحی برای جنگیدن.

راهکارهایی جهت کاهش بحث‌ها و جدل‌ها ناشی از اختلافات مذهبی

راهکارهایی برای داشتن زندگی مشترک موفق با وجود اختلافات مذهبی

برخی بر این باورند اختلافات باوری همچون سدی است که گذر از آن امکان ندارد اما باید گفت صبر و آرامش در هر کاری راه حلی ریشه‌ای است و فقط اندک در مواردی می‌توان گفت: راه دیگری وجود ندارد.

هم کف بودن نقطه ی تمرکز هر فردی که قصد ازدواج دارد، باید واقع شود اما نمیتوان گفت اختلافات باوری و مذهبی جزئی مانع از داشتن زندگی آرام است. می‌توان با نرمی جاده‌ی اختلافات زندگی  را صیقل داد و از آن برای داشتن زندگی مطلوب رد شد.

مواجهه ی ناشیانه و غیر عقلانی با اختلافات عقیدتی می تواند زیان های جبران ناپذیری داشته باشد. برخورد سنگ وارانه و سرسخت با تضادهای موجود، هیزم به آتش انداختن است. اصلی ترین راه مداراست و اگر کسی در مقابل اعتراضات و مخالفت های طرف مقابلش از خود نرمی‌نشان بدهد، به این معنی نیست که فرد موافق نظر طرف مقابل است.

• انعطاف پذیری و با دید باز برخورد کردن در برخی موارد موافقت را هم نتیجه می‌دهد. ممکن است اگر خانم یا آقایی در مقابل ابراز اختلاف شریک زندگی خود نرمی نشان دهد، پس از مدتی متوجه شود که طرف مخالف حق دارد و باورهای اوست که می‌بایست اصلاح شود. البته این درک با کنار گذاشتن خودخواهی قابل دسترسی است.

• همان طور که بحث بیش از حد کمکی به حل مشکل نمی کند، پاک کردن صورت مسئله نیز راهکار مناسبی نیست شما و همسرتان باید نسبت به این مسئله آگاه باشید تا در صورت بروز مسائلی در این زمینه بتوانید با همکاری هم مشکل را بر طرف کنید. اگر هر بار که می خواهید در این باره با همسرتان صحبت کنید، کار به مشاجره میکشد، به جای حرف نزدن در این باره باید شیوه گفتگویتان را تغییر دهید.

• به عقاید یکدیگر احترام بگذارید. احترام گذاشتن به اعتقادات مذهبی همدیگر در ازدواج امری ضروری است. یادتان باشد که مذهب همسر شما بخش بسیار مهمی از زندگی اوست. با هم عهد ببندید که هیچوقت به اعتقادات و باورهای مذهبی هم بی احترامی نکنید و به عهدتان وفادار بمانید.

• لازم نیست هر خطایی را که از همسرتان سر می زند به ارزش های مذهبی یا سیاسی وی ربط دهید، اگر همسر شما که ایمان مذهبی قوی ندارد، دروغی گفت، به او نگویید که اگر کمی دین و ایمان داشت، این کار را نمی کرد، افراد مذهبی و با ایمان هم ممکن است گاهی دروغ بگویند.  آیا خود شما تا به حال کار ناشایستی انجام نداده اید؟

• کارهای پسندیده و خوب همسرتان را هم ببینید. گاهی آنقدر روی اختلاف نظراتتان متمرکز می‌شوید که تفاهم‌ها و نقطه نظرات مشترکی که دارید را نمی‌بینید. آیا واقعاً همسر شما که از نظر شما باورهای درستی ندارد، تا به حال هیچ کار خوبی که مطابق باورها و خواسته‌های شماست انجام نداده است؟ 

درست است که باورهای مذهبی اهمیت زیادی در زندگی افراد دارند، اما گاهی اوقات افراد تمام تمرکز و انرژی خود را صرف پیدا کردن شباهت و یا تفاوت های موجود در این حوزه کرده و در نتیجه، توجهی به سایر حوزه ها ندارند. این مسئله موجب می شود تا هر گونه تفاوتی در باورهای مذهبی فشار مضاعفی را به رابطه وارد کند. 

توجه به سایر حوزه ها می تواند هم لحظات لذت بخشی را در رابطه شما ایجاد کند و هم فرصتی برایتان فراهم کند تا با خیالی آسوده تر به دنبال حل مسئله در زمینه تفاوت ها و اختلافات موجود در باورهای مذهبی تان باشید. برای رسیدن به اشتراک بیشتر، سعی کنید روی مسائل غیرمذهبی که هر دو شما از آن لذت می برید تمرکز کنید.

مثل سرگرمی های مختلف، ورزش یا فیلم. انجام دادن کارهایی که هر دو شما را خوشحال می کند. اینها کمکتان می کند حس اتحاد در ازدواجتان را بالاتر ببرید و دیگر وقتتان را صرف دعوا کردن بر سر عقاید نکنید.

• یکی از اشتباهات همسران این است که دیدگاه های متفاوت همسرشان را به عنوان دلیلی برای اثبات بی علاقگی وی تعبیر می کنند و تصور می کنند اگر همسرشان به آنها علاقه داشت، اعتقاداتش را تغییر می داد. ما هر قدر هم به شخصی علاقه مند باشیم قادر نیستیم به خاطر وی تغییرات خیلی زیادی در خودمان ایجاد کنیم.

البته ایجاد تغییر درباره رفتارهای ظاهری مانند نوع لباس پوشیدن با طرز غذا خوردن، کار چندان سختی نیست. اما زمانی که موضوع مورد بحث ارزش ها و اعتقاداتی است که از دوران کودکی در ما شکل گرفته، تغییر کامل و گسترده ممکن نیست.

♥در عین اینکه ازدواج با فردی از فرهنگ و مذهبی متفاوت ممکن است چالش‌هایی منحصربه‌فرد به همراه داشته باشد، در عین حال می‌تواند فرصتی مناسب برای رشد و بالندگی در زندگی طرفین فراهم آورد.

گردآوری: بخش زناشویی بیتوته