نوشته شده توسط: الهه ناز
ایسنا: ذاتالریه یا سینه پهلو یکی از بیماریهای عفونی پارانشیم ریه است و بر اثر آلودگی به باکتریها، ویروسها، قارچها، انگلها و یا صدمات شیمیایی و فیزیکی ریه ایجاد میشود. این بیماری در تمام گروههای سنی ممکن است رخ دهد و یکی از علل اصلی مرگ در سالمندان و نوزادان است. سازمان بهداشت جهانی برآورد کردهاست که یکسوم مرگومیر نوزادان زیر یکسال ناشی از ذاتالریه است. بهبودی بستگی به نوع بیماری، انتخاب روش درمانی مناسب و سلامت جسمی شخص دارد.
زمانی که شخصی به بیماری ذاتالریه مبتلا میشود، ریههای وی بر اثر عفونتهای ویروسی، قارچی و باکتریایی ملتهب می شود و در نتیجه کیسه هوایی ریهها کوچک و کوچکتر میگردد و باعث سخت شدن تنفس میشود.
در حالت طبیعی کیسه هوای ریهها که مملو از هوا هستند مبادله گاز اکسیژن را در ریهها تسهیل مینماید در حالی که در بیماری ذاتالریه، این کیسهها به جای اینکه مملو از هوا باشند با چرک و خلط پر میشوند و با نشانههایی از جمله احساس درد در قفسه سینه، سرفه کردن، به سختی تنفس کردن و… همراه میشود.
ذاتالریه بیماری خطرناک است و در صورت تداوم نشانهها باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد تا در صورت نیاز در بیمارستان بستری شد، در غیر این صورت میتواند منجر به مرگ شود.
بیماریهایی زمینه ای همچون آسم و ضعف سیستم ایمنی می تواند عوارض ناشی از ذات الریه را افزایش دهد. در بعضی مواقع ذات الریه بر اثر ابتلا به آنفلوانزا و سرماخوردگی به وجود میآید که در شرایط عوارض ناشی از ذات الریه خطرناکتر از حد معمول است.
ذاتالریه انواع مختلفی دارد که میتوان براساس تفاوتهای آنها را در دستههای ویروسی، قارچی و باکتریایی طبقهبندی کرد. رایجترین نوع ذات الریه، ذات الریهایست که در اثر باکتری به وجود میآید و ذات الریه قارچی نیز از آن ناشی میشود.
عفونتهای ریوی که منجر به ذات الریههای حاد و مزمن میشود، ممکن است در مدت سه هفته و یا کمتر از آن نشانههای خود را بروز دهد. این عفونتهای ریوی یکی از اصلیترین عوارض و تبعات عفونتهای قارچی و باکتریایی محسوب میشود.
ذاتالریه نشانههای زیادی دارد و نباید آن را با آنفلوانزا و سرماخوردگی اشتباه گرفت. نشانههای ناشی از آن در ابتدا قابل تحمل است اما به مرور زمان دردناک و غیرقابل تحمل میشود؛ افرادی که به ذات الریه مبتلا هستند عوارض و نشانههایی از قبیل احساس سرما، سرفههای مکرر، احساس خستگی، گرفتگی ماهیچهها، تب بالا، بزرگ شدن غدههای چرکی، یرقان، احساس درد در قفسه سینه، تند شدن فاصله تنفس و سخت شدن تنفس را از خود بروز میدهند.
از بارزترین نشانهها نیز می توان به لرزش صدا، تب بالا، سرفههای خشک، زیاد شدن خلط سینه و سخت شدن تنفس اشاره کرد.
ذات الریه، از نتایج عفونتهای قارچی، باکتریایی و ویروسی میباشد. ذات الریه ممکن است بعد از مبتلا شدن به آنفلوانزا و سرماخوردگی بروز کند. درست است که آنفلوانزا و سرماخوردگی واگیردار است اما خود بیماری ذات الریه قابل انتقال نمیباشد، به طوری کلی، ذات الریه بیماری خطرناکی است که ممکن است شخص مجبور باشد هفتهها و یا حتی چند ماه در بیمارستان بستری شود.
فاکتورهایی از جمله اعتیاد به الکل، سیگار کشیدن، حملات ناگهانی قلبی، آسم، بیماری سلول های داسی شکل، سوء تغذیه، آلرژی، استفاده زیاد از مواد شیمیایی و … خطر ابتلا به ذات الریه را افزایش می دهند که پزشک متخصص برای تشخیص ذات الریه و توصیههای لازم بعد از آن این موارد را در نظر میگیرد.
بیشترین خطر بیماری ذات الریه، کودکان 7 تا 12ساله را تهدید میکند. در افراد بزرگسال نیز باعث اختلال در سیستم ایمنی میشود و اگر به موقع درمان نشوند، خطرات جبران ناپذیری و حتی مرگ را به دنبال دارد.
در ابتدای تشخیص، پزشک مربوطه، به صدای ریهها گوش میکند، در مورد نوع تنفس و اختلالات آن آزمایشاتی را انجام میدهد. در مواردی که به تستهای پیشرفته نیاز است از اشعه X استفاده می شود با این کار مشخص می شود که آیا در ریهها، هوا انباشته شده و یا چرک، در صورتی که مایع موجود چرک و عفونت باشد مشخص میشود که فرد به ذات الریه مبتلا میباشد.
روند معمول درمان ذات الریه به گونهای است که برای فرد آنتی بیوتیکهای ویژه تجویزمیشود اما با سرم به سیاهرگهای وریدی وارد شود. بنابراین آنتی بیوتیکهای خوراکی در درمان این بیماری نقشی ندارند.
براساس گزارش پایگاه اطلاع رسانی سیمپتمفایند، در ذات الریه مزمن، دستگاهی همیشه با بیمار همراه است که اکسیژن خالص را به ریهها بفرستد. اشعه X این کمک را میکند که آیا تغییراتی در ریه دیده می شود یا خیر و اگر دیده میشود چگونه تغییراتی است؟ آیا فرد به ذات الریه مبتلا است؟ اگر مبتلا است کدام نوع؟ پس اشعه X نقش مهمی در تشخیص و درمان این بیماری داشته است و در مواردی که ذات الریه برای فرد، درناک و غیرقابل تحمل است بهتر است هم قبل و هم بعد از بهبود از آنتی بیوتیک استفاده شود. البته در بیمارستان آنتی بیوتیک از طریق رگ های وریدی به بدن وارد می شود.
در مواردی که شخص را در منزل بستری میکنید پارچههای نمدار و بخاردار و آب مقطر می تواند مفید باشد و استفاده از دستگاه بخور عصاره نعناع نیز در فضا کمک زیادی به تنفس میکند. البته استفاده از آب میوههای خالص و غذاهای مقوی آبکی نیز میتواند در درمان بیماری موثر باشد و باعث از بین رفتن چرک و خلط در ریهها می شود