نوشته شده توسط: الهه ناز
در زمان ساسانیان موسیقی از مهم ترین ابزارهای علم پزشکی بوده است
در حقیقت استفاده از موسیقی به عنوان درمان یا ایجاد احساسات مختلف از سال های بسیار دوری میان ملت های مختلف رواج داشته است. برای مثال شاخه های مختلفی مانند موسیقی عرفانی وجود دارد که هدف آن قرارگیری در لحظه یا آن موسیقی است، همچنین رقص و موسیقی روشی پر کاربرد در مراسم های مختلف مذهبی و... می باشند.
استفاده از سازهای مانند طبل و ... میان بومیان آمریکایی-آفریقایی و روش های مختلف موسیقی درمانی در بسیاری از نقاط جهان دیده می شود. در ایران نیز موسیقی درمانی از دوران باستان رایج بوده است؛ با توجه به کتیبه های پیدا شده در سال 1349 شمسی، دانشگاه جندی شاپور دانش موسیقی و درمان با موسیقی یکی از بخش های مهم این دانشگاه مهم تاریخی بوده است و دانشجویان پزشکی در آن زمان (چیزی حدودا پانزده قرن پیش) باید این واحد را می گذراندند. همچنین پرستارانی که در این دانشگاه به تحصیل می پرداختند باید در نواختن چند ساز اصلی مهارت پیدا می کردند تا بتوانند با توجه به تجویز پزشک به اجرای آثار بپردازند.
موسیقی درمانی ابزاری برای پزشکان و پرستاران
در زمان ساسانیان موسیقی از مهم ترین ابزارهای علم پزشکی بوده است و در زمان های مختلفی از جمله هنگام زایمان بانوان و... از آن استفاده می کردند. البته پیشینه این علم نیز به ظهور دین زرتشت در ایران باز می گردد؛ کتاب اوستا و اشعار وزن دار گات ها الهام بخش موسیقی دان ها برای تصنیف و آوازها و ملودی های مشابه و تشکیل مراسم و آئین های موسیقایی بوده که تولدی برای علم موسیقی درمانی در ایران است.
همچنین دانشمندان و حکیم های مطرح ایرانی مانند ابن سینا در رابطه با موسیقی و تاثیرات درمانی آن مطالب بسیاری نوشته اند که برخی از آنها عبارتند از:
• موسیقی جزئی از ترکیب بدن انسان می باشد؛ با پذیرش این دیدگاه با بینشی جدید از موسیقی درمانی روبرو می شویم.
• موسیقی درمانی روشی بسیار کم خطر و ایمن است که اجرای آن در زمان های مناسب از شب و روز بدون کمک از داروها یا رژیم های غذایی و... اثر بخش است
استفاده از موسیقی برای رسیدن به آرامش روحی و روانی یا سرعت بخشیدن به روند بهبود بیماری ها و افزایش سلامت روان و بهتر شدن عملکرد ذهنی رایج است. موسیقی با سه رکن اساسی شامل ضرب آهنگ و نظم، ملودی و فضا سازی باعث ایجاد احساسات مختلفی می شود. برای مثال تم های آرام در کاهش استرس یا تم های خلق ساز در ایجاد احساساتی مانند غم و شادی تاثیر گذار هستند؛ فضاهای پر انرژی نیز برای ورزش و رقص مفید هستند.
البته موسیقی درمانی تنها به گوش دادن موزیک ختم نمی شود و به صورت تخصصی تر، موسیقی درمانی با مراجعه به افراد آموزش دیده و متخصص در این زمینه که اغلب در بیمارستان ها، مراکز توانبخشی، مدارس یا مراکز درمانی و آسایشگاه ها فعالیت می کنند همراه است.
موسیقی درمانی تکنیک های مختلف و تاثیر عمیقی دارد
موسیقی به دلیل تنوع بالایی که دارد برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها و مشکلات جسمی و روحی کاربرد دارد که از جمله آن می توان به افسردگی، اضطراب، فشار خون بالا و... اشاره کرد. مرحله اول این روش، یک فرایند بین فردی میان درمانگر و مراجع است که متخصص موسیقی و تمام جنبه های آن را برای کمک به بهبود و بازیابی سلامت بیماران استفاده می کند.
همچنین ممکن است موسیقی درمانی شامل نواختن ساز، آواز و... نیز بشود و از تکنیک های مختلفی در این مسیر استفاده شود.
همانطور که متوجه شدید موسیقی درمانی روشی بدون تهاجم و بی خطر است؛ در ادامه نیز با تاثیرات و عملکردهای مثبت موسیقی آشنا می شویم که از جمله دلایل محبوبیت موسیقی و درمان با موسیقی نیز هستند.
پژوهشگران معتقدند گوش کردن به موسیقی در پس زمینه هنگام کار کردن باعث تقویت عملکرد مهارت های شناختی در افراد بزرگسال می شود. همچنین نتایج تحقیقی نشان می دهد که پخش آهنگ هایی با ریتم سریع یا آرام در عملکرد حافظه تاثیر گذار است اما ریتم های سریع تر باعث پیشرفت در سرعت نتیجه گیری نیز می شوند.
موسیقی درمانی جهت بهبود و پیشگیری بسیاری از مشکلات روانی
استفاده از موسیقی هایی بر پایه مدیتیشن برای آرام کردن ذهن مدت بسیاری است توسط پزشکان توصیه می شود. طبق آزمایشی یک سوم شرکت کنندگان بدون گوش دادن به موسیقی و یک سوم همراه به شنیدن صداهای ضبط شده امواج دریا مشغول بودند؛ مابقی شرکت کنندگان نیز به موسیقی آرامش بخش گوش می کردند و نتایج حاصل نشان میداد که گروه آخر در شرایط استرس ساز سریع تر بهبود می یافتند.
تاثیر موسیقی در کاهش وزن به صورت غیر مستقیم می باشد. در واقع تحقیقات انجام شده نشان می دهد که گوش دادن به موسیقی ملایم همراه با نور پردازی مناسب محیطی که در آن به غذا خوردن مشغول هستید باعث ایجاد احساس آرامش بیشتری می شود. در نتیجه روند غذا خوردن نیز کند تر شده و کنترل بیشتری روی مقدار غذایی که میل می کنید دارید.
بسیاری از دانش آموزان هنگام یادگیری و مطالعه به موسیقی نیز گوش می دهند اما درست یا غلط بودن این کار با توجه به درک هر فرد از موسیقی و تاثیرات آن بر روی افراد متفاوت است. همچنین انتخاب سبک و آهنگ های مناسب نیز در این راه تاثیر گذار هستند.
موسیقی در بهبود عملکرد حافظه موثر است
گوش دادن به موسیقی ها بدون سبک در افرادی که درک و سواد موسیقایی کمتری دارند تاثیر بهتری در حافظه و یادگیری دارد اما افرادی که سواد موسیقی کافی دارند معمولا آهنگ های روحیه بخش را انتخاب می کنند. موسیقی بی کلام بهترین گزینه برای زمان یادگیری است چرا که درگیر شدن با مفهوم کلمات می تواند باعث حواس پرتی شود اما آهنگ های بی کلام بیشتر بر روی احساسات و عواطف تاثیر گذار هستند.
همچنین استفاده از شعر و عبارت های ریتمیک برای حفظ کردن مطالب درسی و... روشی رایج و تاثیر گذار است. پس باتوجه به خلاقیت خود و کمک دیگران می توانید از این گزینه نیز استفاده کنید یا یادگیری زبان های جدید و افزایش دایره لغات خود را با موسیقی همراه کنید!
شاید عجیب باشد اما گوش دادن به موسیقی تاثیرات بسیاری در کاهش درد دارد و تحقیقات بسیاری نیز این مورد را ثابت کرده اند. پژوهشی که روی افراد دارای سندرم «فیبرومیالژیا» (Fibromyalgia) انجام شد نشان داد که آن دسته از کسانی که بیشتر از یک ساعت به موسیقی گوش داده بودند درد کمتری را تجربه می کردند.
همچنین پژوهشگرانی در سال 2015 با مطالعه روی بیش از هفت هزار بیمار به این نتیجه رسیدند گوش دادن به موسیقی پیش از عمل جراحی، حین عمل و پس از آن تاثیرات مثبت بسیاری در کنترل درد و کاهش استرس دارد و بدین ترتیب نیاز بیماران به داروهای مسکن نیز کاهش می یابد. اگرچه تاثیرات موسیقی در هر سه مرحله کاملا مشهود بود اما موسیقی درمانی پیش از جراحی بیشترین تاثیر در کاهش استرس و کنترل درد را دارد.
با توجه به تحقیقات انجام شده افرادی که پیش از خواب به موسیقی گوش می دهند خوابی با کیفیت تر نسبت به آن دسته از کسانی که زمان پیش از خواب خود را بدون گوش دادن به موسیقی یا شنیدن کتاب های صوتی اختصاص می دهند، تجربه می کنند.
گوش دادن به موسیقی های سنتی و کلاسیک آرامش بخش یا آهنگ های بی کلام روشی بی خطر، ایمن و ساده برای بهبود خواب و درمان بی خوابی است.
پژوهشگران معتقدند موسیقی در افزایش انگیزه و انرژی تاثیر بسیاری دارد و آزمایش انجام شده بر روی دوچرخه سواران این گزینه را ثابت می کند. با توجه به این تحقیق افرادی که هنگام ورزش به موسیقی هایی با تمپوی بالا گوش می دهند انرژی و قدرت بیشتری حس می کنند و حتی احساس رضایت و لذت آنها نیز افزایش می یابد اما در نقطه مقابل کاهش تمپوی آهنگ تمامی این موارد را کم تر می کند! پس اگر شما نیز ورزش می کنید حتما گوش دادن به آهنگ و موسیقی هایی با تمپوی بالا را نیز هنگام ورزش امتحان کنید.
همچنین موسیقی در افزایش استقامت و بهبود عملکرد افراد تاثیر گذار است و آهنگ های قوی و ریتمیک با ریتم های تند هنگام پیاده روی یا دویدن افراد را به وجد آورده و انگیزه و استقامت آنها را افزایش می دهد. در بخشی از مجله Wall Street از موسیقی به عنوان یک داروی محرک قوی یا آرامبخش جهت تغییر میزان برانگیختگی احساسی و روانی یاد شده است.
افسردگی یکی از رایج ترین اختلالات روانی است که افراد بسیاری با آن مواجه می شوند. شاید بتوان موسیقی را به عنوان ایمن ترین روش بدون عوارض جانبی برای درمان افسردگی استفاده کرد چرا که استفاده از آن باعث کاهش استرس و اضطراب شده و استفاده از آهنگ های شاد نیز می تواند تاثیر بسزایی داشته باشد. بسیاری از محققان معتقدند که موسیقی در روحیه تاثیر گذار است و آهنگ های کلاسیک و موسیقی مخصوص مدیتیشن در ایجاد حال و هوایی خوب نقش مثبتی دارند.
موسیقی درمانی برای درمان افسردگی مفید است
همچنین بیمارانی که در شرایط زوال عقلی یا سکته عقلی هستند و از این موارد رنج می برند نیز می توانند از موسیقی درمانی استفاده کنند.
یکی از دلایل این تاثیرات نیز تمرکز بر روی موسیقی به جای توجه به دردها یا مشکلات و... است که موزیک به خوبی توانسته است از پس جداسازی ما از دنیای اطرافمان بر بیاید.
همانطور که متوجه شدید موسیقی درمانی تکنیک های مختلفی دارد و گوش دادن به آهنگ ها تنها روش در این علم نیست! برخی از این روش ها عبارتند از:
روش های فعال موسیقی درمانی گسترده هستند اما به طور کلی افراد در این راه با آواز خواندن، سرودن اشعار یا نواختن سازهای موسیقی و آهنگ سازی از موسیقی درمانی استفاده می کنند.
تکنیک های فعال مانند نواختن ساز در موسیقی درمانی
این روش با گوش دادن موسیقی و تحلیل و پاسخ به آن همراه است. پاسخ به موسیقی می تواند از طریق روش هایی مانند رقص یا تفسیر اشعار باشد.
از دیگر روش های درمانی موثر است که به عنوان واسطه روان درمانی تحلیلی شناخته می شود
معمولا تکنیک های فعال و پذیرش در طول روند درمان باهم ترکیب می شوند تا نتیجه گیری بهتری از موسیقی درمانی حاصل شود. از دیگر تکنیک های موسیقی درمانی عبارتند از:
در این روش با استفاده از موسیقی و تماشای تصاویری بیماران فرصتی پیدا می کنند تا در مورد مشکلات خود فکر کرده و صحبت کنند.
یک روش درمانی با توجه به علوم اعصاب است که در رابطه با تاثیر و عملکرد موسیقی جهت رشد مغز و مهارت های حرکتی بیماران استفاده می شود
گردآوری:بخش روانشناسی بیتوته
نوشته شده توسط: الهه ناز
سرود گروه کر
اصطلاح گروه کر می تواند به منظورهای مختلفی به کار برود اما تشخیص آنها چندان کار سختی نیست و به طور کلی اصطلاح «کر» به عنوان شکلی از فعالیت زیرمجموعه ای برای اجرای دسته جمعی به کار می رود.
گروه کر یا هم سرایان، قطعاتی به نام موسیقی کرال که جهت اجرای این گروه ها نوشته می شود را به نمایش می گذارند و خواندن این آواز به صورت دست جمعی و هماهنگ صورت می گیرد. برخی از این گروه ها وابسته به کلیساها هستند و برخی دیگر نیز به اجرا در سالن های کنسرت یا تئاتر می پردازند.
همچنین اصطلاح هایی مانند «گروه کر سازهای بادی-چوبی» یا انواع گروه های کر دیگر نیز وجود دارند که کار آنها نیز اجرای قطعاتی به صورت دست جمعی است.
موسیقی کرال از موسیقی سنتی ریشه گرفته است و دلیل آن رایج بودن آوازخوانی در گروه های بزرگ است که سالهاست در دل فرهنگ های قدیمی وجود دارد. قدیمی ترین قطعات موسیقی کرال ضبط شده به یونان باستان باز میگردند و کامل ترین آثار به جای مانده نیز شامل سوردهای مذهبی دلفی از قرن دوم و سرودهای مذهبی mesomedes از قران دوم هستند.
گروه کر ملی ایران به رهبری آلفرد ماردویان پیش از انقلاب تشکیل شده بود که به اجرای ترانه های محلی ایران و بازسازی آثار بعضی از آهنگسازان معاصر می پرداختند. پس از انقلاب 1357 این گروه منحل شد و رهبر آن به آمریکا مهاجرت کرد.
فعالیت کر ملی ایران در ابتدا با بهره وری از تنظیم های روبن گریگوریان (نخستین فردی که ترانههای ملی ایران را جمع آوری و برای چهار صدا تنظیم کرد) شکل گرفت اما پس از مدتی رهبر آن یعنی ماردویان نیز به گردآوری ترانه های محلی و تعدادی از آثار آهنگسازان معاصر و تنظیم آنها برای آواز گروهی پرداخت.
زمان دقیق تاسیس گروه کر ملی ایران سال 1351 است؛ البته قبل از آن نیز گروه های متعددی به صورت پراکنده در ایران فعالیت داشتند اما عمده فعالیت آنها اجرای آثار آهنگسازان غربی بود.
فعالیت های گروه کر ملی ایران با استقبال زیادی در استان تهران روبرو شد و تا سال 1357 سه گروه کر مستقل و حرفه ای در ایران فعالیت داشتند که پس از انقلاب فعالیت آنها متوقف شد و رهبر هر سه گروه ایران را ترک کردند. بعد از انقلاب، پاییز 1378 شروعی دوباره برای آموزش و تشکیل گروه کر ایرانی بود و در دی ماه این سال بیش از صدها نفر که اکثرا تجربه ای نیز در زمینه موسیقی نداشتند برای حضور در گروه کر تهران ثبت نام کردند که حدودا چهل نفر از آنها به عنوان اعضای گروه پذیرفته شدند و به تمرین و اجرای آثار مشغول شدند. کمتر از یکسال بعد اعضای این گروه به اجرای نخستین کنسرت خود پرداختند که در آن آثار مختلفی روی صحنه رفتند و نتایج آن بیش از انتظار افراد از یک گروه آماتور بود.
رهبری گروه های کر معمولا توسط یک رهبر ارکستر صورت میگیرد و از رایج ترین روش ها برای اجرا، تقسیم گروه به چهار بخش است تا اجرا در هارمونی چهار قسمتی انجام شود. البته در اضافه کردن بخش های بیشتر محدودیتی وجود ندارد به طوری که توماس تالیس اجرایی چهل بخشی برای هشت گروه کر با پنج صدا نوشته است. رایج ترین تقسیم بندی ها به صورت سه بخشی، چهار، پنج، شش و هشت بخش صورت می گیرد.
اجرای گروه های کر می تواند آواز همراه با ساز باشد یا تنها از صدای خوانندگان تشکیل شود. سازهایی که در این قطعات استفاده می شوند متفاوت هستند و از سازهای زیادی می توان در آن استفاده کرد اما برای تمرین گروه کر معمولا تنها از یک پیانو یا ارگ (حتی برای تمرین قطعات بدون ساز یا تمرین هایی که سازهای مختلف دارند) استفاده می شود.
برای دسته بندی گروه های کر روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم
یکی از رایج ترین گروه های کر هستند که معمولا شامل چهار صدا می شوند. این چهار صدا شامل سوپرانو، آلتو، تنور و باس هستند.
اجراهای این گروه نیز مانند گروه کر مختلط شامل چهار صدا می شود با این تفاوت که پسران بخش بالایی را می خوانند (که به آن تریبل یا سوپرانوی پسرانه می گویند) و مردان نیز خواندن بخش آلتو را بر عهده دارند. کلیسای جامع انگلیس محل اصلی حضور گروه های کر مردان است.
این گروه نیز شامل دو بخش از صداهای سوپرانو و آلتو است و قطعات موسیقی توسط بانوان اجرا می شوند.
همانطور که از نامش پیداست، اجراهای این گروه نیز توسط کودکان و نوجوانان صورت می گیرد و معمولا دو یا سه بخشی هستند اما می توان به آنها صداهای بیشتری نیز اضافه کرد.
از دیگر دسته بندی هایی که برای گروه کر استفاده می شود، دسته بندی گروه های کر بر اساس نهادی است که در آن فعالیت می کنند
در این روش، گروه های کر به این موارد تقسیم می شوند:
? گروه کر کلیسا
? گروه های کر دانشگاهی
? گروه های کر جمعی (متشکل از کودکان و بزرگسالان)
? گروه های حرفه ای مستقل
? گروه های کر مدرسه ای
? و...
دسته بندی دیگری که برای گروه های کر استفاده می شود، بر اساس سبک موسیقی است که آنها اجرا می کنند.
به احتمال زیاد شما نیز با مزایای بسیار فعالیت های گروهی آشنا هستید. در دنیای موسیقی هم تمرین، آشنایی و آموزش یا اجرا هایی که به صورت گروهی هستند توسط افراد بسیاری توصیه می شوند. گروه های کر یکی از بهترین انتخاب ها هستند زیرا عضویت در آنها نسبتا ساده است و آموزش ها از پایه صورت می گیرد و افراد با اصولی مانند نت خوانی آشنا می شوند. علاوه بر آن مهارت های آواز و... در آنها به چالش کشیده می شود. از دیگر مزایای عضویت در گروه کر برای علاقه مندان به موسیقی می توان به این موارد اشاره کرد:
? افزایش بهره وری
وقتی به صورت گروهی فعالیت کنید با همکاری و کمک به یکدیگر می توانید خیلی راحت تر ایرادات موضوع را برطرف کنید.
? افزایش کیفیت و رضایت از نتیجه
تمامی افراد گروه در نتیجه نهایی تاثیر گذار هستند و هنگامی که یک گروه هماهنگ و بزرگ روی موضوعی کار کنند، نتیجه به احتمال زیاد شگفت انگیز خواهد بود!
? تعهد بیشتر در رسیدن اهداف
در صورت فعالیت گروهی علاوه بر تعهدات و خواسته های شخصی، مسئولیت های دیگری نیز به شما واگذار می شود و دلایل بیشتری برای ادامه مسیر خود دارید.
? ارتباط صمیمانه و تقویت روحیه
اعضای گروه کر به صورت دوستانه در کنار یکدیگر قرار میگیرند و فارغ از مسائل بسیاری به تمرین و اجرای موسیقی در این گروه ها می پردازند که باعث تقویت روحیه و ارتباط صمیمی تر با دیگران می شود.
در گروه های کر محدودیت زیادی وجود ندارد و معمولا افراد در سه رده سنی کودکان (8 تا 13 سال) و نوجوانان (14 تا 17 سال) و بزرگسالان (18 به بالا) در این گروه ها عضو می شوند. برخی از مواردی که می تواند در گروه یا افراد مشکل ساز شود عبارتند از:
? آموزش ناکافی
اصلی ترین بخش پیش از اجرا تمرین کافی و آموزش درست و اصولی است که در صورت کمبود آن افراد و در نتیجه گروه موسیقی با مشکل مواجه می شوند و باید به این مورد بیش از هرچیزی توجه کرد.
? عملکرد نامناسب و همکاری ضعیف
برای یک اجرای بی عیب و نقص لازم است که تمامی افراد مسئولیت پذیر باشند، به اندازه کافی تمرین کنند و با همکاری درست اجرایی بی نظیر را روی صحنه ببرند.
برای عضویت در یک گروه کر حرفه ای باید دانش و تجربه قبلی در زمینه موسیقی داشته باشید اما در گروه های کر آموزش ها برای افراد مبتدی از پایه شروع می شوند و هنرجویان همراه با گروه پیشرفت می کنند. هرچقدر سطح دانش و اطلاعات شما در زمینه موسیقی از قبل بیشتر باشد پیشرفت شما در گروه کر نیز سریع تر اتفاق می افتد.
با وجود تفاوت زیاد در اجراها و توانایی خوانندگان مختلف در گروه های کر، اکثر خواننده ای حرفه ای در مقایسه با دیگران در مهارت های زیر حرفه ای تر هستند:
دقت در خواندن نت خواسته شده با توجه به زیر و بم درست و رنگ صدایی که مکمل دیگر خوانندگان باشد
? پرهیز از خواندن با صدای بلند که موجب شنیده شدن محسوس صدا به صورت انفرادی از بخش خود می شود و دقت در کنترل حجم صدا با توجه به خواسته های رهبر
? دیدخوانی بسیار روان
? دقت در رعایت سبک تلفظی که رهبر گروه تعیین کرده و بیان صحیح، زمانبندی درست و قراردهی درست صامت ها
? درک و تفسیر موسیقی و در نتیجه بازتاب آن در تولید صدای آن اثر
? نظارت به رفتار و مهارت فردی مانند چگونگی خواندن، یافتن اشتباهات و تلاش برای درست کردن آنها در طول زمان
? ارائه صدایی سالم و خوشایند
? پذیرش راهنمایی و پیشنهادهای دیگر اعضای گروه که باعث پیشرفت کل گروه می شوند حتی زمانی که با عقاید شخصی هم سو نیستند
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته
نوشته شده توسط: الهه ناز
ترانه پاپ به ترانه ای گفته می شود که مردم به زمزمه و خواندن آن علاقه دارند
موسیقی پاپ یک سبک از موسیقی عامهپسند است و معمولاً در مقابل موسیقی کلاسیک و فولک (محلی) قرار میگیرد و از آنها متمایز است. با این حال هنرمندان این سبک در سبکهای راک، هیپهاپ، دنس، ریتم اند بلوز (R&B) و کانتری هم میتوانند فعالیت داشته باشند و این باعث میشود که تبدیل به سبکی انعطافپذیر شود. عبارت «موسیقی پاپ» همچنین میتواند به یک زیر سبک خاص (درون پاپ) اشاره داشته باشد مانند سافت راک و پاپ راک.
شاید یکی از مشخصات اصلی موسیقی پاپ ، یک عنصر ریتمیک سنگین در زیر است که معمولا توسط دستگاههای تقویت کننده الکترونیک (amplifier) اجرا می گردد و ملودی اصلی بر این ریتم غالب می باشد.
ترانه پاپ به ترانه ای گفته می شود که مردم به زمزمه و خواندن آن علاقه دارند . موسیقی پاپ از نظر تجاری موفق می باشد و سبک مورد علاقه ایستگاههای رادیویی است .
موسیقی پاپ یک سبک از موسیقی عامهپسند است
مشخصات موسیقی پاپ چیست:
موسیقی پاپ نوعی موسیقی است که به شکل تجاری تهیه میشود و هدفش سود مالی است.سایمون فریت Simon Frith، منتقد موسیقی و جامعه شناس متخصص موسیقی مردم پسند، می گوید موسیقی پاپ به عنوان یک صنعت شناخته میشود نه هنر.
سایمون فریت Simon Frith می گوید “پاپ” طوری طراحی شده که برای همه جالب باشد و از هیچ جای خاصی نیامده و قرار هم نیست سلیقه خاصی را اعمال کند.
این موسیقی در اثر هیچ آرزوی پرمعنا به وجود نیامده و تنها جاه طلبی سازندگان آن سود و پاداش مادی است و…با تعاریف موسیقایی، بسیار محافظه کارانه هم هست.
در دهه 50 آغاز شد و آنچه در این مجموعه قرار میگیرد معمولا برای گروه بزرگی از افراد جذاب است. با به وجود آمدن صفحه های پلاستیکی یا وینیل در دهه 30 تا ظهور کامپکت دیسک یا CD در دهه 80، موسیقی ضبط شده، نسبت به موسیقی زنده، بیش از پیش در دسترس قرار گرفت. ترانه های پاپ معمولا در 3 دقیقه اجرا میشوند و در آنها از ملودیهایی استفاده میشود که معمولا بسیار شنیدنی بوده و عده بسیاری را به خود جلب میکنند.
موسیقی پاپ نوعی موسیقی است که به شکل تجاری تهیه میشود و هدفش سود مالی است
مشخصه های اصلی موسیقی پاپ:
تفاوت های اصلی ای که می توان میان موسیقی پاپ و دیگر گونه های موسیقی که شاید بتوان آنها را جدی تر نامید بیان کرد عبارتند از:
طول قطعه : برخلاف قطعات موسیقی کلاسیک و جز که می توانند بدون تکرار بسیار طولانی باشند، موسیقی خالص و بدون تکرار قطعات پاپ به ندرت از 32 میزان بیشتر می شود. در تکرارها معمولاً حداکثر ممکن است که ترانه تغییر کند و نه چیز بیشتر.
تغییر گام و مدولاسیون : مدولاسیون و تغییر گام از ویژگیهای بارز موسیقی کلاسیک و جز است حال آنکه به ندرت در ترانه های پاپ از این امکان استفاده می شود. در واقع در این سبک از موسیقی شاید استفاده از مدولاسیون برای جلوگیری از تکرار و یکنواختی ملودی یا هارمونی استفاده شود در حالی که در بسیاری از کارهای جز یا کلاسیک بدور از نگرانی تکرار، از مدولاسیون یا تغییر گام (یا مد) استفاده میشود.
تاثیر ریتم : ریتم از مهمترین عوامل سازنده یک قطعه پاپ محسوب می شود. ریتم یک قطعه پاپ معمولاً توسط دو گروه ساز پشتیبانی می شود. یکی درامز و دیگری ساز همراهی کننده مانند کی برد یا پیانو و گیتار.
ضد ضرب : آنچنانکه در موسیقی جز، ضد ضرب اهمیت دارد در موسیقی پاپ جایگاه خاصی را نمی توان برای آن قائل شد. تنها ممکن است خواننده ملودی را با یک یا چند نت پیک آپ شروع کند و کمتر مشاهده می شود که در یک قطعه پاپ بر روی ضرب های ضعیف تاکید شود.
بسط و توسعه : ویژگی بارز موسیقی کلاسیک بسط و توسعه قانونمدار و در موسیقی جز توسعه قطعه با بداهه نوازی است. اما در موسیقی پاپ چنین چیزی وجود ندارد و یک یا چند ساختار ساده ممکن است برای یک یا دو بار با تغییرات بسیار جزئی تکرار شوند.
بنابراین مشاهده می کنید کلیه المان هایی که در موسیقی به پیچیدگی آن کمک می کنند در موسیقی پاپ ساده و کم اهمیت تلقی می شود و نتیجه هنری می شود که مخاطب عام آنرا پسند می کند.
ریتم از مهمترین عوامل سازنده یک قطعه پاپ محسوب می شود
پیشینه? موسیقی پاپ :
دهه? 1930 و 1940 این نوع موسیقی از سبکهای بلوز (شیکاگو)، و کانتری (تنسی) تأثیر گرفت.
دهه? 1950 خوانندگان پاپ آن دوره کسانی چون بینگ کراسبی، فرانک سیناترا، دین مارتین، بابی دارین و پگی لی بودند، اما خوانندگانی چون بیل هالی، فتس دامینو و الویس پریسلی به دلیل اینکه از نسل جوان تری بودند بیشتر معروف شدند.
دهه? 1960 این دهه با گروههایی چون جانی تلوتسان، بابی وی، برایان هایلند، تامی رو، جین پیتنی، فرانکی آوالن شروع شد. در نیمه? آن با هنرمندانی چون کارول کینگ، نیل دایموند و برت باکاراک، آرتا فرانکلین، ایسلی برادرز، ری چارلز، استیو واندر، سوپرمز، ماروین گی، باب دیلن و سایمون و گارفانکل متحول شد. میتوان گفت که گروه بیتلز انقلابی در انگلستان ایجاد کردند. اگرچه آنها پاپ نبودند.
دهه? 1970 در این دوره موسیقی دیسکوی بیجیز، پیانوی بیلی جوئل و التون جان، کانتری ایگلز، هنرمندان راک/پاپ مانند خولیو ایگلسیاس راد استوارت، استیلی دان و فلیتوود مک گل کرد. ایبیبیای گروه سوئدی بودند که با مسابقه ترانه یوروویژن به شهرت رسیدند و انقلابی در موسیقی پاپ کردند.
دهه? 1980 برجستهترین خواننده? این دوره، مایکل جکسون بود که با انتشار آلبومهای «تریلر» (پرفروشترین آلبوم موسیقی جهان تا به امروز) و «بد» (یکی از پرفروشترین آلبومهای تاریخ) تغییرات بنیادی و ساختار شکنی را در سبکهای موسیقی و به خصوص سبک پاپ، ایجاد کرد. مایکل جکسون را «سلطان پاپ» و مدونا را «ملکه? پاپ» مینامند. سایر هنرمندان این دوره عبارتاند از مدرن تاکینگ (که با تکآهنگ «You are my heart you are my soul» توانست چندین هفته در صدر جدولها باشد)، مایکل بولتون، پرینس، جانت جکسون، دوران دوران، گروه پلیس، سیندی لاپر، ویتنی هوستون، فیل کالینز، کایلی مینوگ وپائولا عبدل و کالچر کلاب.
خوانندگان موسیقی پاپ
دهه? 1990 و قرن 21 دهه? 1990 و قرن 21 با مد شدن گروههای پسر و گروههای دختر چهره دیگری گرفت. در انگلستان گروههای وان دایرکشن تیک دت، بلو، اسپایس گرلز وارد شدند. گروههای ایرلندی این دوره بویزون و وستلایف بودند. آمریکا هم بکاستریت بویز و هنسون و "ان سینک را داشت، و کسانی هم مانند آریانا گرانده به عنوان «پرنسس پاپ» شناخته میشوند. در سال 1999 سبک لاتین پاپ را ریکی مارتین عرضه کرد و توسط افرادی مانند جنیفر لوپز، شکیرا، انریکه ایگلسیاس و مارک آنتونی دنبال شد.
در سال 2002 عضو قدیمی " ان سینک یعنی جاستین تیمبرلیک با آغاز با یک آلبوم انفرادی به یک موفقیت تجاری دست یافت و به عنوان «پرنس پاپ» شناخته شد. تین پاپ در کانال دیزنی توسط ستارگانی چون هیلاری داف به وجود آمد، گروههای بریتانیایی پاپ راک چون باستد و مکفلای، و خواننده-آهنگساز «پاپ-فانک» کانادایی آوریل لوین در دهه? 2000 به شهرت رسیدند. خوانندگانی که سبکهای دیگر پاپ را دربرمیگیرند عبارتاند از ویتنی هوستون و ماریا کری در R&B، گارث بروکس و شانیا توین در کانتری، و در دنس پاپ کایل منگ و مدونا که یکی از پر فروشترین خوانندگان تمام دوران بود. مطرحان موسیقی پاپ که در بین بینندگان جذابیت یافتند افرادی مانند سلن دیون و نورا جونز بودند. همچنین مدرن تاکینگ با 11 سال غیبت در عرصه موسیقی از سال 1987 تا 1998 دوباره در سال 98 آغاز به کار کرد. آلبوم آنها تحت عنوان Back for good در هفته اول 700000 نسخه فروخت و یک بار دیگر مانند سال 1984 در بازار فروش موسیقی همهمه کرد.
موسیقی پاپ پس از انقلاب به دلیل محدودیتها دچار تغییراتی شد
موسیقی پاپ ایرانی
موسیقی پاپ ایرانی قبل از انقلاب
موسیقی سبک پاپ در ایران از قرن 19 میلادی و از زمان قاجار رواج داشت. پس از آن با اختراع رادیو بیشتر در بین مردم گسترش پیدا کرد و با آمدن و فعالیت خوانندگانی چون ویگن پیشرفت چشمگیری داشت.
خوانندگان معروف: برخی از خوانندگان موسیقی پاپ ایرانی عبارتند از: ابی، اندی، حسن شماعیزاده، داریوش، دلکش، سوزان روشن، ، فرامرز اصلانی، فرهاد، گوگوش، لیلا فروهر، عارف، عماد رام، معین، مهستی و هایده.
موسیقی پاپ ایرانی بعد از انقلاب
موسیقی پاپ پس از انقلاب به دلیل محدودیتها دچار تغییراتی شد، ولی رفته رفته و با گذشت زمان و پیشرفت کارهای فرهنگی و هنری توانست مجددا جایگاهی پیدا کند تا اینکه گروهها و خوانندگانی چون گروه آریان، خشایار اعتمادی، سعید شهروز، شادمهر عقیلی و محمد اصفهانی از نخستین کسانی بودند که فعالیت در این سبک را آغاز کردند و کسانی چون حسین زمان، علیرضا عصار، قاسم افشار، ناصر عبداللهی و مانی رهنما این راه را دنبال کردند.
از دهه 80 به بعد خوانندگانی، چون شهرام شکوهی، مهدی یراحی، مرحوم مرتضی پاشایی، سامان جلیلی، مهدی احمدوند و زانیار خسروی روی کار آمدند. در حال حاضر کسانی چون حامد همایون، بهنام بانی، امید حاجیلی، محسن یگانه، احمد سعیدی، سینا شعبانخانی، حمید هیراد، حمید عسکری، هوروش بند، میثم ابراهیمی، سیامک عباسی، علیرضا طلیسچی، و مهدی جهانی، گروه پازل، گروه ماکان، امیرعباس گلاب، مسعود صادقلو و... در این سبک فعالیت میکنند.
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته
نوشته شده توسط: الهه ناز
او از طرف یکی از زنان ناصرالدین شاه به دربار دعوت میشود. یک نفر تنبک نواز و یک آوازه خوان هم او را همراهی میکردند. آنها با ساز و آواز مجلس را گرم میکنند. شاه بیاندازه...
تدوین و اشاعه آنچه امروز موسیقی سنتی نامیده میشود به دوران سلطنت شاهان قاجار و به ویژه ناصرالدین شاه برمیگردد.
علاقه شاهزادگان و رجال درباری به داشتن خواننده و نوازنده اختصاصی و نیز میل و رغبت و رقابت زنان متعدد ناصرالدین شاه در داشتن خواننده و نوازنده شخصی و واداشتن نوازندگان درباری در قبال مبالغ زیاد به تربیت و تعلیم خدمه در این راه یکی از عوامل مهم حفظ و اشاعه موسیقی سنتی (ردیف و دستگاهی) در عصر این حاکمان بوده است.
فرصت الدوله شیرازی در کتاب خود بحورالالحان مینویسد:
«در قرون اخیر دستگاههای قدما را برهم زده و آن را هفت دستگاه قرار داده اند و دو دستگاه را به همان اسم قدیم میخوانند یکی نوا و دیگری دستگاه راست. موسیقی سنتی به هفت دستگاه و288 گوشه تقسیم و مجموعه آن ردیف نامیده میشود.
علینقی وزیری به جای هفت دستگاه، پنج دستگاه آورده است ولی معلوم نیست در288 گوشه- کمتر یا بیشتر- چه عقیده ای داشته است.
بیشتر بدانید : علینقی وزیری؛ پدیدهی استثنائی موسیقی ایران + عکس
دراین جا مروری اجمالی خواهیم داشت بر تاریخ موسیقی سنتی (ردیف و دستگاهی) به عنوان بخشی از موسیقی ایرانی. بخش دیگر و اعظم موسیقی ایرانی موسیقی مناطق و نواحی گوناگون ایران اعم از موسیقی لرستان، کردستان، سیستان و بلوچستان، گیلان ومازندران، خراسان و........... است که به عنوان موسیقی محلی، مقامی، مردمی وبومی شهرت دارد.
تاریخ نویسان موسیقی سنتی، ظهور این موسیقی را از علی اکبر فراهانی که تارنواز ماهری بوده است میشناسند و او را پایه گذار این موسیقی میشمارند. تاریخ تولد و فوت او نامعلوم است ولی از قراین پیداست که وی درحدود سالهای 1235 تا1238 ه. ش. از دنیا رفته است و هنگام فوت کمتر از 40 سال داشته است.
او از طرف یکی از زنان ناصرالدین شاه به دربار دعوت میشود. یک نفر تنبک نواز و یک آوازه خوان هم او را همراهی میکردند. آنها با ساز و آواز مجلس را گرم میکنند. شاه بی اندازه تحت تاثیر نوازندگی این گروه سه نفری و اجرای آنان قرار میگیرد و آنان را مورد تشویق قرار میدهد.
«ردیفهای موسیقی سنتی فعلی نخستین بار به وسیله علی اکبر فراهانی و به روایت او به دیگران آموخته شده و کوچکترین اطلاعی از کیفیت الحان و ردیفهای قدیم تر از او در دست نیست»
علی اکبر فراهانی موسیقی را نزد پدرش (موسوم به شاه ولی) فرا میگیرد. درباره شاه ولی نوشتهاند که او دستگاه راست و دستگاه نوا را با چیره دستی مینواخته است»
درباره فراهانی نوشته اند که او اغلب اوقات را در مصاحبت ناصرالدین شاه قاجار میگذرانیده و بی اندازه مورد تشویق او قرار داشته است. وی رفته رفته از ندیمان و نزدیکان ناصرالدین شاه میشود و با امکانات مادی بسیاری که به دست میآورد شاگردانی را هم تربیت میکند که تا به امروز ادامه یافتهاند.
« کثرت دوشیزگان و کنیزکان رامشگر در دربار شاهان قاجار، موجب تشویق زنان به فرا گرفتن موسیقی سنتی شد»
کسانی چون سلطان خانم که تحت تعلیم علی اکبر فراهانی در موسیقی مهارت یافته و یا امیرزاده (خواننده و تارنواز) نمونههای اشاعه موسیقی سنتی در میان زنان درباری است»
میرزا عبدالله فرزند علی اکبر فراهانی، نخستین تعلیمات موسیقی را از برادر بزرگتر خود میرزا حسن – که تار و سه تار مینواخت- فرا گرفت وپس از درگذشت او شاگرد پسرعموی خود، غلامحسین فراهانی – نوازنده تار وسه تار- میشود.
روح الله خالقی درصفحه 114 جلد اول کتاب خود مینویسد:
ردیف دستگاههای موسیقی امروز ما درحقیقت روایت آقا علی اکبر است و اگر حسن تصادفی نشده بود و آقا غلامحسین معلومات خود را به عموزاده نمیآموخت ضررب زرگی به موسیقی ما وارد شده بود.
گفته شده که میرزا عبداله با کمک فردی به نام سید احمد که نوازنده سه تار و دستگاهدان بوده ردیفهای موسیقی را منظم و مرتب کرده است. میرزا عبداله نخستین کسی بوده است که پس از علی اکبر فراهانی ردیفهای موسیقی سنتی یعنی هفت دستگاه معمول امروز را به شاگردان خود سپرده است.
عبدالله مینویسد: او از حسادت استادان زمان خود دلخوش نبود و نیز مینویسد: او دیده بود که استادان قدیم نمیخواستند معلومات خود را به دیگران بیاموزند. یا اوضاع زمانه این حس بدبینی را در آنها برانگیخته بود که مبادا شاگرد جای معلم را بگیرد و مقام استاد از بین برود!
میرزا عبدالله آنچه را که از ردیف موسیقی سنتی ونوازندگان تار وسه تار میدانست در اختیار طالبان آن قرار داد. به تعبیر تاریخ نویسان موسیقی سنتی، او به عنوان نوازنده استاد سه تار، مطمئنترین سند و کاملترین مرجع باقی مانده در موسیقی سنتی(ردیفی) است.
میرزا عبدالله در90 سالگی درگذشت و او را در پای پلهیی که در حیات مقبره ناصرالدینشاه است، به خاک سپرده اند.
ادامه دارد....
بیشتر بدانید : پایه گذاران موسیقی سنتی ایران در قرن بیستم (2)
بیشتر بدانید : روح الله خالقی و ابوالحسن صبا؛ پایهگذاران موسیقی سنتی ایران
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: کتاب تاریخ قرن بیستم
بازنشر اختصاصی سیمرغ
نوشته شده توسط: الهه ناز
دنیای موسیقی سنتی ایرانی، بزرگ و برای خیلی هایمان نسبتا ناشناخته است. بیایید با دستگاه ها و گوشه های آوازی اش آشنا شویم
گاهی آدم فکر می کند اگر این امیر کبیر بنده خدا در تاریخ کشورمان حضور نداشت، چند سال قرار بود در خیلی زمینه ها عقب بیفتیم؟ حالا قضیه موسیقی ایرانی هم همینطور است. عشاق این سبک موسیقی باید فاتحه ای بفرستند به روحش که یک روز، خدا می داند چه در سرش گذشت که به فکرش رسید موسیقی ایرانی باید مرجع مدونی داشته باشد. همین شد که علی اکبرخان فراهانی را که خودش یکی از آدم های کاربلد این حوزه بود صدا زد و دستور داد تا آهنگ های موجود در مناطق مختلف کشور را جمع آوری کند.
علی اکبرخان این آهنگ ها را به برادرش غلامحسین فراهانی یاد داد و او هم اینها را به میرزا حسین قلی و میرزا عبدالله. دو پسر علی اکبرخان که هر دو از نوازندگان به نام تار بودند، آموزش داد و این دو نفر شدند سرشاخه های موسیقی ایرانی و مولفان ردیف های موسیقی ایرانی.
حالا سال ها بعد از آن ماجرا، برای اینکه وقتی حرف از موسیقی ایرانی می شود زیاد گیج نزنیم، در حد بضاعت این صفحه سراغ ردیف موسیقی ایرانی رفته ایم و یک منوی پیشنهادی هم برای هر کدام و در ساعات مختلف روز داده ایم. باشد که بعد از خواندن متحول شده و دست به خواندن بزنید!
دستگاه ها هفتگانه موسیقی ایرانی چطور کار می کنند؟
شور و نوایی برپاست
ردیف موسیقی ایرانی از دو بخش اصلی و فرعی تشکیل می شود. قسمت اصلی اش شامل هفت تا دستگاه می شود هر کدامشان حال و هوا و البته طرفداران خاص خودشان را دارند. این هفت دستگاه، موسیقی اغلب نواحی ایران را دربر می گیرند و خیلی از آهنگ های نوستالژیک دوران کودکی مان را هم در دل خود جای داده اند.
1- شور
خیلی از آهنگ هایی که در جشن ها پخش می شود، در همین دستگاه شور ساخته شده اند. همانطور که از اسمش هم پیداست، موسیقی این دستگاه پر است از شور و انرژی. شور یکی از دستگاه های بسیار بزرگ موسیقی ایرانی به حساب می آید که حال و هوای آن به موسیقی ایرانی به حساب می آید که حال و هوای آن به موسیقی منطقه مازندران نزدیک است. البته این دستگاه نغمه هایی ملهم از موسیقی مناطق مرکزی ایران و کردستان هم شنیده می شود.
نمونه: آلبوم یاد ایام و به خصوص خود تصنیف یاد ایام یکی از نمونه های خوب دستگاه شور است. آلبوم «زیباترین» علیرضا افتخاری و «مرا عاشق» شهرام ناظری هم دو نمونه مشهور دیگر از این دستگاه بزرگ هستند.
2- نوا
به علت شباهتی که به دستگاه شور دارد، شناختش کمی به آگاهی نیاز دارد. در واقع اگر دستگاه شور را خوب بشناسید می توانید به تفاوت نغمه های نوا با شور پی ببرید. با این حال اگر دلتان یک شور و حال حسابی می خواهد، می توانید پیگیر آهنگ های این دستگاه هم بشوید.
نمونه: تصنیف «رفتم در میخانه» و آلبوم «نوا مرکب خوانی» از محمدرضا شجریان دو نمونه از این دستگاه هستند. «کنسرت نوا» از حسین علیزاده که دو نوازی تار و تنبک است و آلبوم «نینوا» باز هم از حسین علیزاده از دیگر نمونه های این دستگاه هستند.
3- ماهور
ماهور یکی از دستگاه های گسترده موسیقی ایرانی محسوب می شود که حال و هوای کاملا شادی دارد. اگر دلتان می خواهد با شنیدن یک موسیقی سنتی حسابی روح و روانتان شاد بشود، آهنگ هایی از این دستگاه را گوش کنید که اتفاقا نمونه های زیادی هم دارد.
بعضی از زبان شناس ها می گویند واژه «ماهور» تغییر یافته واژه «ماژور» یکی از گام های اصلی موسیقی غربی است. جالب اینجاست که حال و هوای هر دویشان هم مشابه است. این دستگاه چند بخش دارد که بعضی بخش هایش به موسیقی منطقه سیستان و بلوچستان، بعضی هایش به موسیقی خراسان و لرستان و یک قسمت های دیگرش هم به موسیقی آذری آذربایجان نزدیک است.
نمونه: آهنگ معروف «مرغ سحر» ساخته مرتضی نی داوود یکی از نمونه های شناخته شده این دستگاه است. مرتضی نی داوود، یکی از شاگردان خوب میرزا حسینقلی و درویش خان خودش هم یکی از ردیف دان های موسیقی ایرانی بوده. شروع این آهنگ کاملا الهام گرفته از درآمد ماهور است. «ز من نگارم خبر ندارد» از آلبوم آهنگ وفا و «ز دست محبوب» از آلبوم شب وصل هم در این دستگاه خوانده شده اند.
4- چهارگاه
بعضی از دستگاه ها به زمان مشخصی از روز تعلق دارند ومعمولا آن موقع روز است که شنیدنشان به دل آدم می چسبد. چهارگاه دستگاهی است که کاملا به صبح ها اختصاص دارد. کافی است یکی از آهنگ های این دستگاه را اول صبح یا در زمان خمودگی و کسالت گوش کنید تا انرژی تان برای یک روز کامل جفت و جور بشود.
نمونه: قطعه معروف «سلام» کسایی که در آلبوم «صبحگاهی» علیزاده به زیبایی اجرا شده، نمونه ای زیبا از یک قطعه موسیقی ایرانی در دستگاه چهارگاه است که خیلی هایمان سال ها اول صبح هایمان را با آنها شروع کرده ایم، بدون اینکه بدانیم در این دستگاه ساخته شده اند. آلبوم «دستان» محمدرضا شجریان هم در این دستگاه کار شده. قطعه بی کلام «دخترک ژولیده» علینقی وزیری هم در این آلبوم مثال خوبی برای آشنایی با فضای چهارگاه است.
5- همایون
یکی از دستگاه های بسیار غمگین ایرانی که میزان غمش از آواز دشتی هم بیشتر است! اگر بغض توی گلویتان گیر کرده و بهانه می خواهید برای اینکه هر آنچه در دل دارید بیرون بریزید، یکی از آهنگ های این دستگاه را پلی کنید و سر و صورتتان را بسپارید به سیل اشک.
نمونه: قطعه «شد خزان گلشن آشنایی» جواد بدیع زاده و آهنگ معروف «اگر بار گران بودیم رفتیم» در این دستگاه ساخته شده اند. آهنگ «کاروان» شهرام ناظری که بارها در تلویزیون بر روی نماهنگی مرتبط با شهدای جنگ تحمیلی شنیده شده هم یکی دیگر از نمونه های این دستگاه است.
6- راست پنجگاه
یکی از دستگاه های مهجور ایرانی است که خیلی کم کار شده. راست پنجگاه شباهت هایی به دستگاه ماهور دارد. توی حرکت نت هایی که برای گوشه های هر دستگاه نوشته شده یک روند مشخص بالارونده یا پایین رونده وجود دارد. نت های موجود در دستگاه راست پنجگاه و ماهور کاملامشترک هستند اما این حرکات و گردش ملودیشان است که با هم فرق دارد.
نمونه: آلبوم «چشمه نوش» و آلبوم مشترک حسین علیزاده و علیرضا افتخاری با نام «راز و نیاز» دو نمونه خیلی خوب این دستگاه هستند.
7- سه گاه
بعضی می گویند سه گاه، منشعب شده از دستگاه چهارگاه است. «سه گاه» علاوه بر حالت بیدارکننده که مشخصه اصلی دستگاه چهارگاه است، بعضی جاها حالت شور و وجد دارد که آن هم به خاطر عوض شدن یکی دو نت کوچک است. این دستگاه شباهت هایی هم به دستگاه شور دارد و خلاصه مناسب است برای اینکه درجه حالتان را چندتایی ارتقا بدهد!
نمونه: آهنگ رسوای زمانه علیرضا قربانی در آلبومی با همین نام که با همایون خرم کار کرده در این دستگاه است. تصنیف «آسمان عشق» در آلبومش با همین نام و تار زلف، غم عشق و دل شیدا آلبوم «رسوای دل» و به ویژه آهنگ های «از غم عشق تو» این آلبوم، به خوبی این دستگاه را معرفی می کند.
دانستن الفبای موسیقی سنتی بر هر فرد بالغ موسیقی دوستی واجب است
قبل از خواندن بدانید
دنیای موسیقی آنقدر پر از واژه های شیک و خارجی است که اگر آدم همینطور یکهو یک متن تخصصی را شروع کند، امکان دارد سریعا بی خیالش بشود. این اصطلاحات تخصصی اگرچه کامل نیستند اما در حد فهمیدن این مطلب و ادعا کردن اینکه «من از موسیقی سنتی بیشتر از یک ساز می دانم!» کافی است.
- گوشه یا مقام: هر کدام از آهنگ هایی که قدیم ترها در مناطق مختلف ایران خوانده می شد را یک گوشه یا مقام می گویند. در واقع کوچکترین جزء هویت دار از ردیف موسیقی ایرانی است.
- دستگاه: خیلی از گوشه های موسیقی سنتی ایران، به این خاطر که به یک منطقه تعلق دارند، حال و هوای مشابهی دارند. این گوشه های با حال و هوای مشترک، همگی در یک مجموعه به نام دستگاه جمع آوری شدند و نام اختصاصی خودشان را گرفتند.
- آواز: هر آواز از مجموع چند گوشه تشکیل شده. این گوشه ها در واقع عضوی از همان هفت دستگاه بوده اند که چون با همدیگر شباهت بیشتری داشته اند، از دل دستگاه ها بیرون کشیده شده اند و نام آواز بر مجموعه شان گذاشته شده.
- ردیف موسیقی ایرانی: مجموعه این دستگاه ها و آوازها در کتابی به نام ردیف موسیقی ایرانی جمع آوری شده. این کتاب در واقع دایرة المعارف موسیقی سنتی ایرانی است که این روزها نسخه هایی از آن به صورت اختصاصی برای هر کدام از سازها چاپ شده است. مثل ردیف موسی معروفی که برای پیانو، ردیف طاهرزاده و دوامی برای آواز و ردیف ابوالحسن صبا برای نی.
- مرکب خوانی: در مرکب خوانی نوازنده از یک دستگاه شروع می کند و به تدریج وارد دستگاه های دیگر می شود. البته افرادی که این کار را می کنند، باید شناخت دقیقی از ردیف موسیقی داشته باشند. اصطلاحی در موسیقی داریم به نام فرود. برای توضیح کلمه فرود بهتر است یک مثال بزنیم تا ربطش را با مرکب خوانی بفهمیم؛ مثلا شما در دستگاه ماهور هستید، گوشه ها را دانه دانه جلو می روید تا می رسید به گوشه دلکش. این گوشه وجه تشابهاتی با دستگاه شور دارد. اگر نوازنده یا خواننده متبحر باشند، آن لحظه خیلی زیرکانه می تناند ادامه کار را در دستگاه شور برود اما چون کارش را از ماهور شروع کرده است نهایتا باید کار را در همان ماهور ختم کند.
در واقع خیلی زیرکانه وارد دستگاه شور می شود و دوباره برمی گردد در دستگاه ماهور فرود می آید. یعنی از نقاط تشابه دستگاه ها کمک گرفته و مرکب خوانی می کنند.
- نت شاهد: نتی است که در هر دستگاه یا آواز بیشترین کاربرد را داشته و در تداعی کردن حال و هوای آن دستگاه یا آواز هم سهم بیشتری دارد. اغلب گوشه ها معمولا با نت شاهد شروع و تمام می شوند. در موسیقی غربی به این نت شاهد درجه اول گام می گویند. نوازنده خوب کسی است که این نت را در هر دستگاه یا آواز به خوبی بشناسد و به موقع از آن استفاده کند.
- درآمد: اولین گوشه آغاز کننده هر دستگاه و آواز. گوشه درآمد تداعی کننده حال و هوای کل آن دستگاه یا آواز است؛ یعنی اگر می خواهید حال و هوای یک دستگاه را بفهمید، بهتر است که اول درآمدش را گوش بدهید.
- رپراتوار: معادل ردیف در موسیقی غربی.در غرب برای هر ساز یک رپرتوار مجزا موجود است. در ایران هم چنین کاری را برای ردیف کرده اند و برای هر سازی ردیف مخصوص آن را تدوین کرده اند.
- گام: در موسیقی غربی معادل دستگاه است که به دو دسته اصلی مینور و ماژور تقسیم می شود. به هشت نت پشت سر هم در موسیقی غربی یک گام می گویند. به فاصله بین هشت تا نت اکتاو هم می گویند.
- دانگ: هر چهار نت پشت سر هم یک دانگ است. در موسیقی غربی به هر دانگ یک تتراکورد می گویند. وقتی می گویند فلانی صدای شش دانگی دارد، یعنی می تواند شش تا دانگ که شامل 24 نت – یا به عبارتی سه گام است – را به ترتیب بخواند. خواننده شش دانگ کسی است که به اجرای هر بیست و چهار نت تسلط کامل دارد. حنجره ای که این توانایی را دارد، چیز خاصی است.
- مرصع خوانی: مرصع پلو چیست؟ پلویی است که همه چیز تویش ریخته شده. مرصع خوانی هم همچین چیزی است. یعنی برخلاف مرکب خوانی، نیازی نیست دنبال وجه تشابه بین دستگاه ها باشید و هر موقع دلتان بخواهد دستگاه را عوض کنید. البته خواننده متبحر طوری این کار را می کند که برای شنونده آزاردهنده نباشد. در ضمن در مرصع خوانی هیچ نیازی نیست که آواز را در همان دستگاه اولیه به پایان ببرید.. یکی از مشهورترین خوانندگان سبک مرصع خوانی «رامبد صدیف» است.
بخش فرعی ردیف موسیقی ایرانی، به اندازه بخش اصلی تنوع و گستردگی دارد
جُنگ پنج و هفت
در ردیف موسیقی ایرانی پنج آواز اصلی وجود دارد که در واقع مجموعه ای از «گوشه» ها هستند که عضوی از دستگاه های مختلف بوده اند اما به خاطر شباهت بیشتری که با هم داشته اند، از دستگاه مورد نظر جدا شده و به شکل یک آواز درآمده اند.
این وسط، «بیات کرد» و «شوشتری» دو آوازی هستند که بین موسیقیدان ها بر سر مستقل حساب آوردنشان اختلاف است و آمار آوازها را بین عدد پنج و هفت معلق نگه داشته اند!
بیات کرد (کرد بیات)
آثاری که در این آواز خوانده شده اند، آنقدر محدودند که هیچ وقت تا به حال هیچ آلبوم کاملی از بیات کرد ساخته نشده. این آواز هم زیرمجموعه دستگاه شور به حساب می آید.
نمونه: در آلبوم «آستان جان» که اثر مشترک شجریان و پرویز مشکاتیان است، چند نمونه از این آواز وجود دارد. تصنیف «دل دیوانه» هم یک نمونه دیگر این آواز است.
بیات اصفهان
با اینکه این آواز گوشه های غمگینی دارد اما غم و حزن و اندوه آواز دشتی متفاوت است. حال و هوای بیات اصفهان تا حدودی با «گام مینور» در موسیقی غرب یکی است.
نمونه: این آواز یکی از آوازهای مورد علاقه آهنگسازها و خوانندههای ایرانی است و خیلی رویش کار می کنند. آلبوم «سفر به دیگر سو» شهرام ناظری و یک قسمت از آلبوم مشترک کیهان کلهر و علی بهرامی فرد با نام «تنها نخواهم ماند» در آواز بیات اصفهان است. تیتراژ سریال هزاردستان که مرتضی نی داوود ساخته هم یکی دیگر از نمونه های این آواز است.
دشتی
دشتی همیشه پای ثابت عزاداری ها بوده و هست. غمی که در این آواز وجود دارد قادر است اشک هر جنبده ای را دربیاورد! دشتی علاوه بر کاربردش در مراسم عزاداری، در موسیقی درمانی هم استفاده می شود. خیلی از روانشناس ها از این نوع موسیقی استفاده می کنند تا بیمار مورد نظر به راحتی احساساتش را بیرون بریزد و خودش را تخلیه کند. آواز دشتی بسیار شبیه آهنگ های منطقه گیلان است.
حتی یکی از گوشه های این آواز به نام «دیلمان»، نام منطقه ای در استان گیلان است. به همین خاطر هم خیلی ها به شوخی به آواز «دشتی» می گویند «رشتی». با اینکه تنوع این آواز زیاد نیست اما کارهای زیادی در آن ساخته شده. دشتی هم زیرمجموعه دستگاه شور است.
نمونه: آواز خوانده شده توسط فریدون پوررضا در موسیقی تیتراژ سریال پس از باران که در گوشه دیلمان است، به خوبی فضای آواز دشتی را تداعی می کند. جالب است بدانید آهنگ «رعنا»ی گروه رستاک و آهنگ معروف «ای ایران ای مرز پرگهر» با اینکه ملودی شادی دارند اما زیرمجموعه آواز دشتی هستند.
در واقع خلق این فضاهای متفاوت خیلی وقت ها به ذوق، خلاقیت و زیرکی آهنگساز برمی گردد که از فضای دستگاه یا آواز استفاده کند و با استفاده از ریتم، آهنگی خلق کند که با فضای عمومی دستگاه یا آواز متفاوت باشد.
بیات ترک
این آواز یکی از زیرمجموعه های دستگاه شور است و مثل همان دستگاه آدم را به وجد می آورد.
نمونه: قطعه «اندک اندک» شهرام ناظری بیات ترک است. شروع این آهنگ الهام گرفته از گوشه «درآمد» آواز بیات ترک است. آلبوم «گل صدبرگ» ناظری نمونه دیگری از این آواز است. جالب است بدانید اذان موذن زاده اردبیلی در گوشه ای از این آواز با نام «روح الارواح» ساخته شده و به نظر می رسد مرحوم موذن زاده به خاطر اسم این گوشه، آن را برای اذان خود انتخاب کرده.
افشاری
این آواز هم یکی از زیرمجموعه های دستگاه شور است. بسیاری از تصنیف های قدیمی در این آواز ساخته شده اند. آوازهای افشار گاه با حزن همراهند و گاهی هم بسیار شاد هستند.
نمونه: تصنیف «از کفم رها»ی عارف قزوینی با این شروع، «از کفم رها شد قرار اول ...» از نمونه های آشنای افشاری است.
شوشتری
با اینکه این آواز تم غمگینی دارد اما تعدادی آهنگ شاد هم در آن خوانده شده. با این حال تم اصلی این دستگاه غمگین است. شوشتری گوشه های کمی دارد. خیلی ها معتقدند شوشتری در واقع یکی از گوشه های دستگاه همایون است نه یک آواز مجزا.
نمونه: تصنیف بیا تا گل برافشانیم ساخته حسین علیزاه و با آواز علیرضا افتخاری در آلبوم راز و نیاز، قطعه بی کلام «به زندان» از استاد ابوالحسن صبا و آهنگ معروف سریال دلشدگان دو نمونه غمگین از این آواز و آهنگ شیرازی «جینگه جینگه ساز میاد و ...» یک نمونه شاد این آواز است.
ابوعطا
این آواز هم حال و هوای غمگینی دارد و زیرمجموعه دستگاه شور محسوب می شود.
نمونه: آلبوم «آتش در نیستان» شهرام ناظری و «تصنیف بهار دلکش» محمدرضا شجریان از نمونه های این آواز هستند.
منبع: همشهری جوان
نوشته شده توسط: الهه ناز
معرفی سبک های گیتار
در شروع یادگیری گیتار این سوال به ذهن می رسد که : “چه سبکی برای نوازندگی انتخاب کنم؟“
بهترین راه برای پاسخ به این سوال شناختن انواع سبکهای گیتار است.
از دیدگاههای مختلفی می توان سبک نوازندگی گیتار را دسته بندی نمود. سبکهایی که در ایران متداول است، کلاسیک، پاپ و فلامنکو می باشد. البته در انتهای این مقاله سبکهای دیگری را نیز به اختصار معرفی می کنیم. بطور کلی بر اساس دوره های مختلف تاریخ می توان انواع موسیقی را دسته بندی نمود چراکه در هر دوره ای، شرایط سیاسی، مذهبی، اقتصادی و اعتقادی تاثیر مستقیمی بر شکوفا شدن هنرهای مختلف از جمله موسیقی دارد. هنرمندان تحت تاثیر این شرایط و یا به سفارش درباریان و نجیب زادگان آثاری را ارائه می دادند. با توجه به این نکات به معرفی سبکهای گیتار می پردازیم.
گیتار کلاسیک
موسیقی کلاسیک به سالهای 1750 تا 1820 میلادی بر می گردد. دورانی که وضع اقتصادی مردم قشر متوسط روز به روز بهتر می شد و موسیقی دیگر در انحصار نجیب زادگان نبود، بلکه با بهبود شرایط اقتصادی قشر متوسط جامعه، این قشر دیگر فقط رفاه مادی نمی خواستند، بلکه دوست داشتند آنها نیز موسیقی بشنوند و حتی خودشان و فرزندانشان نواختن آلات موسیقی را یاد بگیرند. به همین منظور نت نویسی و ثبت آهنگهای ساخته شده رواج پیدا کرد. موسیقی کم کم مردمی تر شد و قطعات ساخته شده باب میل عموم مردم نیز بود و می توان موسیقی پاپ را ریشه در موسیقی کلاسیک دانست.
هایدن، موتسارت و بتهوون از موسیقیدانان بزرگ این دوره بودند.در واقع در سبک گیتار کلاسیک، می توانید قطعات سبُک و زیبای ساخته شده در این دوره را بنوازید. ملودی نوازی و آرپژ نقش اصلی در این سبک گیتار دارند. همچنین نحوه ضربه زدن بر سیم های گیتار، با انگشت بوده و هنگام نواختن باید گیتار را روی پای چپتان قرار دهید.(البته اگر راست دست هستید)
گیتار فلامنکو
سبک فلامنکو که ریشه در موسیقی اصیل اسپانیایی دارد، در آغاز فقط رقص و آواز بود و گیتار فقط نقش همراهی کننده داشت. تا اینکه کم کم در اوایل قرن دهم گیتار نقش اصلی و تاثیر گذاری در سبک فلامنکو پیدا کرد. و حتی بعدها قطعات بی کلام گیتار فلامنکو ساخته شد. موسیقی فلامنکو الهام گرفته از فرهنگهای مختلف موجود در سده های 8 تا 15 در آندلس (منطقه ای در جنوب اسپانیا) می باشد که براستی هنر شگفت انگیزی را به دنیا معرفی کرد. از بزرگان معاصر گیتار فلامنکو می توان به پاکو دلوسیا، اتمار لیبرت، گروه چیپسی کینگز و آرمیک گیتاریست ایرانی اشاره نمود.
در نواختن گیتار به سبک فلامنکو که یک سبک گیتار اسپانیش است، تمام 4 انگشت راست (اگر راست دست هستید)، به سیم ها ضربه می زنند و تکنیکهای ریتم نوازی بسیار زیبایی مثل راسگوادو در این سبک وجود دارند.
گیتار پاپ
موسیقی پاپ یا pop گرفته شده از کلمه popular به معنی محبوب و مردمی می باشد. در این موسیقی احساسات، بصورت کاملا ساده و صمیمی به مخاطب انتقال داده میشود و معمولا همراه با آواز است. رمز موفقیت گیتار پاپ در همین مردمی بودن و احساس نزدیکی کردن است. درواقع نمیتوان برای گیتار پاپ یا کلا موسیقی پاپ شخصیت و تکنیک خاصی قائل شد. چراکه نوازنده در هر سبکی از موسیقی که فعالیت کند با کمی دقت و انعطاف پذیری میتواند اثری مردمی و باب دل عموم مردم ارائه دهد.
در گیتار پاپ میتوان هم با انگشت بر سیم ها ضربه زد هم با پیک یا مضراب. ریتم نوازی و آواز خواندن همراه با گیتار در این سبک بسیار اهمیت دارد.
برای شروع کدام سبک را انتخاب کنم؟
پاسخ ساده آن این است که قطعاتی از همه سبک ها را گوش کنید و طبق سلیقه و ارتباط خوبی که با آن قطعات برقرار می کنید، سبک خودتان را انتخاب نمایید.
اما…
برای شروع هرکدام از این 3 سبک، شما نیاز دارید که اصول اولیه و مقدمات موسیقی و گیتار را بدانید. اصولی مانند نت، آکورد، آرپژ، ریتم و … مقدمات و اصول یکسان هستند و چندان فرقی ندارد چه سبکی انتخاب می کنید.
پس در عین حال که سبک مورد علاقه تان را انتخاب میکنید و به تبع آن ساز گیتارتان را، مقدمات گیتار را به خوبی بگذرانید و پس از مدتی که بر این اصول مسلط شدید، آموزش های پیشرفته تر و تخصصی تر در سبک مورد علاقه تان ببینید.
سبک های دیگر گیتار
سبک های دیگری نیز برای نوازندگی گیتار وجود دارند که باید برای نواختن این سبکها، نوع گیتار مختص خودش را تهیه کنید. جاز یا جز (Jazz) موسیقی بسیار غنی و تاثیر گذاری است که بداهه نوازی در این سبک نقش اساسی را ایفا می کند. جاز، سرچشمه بسیاری از موسیقی های جدید از جمله متال (Metal) و راک (Rock)، می باشد. بلوز (Blues) موسیقی اصیل سیاهپوستان آفریقایی است که به آمریکا مهاجرت کردند و احساسات فوق العاده ای را به مخاطب انتقال می دهد.
موسیقی کانتری (Country) نیز از موسیقی های محلی آمریکاست که در سالهای اخیر محبوبیت زیادی به دست آورد. برای نواختن به سبک جاز، راک، متال، بلوز و کانتری نیاز به گیتارهای آکوستیک فلزی و گیتار الکتریک هست که با پیک نواخته میشوند و اصول مختص به خودشان را دارند.
منبع : ostademusic.com
نوشته شده توسط: الهه ناز
موسیقی فلامنکو، یکی از سبکهای موسیقی است که طرفداران بسیاری دارد. نوازندگی با گیتار فلامنکو برای مبتدیان هم بسیار هیجانانگیز است.
دنیای گیتار فلامنکو جذاب ، گاهی گیج کننده و همیشه نشاط آور است. بنابراین اگر شیفته گیتار فلامنکو شده اید ، در اینجا برخی اطلاعات آورده شده است که امیدوارم به شما در درک و لذت بیشتر آن کمک کند.
موسیقی فلامنکو در دستگاه ها و آهنگ های خاصی اجرا می شود که ریشه در فرهنگ موسیقی و رقص اسپانیایی دارند. دستگاه ها اصلی فلامنکو شامل دستگاه آلگریاس، رومبا، سویاناس، بولگریاس و... است.
تاریخچه گیتار فلامنکو کمی پیچیده است. بنابراین بگذارید یک داستان طولانی را خیلی کوتاه کنم.
اولین اجداد شناخته شده گیتار (چه فلامنکو و چه غیر از این) سازهای زهی بدوی ( چنگهای کاسه ای و تنبور ) از تمدن مصر ، سومری و بابل ، بیش از 4000 سال پیش است. این سازها با مسافران ، بازرگانان و دریانوردان در سراسر جهان باستان گسترش یافتند و در طول قرن ها تکامل یافتند.
پس چگونه آنها به اسپانیا رسیدند؟ chartar، ساز چهار رشته ای ایرانی ، وارد اسپانیا شد و از نظر شکل و ساخت تغییر کرد و به کویترا معروف شد. در دوران رنسانس ، ویهولای اسپانیایی در دربار محبوب شد. این یک ساز زهی با کوک به سبک عود (تحت تأثیر عود عربی که توسط مورها به اسپانیا آورده شد) و بدنی شبیه گیتار بود . در همین حال ، گیتار لاتین که از کویترا گرفته شده بود ، توسط فولکلورهای معمولی نواخته می شد.
سیم پنجمی به گیتار لاتین اضافه شد که باعث محبوبیت بیشتر آن از ویهولا شد و در سراسر اروپا پخش شد. در قرن هجدهم ، سازنده گیتار ایتالیایی Gaetano Vinaccia اولین گیتار شش سیمه را در ناپل ساخت و در قرن نوزدهم ، سازنده اسپانیایی آنتونیو دو تورس اولین گیتار کلاسیک مدرن را طراحی کرد. در این مدت ، حرفه ای شدن فلامنکو و محبوبیت کافه های cantantes (مکان های فلامنکو از قرن نوزدهم) به معنای نیاز به گیتارهای بلندتر بود. و در این زمینه ، خانواده Ramírez گیتار فلامنکو فعلی را بر اساس طرح گیتار کلاسیک Torres طراحی کردند.
تفاوت گیتارهای کلاسیک و فلامنکو در مواد ، ساخت و صدا شایع است.
• مواد: گیتارهای کلاسیک معمولاً با استفاده از چوب بالای صنوبر یا سرو و پشت و کناره های چوب بلسان یا چوب ماهون ساخته می شوند تا باعث دوام بیشتری شوند. گیتارهای فلامنکو به طور کلی با تاج های صنوبر و سرو یا چنار برای پشت و کناره ها ساخته می شوند تا حجم را افزایش دهند.
• ساخت و ساز: بدنه گیتارهای کلاسیک عموما عمیق تر و چوب ها کمی ضخیم تر هستند. سیمها روی گیتارهای فلامنکو نیز نزدیکتر به بدنه هستند تا ضربه زدن را راحتتر کنند. گیتارهای فلامنکو اغلب دارای یک "golpeador" هستند ، که یک ورق پلاستیک است که برای محافظت از پایان آن ، روی سطح گیتار نصب می شود.
• صدا: گیتار کلاسیک به گونه ای طراحی شده است که ابزارهایی را برای اجرای موسیقی چند ضلعی به تکنواز ارائه می دهد: "ارکستری در یک جعبه". گیتار فلامنکو برای قطع صدای رقصیدن پا روی رقصنده طراحی شده است. صدا کمی ضرب آورتر است ، یک صدای صوتی با صدای بلند و به دنبال آن محوشدگی سریع ایجاد می شود.
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته
نوشته شده توسط: الهه ناز
یوکلِلی یک ساز زهی و زیرمجموعهای از خانواده گیتار است. خاستگاه یوکللی از سده? 19 و زمانی بود که پس از ورود گیتار توسط پرتغالیها به هاوایی، مردم هاوایی شکل ویژهای از گیتار را برای خود ساختند. یوکللی در اوایل سده بیستم در ایالات متحده محبوبیت زیادی یافت و از آنجا به دیگر نقاط جهان راه یافت. این ساز کوچکتر از گیتار است و چهار سیم در آن رواج دارد که بهصورت بدنه کامل و حتی کات اوی (بدنه نصفه) ساخته میشود. نام لاتین این ساز ukulele است، اما در فارسی با اسمهای متفاوتی رایج شده است: یوکللی، یوکلله، اوکوله له یا گیتار اوکوله له.
این ساز یک صدای مشخص را تولید می کند که بلافاصله ما را به محیط های گرمسیری می برد. یوککلی که از هاوایی منشأ گرفته است ، در فرهنگ این جزیره نقش ارزنده ای را ایفا کرده و می کند. یوکللی یک ساز موسیقی چهار سیمه است که از چوب ساخته شده و شبیه یک گیتار کلاسیک کوچک است.
تاریخچه یوکللی به اواخر قرن نوزدهم برمی گردد. در سال 1879 ، مهاجران پرتغالی مادیرا تصمیم گرفتند جزیره خود را ترک کنند و به دنبال زندگی بهتر و مشاغل پردرآمد باشند. حدود 25000 نفر در مجمع الجزایر هاوایی ، کار پیدا کردند.
آنها در چمدان خود سازی را حمل می کردند که بلافاصله قلب و گوش مردم محلی را تسخیر می کرد.
پرتغالی ها کار خود را در مزارع شکر هاوایی آغاز کردند ، اما به زودی آنها در حال باز کردن مغازه های نجاری خود بودند که در آن آلات موسیقی و مبلمان در کنار یکدیگر فروخته می شد. مهاجران اروپایی نوازندگان عالی گیتار بودند و یوکللی به سرعت مورد استقبال جامعه محلی و خانواده سلطنتی قرار گرفتند.
چهار سایز اصلی یوکللی وجود دارد: یوکللی باریتون (18-21 فرت) ، یوکللی تنور (17-19 فرت) ،یوکللی کنسرت (15 تا 18 فرت) و یوکللی سوپرانو (12 تا 15 فرت).
یوکللی با کیفیت بالا از چوب اقاقیا یا چوب ماهون ساخته شده اند. مدل های ارزان تر با استفاده از تخته سه لا ، پلاستیک یا چوب های ورقه ای ساخته می شوند.
یوکللی، ابزاری همه کاره است و اغلب در طیف گسترده ای از ژانرهای موسیقی ، از جمله جاز ، موسیقی کانتری ، پاپ ، موسیقی ملل و راک مورد استفاده و شنیدن قرار می گیرد.
استاندارد و متداول ترین تنظیم یوکللی G4 ، C4 ، E4 ، A4 است. رشته های یوکللی می تواند از فلوروکربن ، تیتانیوم ، نایلون زخم ، فلز زخم و فولاد ساخته شود.
درست مثل آنچه که در اکثر انواع دیگر گیتارها مشاهده می شود ، ساز یوکللی دارای سه قسمت اصلی بدنه ، گردنه و فلزآلات هستند.
بیایید هر یک از اینها را یک مرور سریع ارائه دهیم.
بدنه یوکللی متوسط ??شما مانند بدنه یک گیتار کلاسیک شکل می گیرد. به زبان ساده ، این یک کانتور ساعت شنی با دوره استاندارد سه گانه و باس شما است.
از نظر اندازه ، نوع چوب تنومند که برای ساخت آنها استفاده می شود و غیره می توانند متفاوت باشند.
گردنه یوکللی، دارای مقیاسی بسیار کوتاه است. به طور متوسط ??ما درباره 21 اینچ صحبت می کنیم ، اما این طول بسته به نوع یوکللی می تواند بیشتر باشد.
هنگام انتخاب رشته برای این ساز ، دو عامل عمده وجود دارد . شما باید طول رشته ها را بدانید و همچنین باید بدانید که آن رشته ها برای چه کاری تنظیم شده اند.
گرچه ممکن است سخت افزار برای آنچه در مورد آن صحبت می کنیم بسیار سخت باشد ، اما عملی ترین اصطلاح است که می توان از آن استفاده کرد. منظور ما از سخت افزار به طور کلی پل ، زین ، مهره و ماشین آلات تنظیم است.
این چهار مولفه نسبتاً مشابه اجزای سازنده گیتار کلاسیک یا آکوستیک است. از دیدگاه کاملاً عملی ، دستگاه های تنظیم و پل مهمترین دسته هستند.
اگر پل قطعه ای با کیفیت نباشد ، شما مانند یک گیتار آکوستیک با پل معیوب با مشکلاتی روبرو خواهید شد.
- کلیف ادواردز (1895-1971)
- وندل هال (1896-1969)
- فرانک کرومیت (1889-1943)
- روی اسمک (1994-1999)
- آرتور گادفری (1903-1983)
- جورج فرمبی (1904-1961)
- بیل تاپیا (1908-2001)
- ترزا ماری اوشی (1953-1983)
- جنوا کیوا (1918-2008)
- ادی کاما (2017-2017)
- دون هو (2007-1930)
- پیتر مون (1944-)
- جیم بلف (1955-)
- اسرائیل کاماکاویوول (1959-1997) )
- Daniel Ho (1968-)
- Jake Shimabukuro (1976-)
- James Hill (1980-)
- Eastwood (1980-)
Julia Nunes (1989-))
- Age Pryor (؟ -)
- Billy Carpenter (؟ -؟)
اما ستارگان برجسته موسیقی مانند الویس پریسلی ، ادی ودر ، الویس کاستلو ، جورج هریسون ، تیلور سویفت ، جونی میچل و جک جانسون نیز در اجرای زنده خود ساز هاوایی را می نواختند.
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته
نوشته شده توسط: الهه ناز
ماندولین با مضراب یا زخمه انگشتان نواخته میشود
آشنایی با ساز ماندولین
ماندولین سازی است کوچکتر از گیتار و تا حدی گلابی شکل، دارای هشت سیم است که دو به دو به هم جفت شدهاند که چهار زوجسیم تشکیل میدهند و رایجترین کوک برای این سیمهای جفت، فاصله پنجم درست است.
این ساز از خانواده لوت است و از حدود سال 1600 به ایتالیا برده شد. ماندولین با مضراب یا زخمه انگشتان نواخته میشود. نه فقط قادر به اجرای نتهای کوتاه جدا است، بلکه سیمهای زوج آن امکان تعادل بسیار سریع بین دو نت هم فاصله را به وجود میآورد به طوری که افه? نسبتاً طویل با نوعی ترمولو منتج میگردد. صفحه انگشتگذاری آن پردهبندی شدهاست.
ساختمان و صدا دهندگی ساز ماندولین
شکل ماندولین اشک مانند، دایرهای و یا تخممرغی است و سوراخ صدای آن میتواند شبیه F یا دایرهای شکل باشد، دسته آن پردهگذاری شده و قسمت پشتی آن یا مسطح و یا دایرهای شکل است.
ساز ماندولین گاهی در ارکسترهای اپرایی به کار رفته است
سیمهای دست باز ماندولین
معمولترین شکل کوک این ساز همانند ویلن از بم به زیر به صورت سل-ر-لا-می است. این ساز توانایی تولید صداهای طولانی که از ویلن تولید میشود را ندارد و این مشکل به وسیله نواختن ترمولو (همان تکنیکی که در تا و سه تار به آن ریز گفته میشود) برای نواختن آکوردها ونتهای طولانی حل شدهاست.
آثار عمده برای ماندولین
ساز ماندولین گاهی در ارکسترهای اپرایی به کار رفته است مانند اپرای اتللو اثر وردی. آنتونیو ویوالدی یک کنسرتو برای یک ماندولین (کنسرتو در ر ماژور اپوس 6 شماره 3) و دو کنسرتو برای دو ماندولین ساختهاست. موتسارت در اپرای دون جوان از آن استفاده کردهاست و بتهوون نیز چند سوناتین برای آن نوشتهاست، پاگانینی هم چند سرناد برای این ساز با همراهی گیتار ساختهاست.
منبع : fa.wikipedia.org
نوشته شده توسط: الهه ناز
ساز بادی سازی است که دارای تشدیدکنندهای (معمولاً لوله یا مجرای توخالی) است که در آن ستونی از هوا یا در اثر دمیدن نوازنده در دهنی (مانند نی) و یا توسط دستان او (مانند آکاردئون) به ارتعاش در میآید. تغییر در ارتفاع یا اجرای نتها با باز و بسته کردن کلیدها (برای بلند وکوتاه کردن طول لوله تشدید کننده) یا سوراخهای روی ساز یا تغییر حالت لب و دهان نوازنده انجام میشود.
تاریخچه :
سازهای بادی از اولین آلات موسیقی بودند که به دست بشر ساخته شدند. انسانهای قرون گذشته آموخته بودند که با دمیدن در مخروط، برگ، یا حتی شاخ حیوانات میتوانند صدایی بلند و بوقی مانند تولید کنند. آنها با استفاده از این دانش به ساختن آلات موسیقی کنونی پرداختند.
در میان سازهای بادی، نی انبان جزو قدیمیترین ساز در دنیا است و شکلهای مختلفی از آن در کشورهای مختلف نواخته میشود.
انواع سازهای بادی :
از نظر ساختمان و چگونگی تولید صدا به دو دسته? کلی تقسیم میشود:
• سازهای بادی چوبی(فلوت ریکوردر، فلوت، ابوا، کلارینت، ساکسیفون و فاگوت
سازهای بادی چوبی خود به تنهایی به سه دسته تقسیم می شوند. این سه دسته با نام های سازهای بادی چوبی بی زبانه یا بدون قمیش، زبانه دار ساده و دو زبانه ای خوانده می شوند.
• سازهای بادی برنجی (هورن، ترومپت، ترومبون و توبا)
اصطلاح چوبی یا برنجی به این معنی نیست که آن ساز از چه جنسی ساخته شده، بلکه این طبقه بندی بر پایه چگونگی و نحوه تولید صدا در دهنی آنها مربوط میشود.
اسامی سازهای بادی :
ابوا
بالابان
تاریا
ترومبون
ترومپت
توبا
توبای بایرویت
تویتوک (نی ترکمنی)
دودوک
دوزله (دونی)
زامپونیا
ساکسوفون
ساکسوفون سوپرانو
ساکسوفون آلتو
ساکسوفون تنور
ساکسوفون ملودی
ساکسوفون باریتون
ساکسوفون باس
سازدهنی
سرنا
سوسافون
شمشال
شهنای
شیپور
فاگوت
فلوت پیکولو
فلوت
فلوت آلتو
فلوت باس
فلوت ریکوردر
فلوگل هورن
قره نی
قشمه
کر آنگله
کرنای
کلارینت
کورنت
نی
نی انبان
هورن
یدی بوغون (نی ترکمنی)
للوا
ملودیکا
دیجریدو
نحوه ی تولید صدا در سازهای بادی چوبی و برنجی چگونه است؟
در ساختار بدنه ی سازهای بادی چوبی، تیغه هوایی وجود دارد. تیغه های هوایی که در بدنه ی سازهای بادی چوبی قرار دارند،معمولا لوله ها و مجراهایی می باشند که توخالی هستند. هوا در اثر دمیدن نوازنده با تیغه ی هوایی نام برده شده برخورد می کند و با به ارتعاش درآمدن آنها صدا تولید می گردد. در سازهای بادی چوبی زبانه دار بخش کوچکی وجود دارد که جنس آن نی یا پلاستیک است. در حقیقت هوای دمیده شده از دهان نوازنده باعث حرکت و ارتعاش این زبانه ها یا قمیش ها می شود.
نحوه ی تولید صدا در سازهای بادی برنجی با نحوه ی تولید صدا در سازهای بادی چوبی متفاوت می باشد. چون برهمین اساس سازهای بادی را به دو دسته تقسیم کردیم. نوازنده های سازهای بادی برنجی با ایجاد ارتعاش به درون کاسه ی دهنی توسط لب می توانند صدایی دلنواز ایجاد کنند. در اصل لوله ای که در ساختمان سازهای بادی برنجی قراردارد، باعث می شود که از حاصل ارتعاش لب نوازنده صدا حاصل می گردد.
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته