وقتی پای معماری در میان باشد ناخودآگاه شخصیت‌های برجسته این حوزه و بناهای مشهور جهان را به خاطر می‌آوریم، اما در دنیای حیوانات نیز معمارانی چیره‌دست زندگی می‌کنند که آشنایی با آنها خالی از لطف نخواهد بود.
شاید بیشتر جانوران تنها در جستجوی پناه‌گاهی امن، راحت و البته مخفی می‌گردند تا شبی را بی‌دغدغه، نگرانی و با احساس امنیت به صبح برسانند، اما جاندارانی نیز هستند که به چیزی فراتر از یک استراحتگاه موقت می‌اندیشند. در ادامه با 10 معمار برجسته‌ی دنیای جانوران و حشرات آشنا خواهیم شد که در این زمینه صاحب سبک‌اند.
پرندگان و حشرات نیز برای ساخت خانه و آشیانه‌ی خود همانند انسان‌ها از روش‌ها و مصالح گوناگونی استفاده می‌کنند. شاخ و برگ درختان، تکه‌های چوب، شیشه، گل و حتی شن، ماسه و سنگ‌های رنگی اغلب برای ساخت این منازل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Sociable Weaver
این پرنده که به نام :Social Weaver"، هم شناخته می‌شود، بومی آفریقای جنوبی، نامیبیا و بوتسوآنا است. تخصص اصلی این گونه از پرندگان، بافت آشیانه‌های بزرگی است که گاهی میزبان صدها گونه‌ی مختلف از پرندگان طی نسل‌های متعدد است. این آشیانه‌های عظیم‌الجثه از چوب و علف بافته می‌شوند. در سرمای شب اعماق این آشیانه‌ها از هوایی گرم و مناسب برخوردار است، محیطی که پرندگان را به خوبی گرم و راحت نگاه می‌دارد.
Vogelkop Bowerbird، پرنده‌ی آلاچیق ساز
جنس نر این گونه از پرندگان با جمع آوری شاخ و برگ درختان، اقدام به ساخت آلاچیق یا کلبه‌های کوچکی می‌کند که برای جلب توجه جنس ماده ساخته و آماده می‌شوند. از این رو این پرنده با صبر و حوصله اقدام به تزئین و دکوراسیون خانه‌ی نوساز خود می‌کند. فضای داخلی این آلاچیق‌ها معمولاً با گل‌های رنگارنگ، سوسک، انواع میوه‌ها و خلاصه هر آن چه که جلب توجه کند، آراسته و مزین می‌شوند. نکته‌ی جالب آنکه معمولاً جنس ماده جوجه‌های خود را در این آلاچیق‌ها بزرگ نمی‌کنند.
موریانه
موریانه‌ها عموماً خانه‌ی خود را به شکل سازه‌ای گنبدی شکل یا تپه مانند می‌سازند که از سطح زمین بالا آمده است، گاهی ارتفاع این لانه‌ها تا ده متر نیز می‌رسد. این سازه‌ها معمولاً به شکلی جهت دار و از سمت شمال به جنوب ساخته می‌شوند. به نظر می‌رسد که این امر در راستای حفظ دما و رطوبت محیط زندگی آنها صورت می‌گیرد، چرا که دمای درون آنها با محیط اطراف هماهنگی داشته و متناسب است. موریانه برای ساخت این لانه از سیمانی استفاده می‌کند که هنوز برای بشر ناشناخته است.
زنبور عسل
در میان جانوران و حشرات شاید کندوی زنبور عسل یکی از درخشان‌ترین ابعاد معماری را به خود اختصاص دهد. نظم موجود و رعایت قواعد هندسی در ساخت این کندوها شگفت انگیز است. زنبورها این کندو را با استفاده از موم می‌سازند، ماده‌ای که هم به عنوان مصالح ساختمانی و هم به عنوان ماده‌ی غذایی مورد استفاده در رشد و پرورش زنبورهای جدید، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Red Ovenbird
این گونه از پرندگان، آشیانه‌ی خود را با استفاده از گل و خاک رس می‌سازند. این آشیانه پرنده را از دسترس شکارچیان مخفی نگاه داشته و بعد از خالی شدن به عنوان پناهگاه، توسط دیگر پرندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Baya Weaver
این پرنده که بافنده‌ی زبردستی است، عموماً آشیانه‌ی خود را به شکل آویخته از درختان نخل خاردار یا آکاسیا می‌سازد، البته گاهی نیز این آشیانه را برفراز رودخانه برپا می‌کند، جایی که دسترسی به آن برای شکارچیان مشکل و حتی غیر ممکن است. این پرنده‌ها به صورت انفرادی زندگی می‌کنند، البته گاهی نیز ممکن است به صورت گروهی اقدام به آشیانه سازی کنند.
زنبور وحشی
اکثریت قریب به اتفاق زنبورهای وحشی، چیزی به عنوان لانه نداشته و ترجیح می‌دهند به تنهایی یا به صورت انگلی زندگی کنند. اما دسته‌ای از آنها که زندگی گروهی دارند، آشیانه‌ی خود را با استفاده از شیره‌ی گیاهان، بزاق دهان، صمغ و دیگر مواد و مصالح می‌سازند. این لانه‌های کاغذی مانند نیز همانند لانه‌ی زنبور عسل دارای تقسیم بندی بوده اما از موادی مشابه ساخته نشده‌اند.
Montezuma Orependola
این پرندگان نیز خانه‌ی خود را از علف و شاخ و برگ درختان ساخته و به صورت گروهی زندگی می‌کنند، به طوری که گاهی تا سی پرنده همزمان روی یک درخت اقدام به ساخت آشیانه می‌نمایند.
پرستو
پرستوها آشیانه‌ی خود را از مواد گوناگونی می‌سازند، هر چند برخی از آنها حفره‌های خالی یا آشیانه‌های ترک شده‌ی دیگر پرندگان را به عنوان اقامتگاه خود انتخاب می‌کنند. گروهی از پرستوها، آشیانه را با استفاده از بزاق دهان خود می‌سازند، واضح است که این نوع آشیانه خوردنی بوده و توسط گروهی دیگر به عنوان غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Caddisfly
هنگامی که دوره‌ی شفیرگی این حشره از راه می‌رسد، شروع به آماده سازی پیله‌ای ساخته شده از مواد و مصالح گوناگون می‌کند، موادی همچون شن، ماسه، سنگریزه، صدف و خلاصه هر چیزی که در بستر دریاچه یا رود یافت شود. در این حالت لارو حشره با استفاده از بزاق و مواد ابریشمی خاص خود، این مصالح را در هم ادغام نموده و اقامتگاهی مناسب و امن برای رسیدن به دوران بزرگسالی خود، تدارک می‌بیند.
