عقل از منظر روایات

1- ارزش اعطای عقل

حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) اساس و پایه دین بر عقل بنا شده و وجوب فرائض و حرمت محارم بر عقل است و آنچه را که خداوند به شما عطا فرموده قدر و ارزشش را نشناختید و خداوند عبادت نمی شود مگر به واسطه عقلی که خداوند عنایت فرموده است.حضرت علی(علیه السلام) خداوند به فرشتگان فقط عقل اعطا کرده و شهوت و غضب نداده است. اما حیوانات را شهوت و غضب داده: اما انسان را به تمام آنها شرافت بخشیده است لکن اگر شهوت و غضب او تحت فرمان عقلش قرار گیرد بالاتر از فرشتگان خواهد بود زیرا چنین مقامی با وجود نیروی مخالف و منازع بوده است.

امام صادق(علیه السلام) حجت خداوند بر بندگان، پیامبر است و حجت میان بندگان و خدا عقل است.

2- مرز و حدود عقل

امام صادق(علیه السلام) عاقل با کسی که از تکذیب کردن سخنش هراس دارد به بحث و گفتگو نمی نشیند، و از کسی که می ترسد او را محروم سازد خواهش نمی کند و آنچه را قادر به عمل کردنش نیست وعده نمی دهد و بر امری که به جهت عجز از انجامش می ترسد از دست برود اقدام نمی کند.

3- عقل الهی و عقل شیطانی

امام صادق(علیه السلام) عقل گوهری است که با آن خدای بخشنده عبادت می شود و به وسیله آن بهشت به دست می آید. شخصی از امام سوال کرد، پس آنچه در معاویه بود چه نام دارد؟ فرمود: آن عقل نیست، شیطنت است.

وظیفه عقل: تفکر و تعقل و فهم امور و تدبیر کارهاست به طریق محکم و استوار، حال این امور ممکن است خیر باشد یا شر، البته عقل ، خیر را می فهمد و به آن فرمان می دهد و شر را ادراک می کند و از آن نهی می نماید.

در این موضوع شکی نیست، اما اگر تصمیم به کار یا ترک کاری تنها به دست خود انسان باشد نه به دست عقل هیچ مانع و حائلی برای عمل شر در کار نخواهد بود. این برعهده خود انسان است اگر کار خیر را پیش گیرد در حقیقت عقل خویش را به کاری که برای آن خلق شده است واداشته و از عقل به عنوان وسیله جهت رضای خدا و حق استفاده کرده و اگر انسان کار شر را انتخاب کند در حقیقت عقل را در غیر راهی که باید به کار گرفته شود به کار انداخته است. یعنی عقل را برای گناه و سوءاستفاده و راهزنی و ... ابزار گرفته است. عقل او با چنین شکل و صورتی شیطانی خواهد بود نه الهی.

خلاصه آنکه عقل علاوه بر نور و هدایتش در عین حال خادمی است مطیع برای باطل و رذائل و یا برای حق و فضائل، تصمیم و انتخاب به دست صاحب عقل است و معاویه تصمیم و انتخابش این بود که عقل خود را خادم و مطیع شیطان قرار دهد.

4- عقل، ساز و برگ مومن

پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) برای هر چیزی ساز و برگی لازم است، ساز و برگ مومن، عقل است. هر چیز را مرکوبی لازم است، مرکوب انسان عقل است. هرچیز را سرانجامی است، سرانجام عبادت، عقل است. هرگروه را شبان و سرپرستی است، شبان و سر پرست خداپرستان، عقل است. هر بازرگانی را کالایی است، کالای کوشندگان در راه خدا عقل است. هر ویرانی ای را آبادانی ای در خور است آبادانی آخرت به عقل است و هر جمع مسافری را سایبانی لازم است تا بدان پناه برند سایبان مسلمانان، عقل است.

5- عقل: بهترین ساز و برگ

علی(علیه السلام) لاعده انفع من العقل و لاعدو اضر من الجهل

هیچ ساز و برگ ( و سپاهی برای انسان) سودبخش تر از “عقل” و خرد نیست و دشمنی زیان آورتر از نادانی و جهل نیست.

6- عقل طبیعی و عقل تجربی

حضرت علی علیه السلام فرموده: عقل، بر دو قسم است یکی طبیعی و آن دیگر تجربی و نتیجه این هردو عقل به سود آدمیان است. کلام حضرت موید این سخن ا ست که وقتی یک حادثه اتفاق می افتد و به آدمی زیان می رساند. افراد نادان بدون فکر و دقت از آن می گذرند، سرمشق نمی گیرند، تجربه ای نمی آموزند، در طول زندگی مکرر با نظائرش مواجه می شوند و هر بار زیان تازه ای می بینند، ولی مردان عاقل به آن می اندیشند، جهاتش را می سنجند، معیار زیانش را به دست می آورند، در ردیف سایر تجارب به ذهن می سپارند و برای همیشه خود را از برخورد با وقایعی شبیه به آن مصون می دارند.

امام صادق علیه السلام فرموده است: انسان عاقل از یک سوراخ جانور دوبار گزیده نمی شود. یعنی انسان عاقل (به واسطه عقل طبیعی و تجربی خود) در هر مورد از اولین آسیب، درس عبرت می گیرد و دوباره به آن کار زیان آور دست نمی زند. به عبارت دیگر تجربه وسیله بهره برداری از سرمایه گرانقدر هوش و خرد است. تجربه، عقل طبیعی را شکوفا می کند و بسیاری از استعدادهای فطری آدمی را به فعلیت می آورد. کسی که حوادث و رویدادهای عمر را با دقت مورد بررسی قرار داده و به علل آنها پی برده و نتیجه به دست آمده را در خزانه حافظه ضبط کرده است ضمیری بیدار و ذهنی روشن دارد. او علاوه بر “عقل طبیعی” دارای “عقل تجربی” است.

7- موهبت عقل

حضرت علی(علیه السلام) فرمود: خداوند در انسان، “عقل” را به ودیعت ننهاده مگر برای آنکه روزی (روز گرفتاری) او را به واسطه آن عقل، نجات بخشد.

عقل یکی از مواهب بزرگ پروردگار جهان است که به انسان عطا شده، عقل خیر و صلاح را به آدمی نشان داده و او را وادار می کند که در آن راه وارد شود. عقل، دل آدمی را روشن می کند. عقل، تردید و تحقیر را از بین برده و به انسان تصمیم قطعی می دهد. عقل در برابر هوا و هوس مقاومت می کند و سرانجام آنها را در هم می شکند. عقل، آدمی را از خطا و لغزش حفظ کرده و در صورت ارتکاب گناه، او را موفق به توبه می نماید. عقل، دارنده خویش را در دنیا و آخرت خوشبخت می گرداند. عقل تا حدی برای انسان مهم است که اگر آن را داشته باشد، همه چیز دارد و اگر نداشته باشد هیچ چیز ندارد (الهی به آن که عقل دادی - چه ندادی و به آن که عقل ندادی چه دادی؟) عقل برخلاف سایر چیزها هرچه بیشتر گردد قیمت آن زیادتر می شود.

عقل، بهترین آینه ای است که خوبی و بدی در آن منعکس می گردد.

8- عقل و کم گویی

حضرت علی(علیه السلام) فرمود: اذا تم العقل نقص الکلام، هرگاه عقل کامل شد، گفتار کم می شود

“آدم عاقل وقتی که صلاح باشد سخن می گوید درباره خود آن سخن فکر می کند، مناسبت را در نظر می گیرد، وضع و موقعیت شنونده یا شنوندگان را ملاحظه می کند و آنچه می گوید مختصر و مفید خواهد بود. سخنی که این نکات، الهام بخش آن باشند برای همیشه و همه کس جالب است. هیچ کس از شنیدن آن خسته نمی شود و حداکثر استفاده را از آن می برد.

البته رعایت شرایط نامبرده کارآسانی نیست و با پرگویی فراهم نمی شود، از این جهت که مقید باشد جهات فوق الذکر را منظور بدارد، قهرا کمتر حرف می زند اما آدمی که از “عقل” بهره کافی ندارد، در موقع حرف زدن هیچ یک از این نکات را ملاحظه نمی کند و هرچه بر زبانش آمد می گوید طبعا گفتار چنین کسی بسیار است.

9- زبان عاقل و احمق

حضرت علی(علیه السلام) “لسان العاقل وراء قلبه و قلب الاحمق وراء لسانه”

زبان خردمند، پشت دل (عقل) او و دل احمق پشت زبان او است و باز فرماید: خردمند زبانش تابع قلب اوست و بی خرد قلبش پیرو زبان اوست ،دل احمق در زبان اوست و زبان “عاقل” در دلش گویاست.

“آدمی که از نعمت بزرگ عقل و پرتویی مانند آن برخورداراست در همه کارهای خویش از این نعمت استمداد می کند و راهی را که عقل به او نشان داده انتخاب می نماید، هنگامی که می خواهد سخن بگوید به عقل خود مراجعه و از آن کسب تکلیف می کند. عقل هم شروع به بررسی کرده و اثر آن سخن را در آ غاز و فرجام کار ملاحظه می نماید، اگر صلاح بود دستور گفتار آن را می دهد وگر نه آدمی را از بیان آن سخن برحذر می دارد. اما آدم احمق که در هیچ کاری از کارهایش به این فرمانده خوش نظر اعتنا نکرده و حاضر نیست با آن مشورت نماید، هنگام تکلم پیش از آنکه عکس العمل سخنان خویش را در نظر بگیرد، حرف می زند و بعد می فهمد که با کمال بی باکی خود را در مهلکه سخنان نسنجیده خویش افکنده است.

سیزده بدر از مهمترین رسوم مشترک در میان اقوام ایرانی است که طی سالهای اخیر روز آشتی با طبیعت نیز تلقی می‌شود.

ایرانیان از گذشته‌های دور ، با آغاز بهار و ورود به سال جدید و پس از چند روز دید و بازدید و تبریک سال نو ، گویا برای تکمیل شادی خود و دور کردن غم و غصه و خمودگی ، در روز سیزدهم فروردین ماه ، با بیرون آمدن از خانه و پناه گرفتن در طبیعت ، مراسم سیزده بدر را اجرا می‌کنند.

در همه شهرها و روستاها و عشیره‌های ایران ، خانواده‌ها به صورت گروهی، گاه چند خانواده با هم غذای ظهر را آماده کرده و آجیل و خوردنی‌های سفره هفت سین را با خود برداشته و به دامان صحرا و طبیعت می‌روند و سبزه هفت سین را با خود برده و به آب روان می‌سپارند .

به دامن صحرا و طبیعت رفتن ، شوخی و بازی کردن،دویدن،تاب خوردن و در هر حال شاد بودن ، از ویژگی‌های روز سیزده بدر است.گره زدن سبزه به نیت باز شدن گره دشواری‌ها و برآورده شدن آرزوها ، از دیگر رسوم این روز است .

فرهنگ اساطیر برای رسم‌های سیزده بدر معنی‌های تمثیلی آورده به گونه‌ای که شادی و خنده در این روز به معنی فرو ریختن اندیشه‌های تیره و پلیدی، روبوسی نماد آشتی و به منزله تزکیه،خوردن غذا در دشت نشانه فدیه گوسفند بریان، به آب افکندن سبزه‌های تازه رسته نشان دادن هدیه به ایزد آب یا ناهید و گره زدن سبزه برای باز شدن بخت تمثیلی برای پیوند زن و مرد برای تسلسل نسلها و رسم اجرای انواع مسابقه به ویژه اسب دوانی یادآور کشمکش ایزد باران و دیو خشکسالی است.

این باور همگانی چنان است که اگر خانواده‌ای نتواند به علتی تمام روز را به باغ و صحرا برود، به ویژه با دگرگونی‌های جامعه شهری امروز ، در بعد از ظهرروز سیزدهم ، حتی برای زمان کوتاهی هم که شده برای گره زدن سبزه و بیرون کردن نحسی از خانه به باغ یا گردشگاهی عمومی می‌رود.

سیزده بدر ، جشن واقعی بهار است . طراوت و سرسبزی به طبیعت بازگشته و طبیعت نیز مردم را به سوی خود می‌خواند.

آیا هیچ وقت آدم‌های شاد و موفقی را که به رویاهایشان رسیده‌اند ،‌ دیده‌اید؟ تا حالا دلتان خواسته از آنها بپرسید نظرشان درباره خودشان چیست و اصلا دنیا را چطوری می‌بینند؟ سال‌هاست که درخصوص افراد استثنایی که در تجارت، ورزش و دیگر رشته‌ها موفقند، تحقیق می‌شود. در این سال‌ها بعضی باورهای مهم و اساسی درباره این انسان‌های موفق سالم و شاد به اثبات رسیده است.
اگر شما هم دوست دارید شادتر باشید و زندگی در کنترل خودتان باشد،‌ بهتر است با ما همراه شوید و چند هفته‌ای را با این 6 باور مهم طی کنید. باروهای ما پنجره‌ای هستند که ما از آن به دنیا نگاه می‌کنیم.
آنها تمام زمینه‌های زندگی‌مان را شکل می‌دهند. اگر تصمیم بگیرید با نظر مثبت به زندگی نگاه کنید، دیدگاه شما خوش‌بینانه و قدرتمند می‌شود و خیلی زود از این طرز برخورد با دنیای اطرافتان بهره می‌برید.
1) خودتان بهتر از هر کسی خودتان را می‌شناسید:
مردی یک شب کلید خانه‌اش را گم کرده بود و نمی‌توانست وارد خانه شود. او بیرون منزل در نور چراغ کوچه دنبال کلیدش می‌گشت. کمی بعد همسایه‌اش او را دید و به کمک او آمد تا با هم کلید را پیدا کنند. اما بی‌فایده بود. پس از کلی جستجو همسایه از او پرسید: اگر تو کلید را در منزل گم کرده‌ای،‌ چرا در خیابان دنبال آن می‌گردی؟ مرد پاسخ داد: چون در خیابان نور بیشتر است! حالا تصور کنید شما جهت و معنای زندگی را گم کرده‌اید. اگر از مردم بپرسید اهداف شما در زندگی چه باید باشد، درست مثل این است که در خیابان دنبال کلیدی بگردید که درخانه جا گذاشته‌اید. هیچ‌کس به شما نمی‌تواند بگوید چطور به زندگی‌تان معنا ببخشید. روش دیگران به درد شما نمی‌‌خورد. شما باید درون خودتان را جستجو کنید. حتی اگر یک عمر برای یافتن پاسخ‌های خود جای دیگری را جستجو کرده‌اید، به محض این که به درون خودتان رجوع کنید، می‌بینید که پاسخ سوال‌های زندگی برای شما روشن می‌شود.
2) اگر گام به گام پیش بروید، به هر چه بخواهید می‌رسید:
حقیقت این است که هر نوع مهارتی را می‌توان یاد گرفت، هر مشکلی را می‌شود حل کرد و هر کاری را می‌توان به نتیجه رساند، فقط اگر مرحله به مرحله پیش بروید و کارهای بزرگ را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. وقتی یک کار بزرگ را به چند مرحله کوچک‌تر تقسیم کنید، انجام آن آسان‌تر می‌شود و دیگر به نظرتان سنگین نیست. ما ناخودآگاه در بسیاری موارد این کار را انجام می‌دهیم. مثلا وقتی قرار است یک شماره تلفن را به خاطر بسپاریم، اعداد آن را 3 تا 3 تا یا 2 تا 2 تا حفظ می‌کنیم.
نکته مهم آن است که اگر می‌خواهید دیوار بین خود و رویاهای زندگی‌تان را بردارید، بهترین کار آن است که آجر به آجر پیش بروید تا به هدفتان برسید.
3) اگر روش شما جوابگو نیست، آن را عوض کنید:
دکتر اسپنسر جانسون، نویسنده کتاب چه کسی پنیر من را برداشت، فرق بین آدم‌ها و موش‌ها را این طور توصیف می‌کند. وقتی یک موش حس می‌کند تلاش‌هایش به نتیجه نمی‌رسد، روش خود را عوض می‌کند، اما وقتی آدم‌ها حس می‌کنند کاری که انجام می‌دهند به نتیجه نمی‌رسد، عصبانی و خسته می‌شوند و دوست ندارند روش خود را عوض کنند. حتی گاهی اگر کسی راهکار تازه‌ای را به آنها نشان دهد، حالت دفاعی به خود می‌گیرند و می‌گویند: «من همیشه این کار را همین طور انجام داده‌ام. «یا» من آدمی این مدلی هستم.» در اصل این آدم‌ها از پذیرفتن راهکار تازه و انجام آن می‌ترسند و حس می‌کنند ترسشان به این معناست که دیگر روش‌ها اشتباه است. همیشه آنچه به نظر ما طبیعی و صحیح به نظر می‌رسد، در اصل محصول باورهایتان است و به ندرت نشان دهنده همه احتمالات و امکانات پیش رویمان یا تخمین صحیحی از توانایی‌هایمان است. اگر واقعا می‌‌خواهید در زندگی خود نتایج متفاوتی به دست بیاورید باید از حصاری که به منظور راحتی دور خود کشیده‌اید، پا را فراتر بگذارید و راهکارهای متفاوتی را امتحان کنید.

بارهنگ و خواص آن

بارهنگ گیاهی است چند ساله، علفی و تا ارتفاع 70 سانتی ‏متر رشد می کند. ساقه ی این گیاه بیشتر ایستاده و گاهی به طرف زمین متمایل شده است، همچنین فاقد شیار بوده و به تعداد فراوان است. 

برگ‏ های بارهنگ بیضی شکل و دارای دمبرگ‏ های بلندی هستند که از این گیاه خارج می‏ شوند. این برگ‏ ها 3 تا 9 رگبرگ مشخص و برجسته دارند.

گل‏ هایش کوچک و به صورت اجتماع سنبله استوانه‏ ای، در انتهای ساقه‏ قرار گرفته ‏اند و به رنگ سبز متمایل به قهوه‏ ای هستند. قسمت مورد استفاده گیاه، برگ و دانه‏ آن است و دانه ‏های آن کوچک، تخم ‏مرغی و به رنگ قهوه ‏ای تیره هستند. زمان جمع‏ آوری این دانه‏ ها، از اواسط بهار به بعد است. گیاه تقریبا در تمام نقاط ایران رویش دارد.

تاریخچه

بارهنگ از دیر باز در دسترس بشر بوده و در کشاورزی مصرف می ‏شده است. رویش گونه‏ های خاصی از بارهنگ، همراه با سکنی گزیدن انسان در مناطق مختلف (به ویژه در مستعمرات اروپایی) افزایش یافته است.

سرخپوشان آمریکای شمالی و مائوری‏ های نیوزلند، بارهنگ را رد پای مرد انگلیسی " English Mans Foot " می ‏نامند؛ زیرا رویش آن از نواحی مربوط به مستعمره‏ های انگلیسی آغاز شد.

دانه بارهنگ در تفاله مالت (که قبلا به عنوان کود مصرف می ‏شد) و پشم صادر شده به انگلیس دیده شده و کاربرد آن در خوراک طیور متداول است. مخلوطی از دانه آسیاب شده بارهنگ و روغن را به طور موضعی برای رفع التهاب به کار می ‏برند. همچنین مخلوط جوشانده آن را با عسل برای درمان گلو درد مصرف می‏ کنند. کاربرد دانه و کلوئید تصفیه شده بارهنگ در محصولات مسهل تجاری و عرضه شده به صورت فله ‏ای متداول است.

ترکیبات مهم

این ترکیبات عبارت هستند از: ایریدوئید گلوکزید از جمله آکوبین(رینانتین). موسیلاژ به میزان حدود 5/6 درصد که حاوی دست کم چهار پلی ساکارید می ‏باشد.

تانن ‏ها، کومارین از جمله آسکولتین، فلاونوئید از جمله آپی ژنین، اسید سیلی سیک به میزان دست کم یک درصد و املاحروی و پتاسیم.

اثرات مهم 

* برگ بارهنگ در درمان تورم نزله ‏های قسمت‏های فوقانی تنفسی (به علت دارا بودن تانن و موسیلاژ گیاه) موثر است. تمام اشکال خیسانده عصاره مایع، شربت، آب برگ تازه و پاستیل‏ های تهیه شده از آن، مصرف می ‏شود.

عصاره آبی در حالت سرد و عصاره مایع آن و همچنین آب برگ بارهنگ، اثرات توقف باکتری ‏ها و باکتری کشی را دارا است؛ در حالی که دم کرده و جوشانده برگ، فاقد اثر است؛ چرا که در اثر گرما د- گلوکزیداز آن شکسته شده و از عمل فعال شدن اجسام بعدی، جلوگیری می‏ کند.

* دانه بارهنگ در درمان یبوست (اثر اصلی) کاربرد دارد و به عنوان داروی ضد التهاب دستگاه گوارش مصرف می‏ شود.

طریقه و میزان مصرف 

برگ:

بر روی 2 تا 4 گرم برگ خرد یا پودر شده، یک لیوان آب سرد ریخته و تا حد جوشیدن، حرارت دهید و بعد از آن حرارت را خاموش کنید. سپس 10 دقیقه صبر کرده و محصول را صاف و میل کنید.

فرآورده‏های گیاهی‏ برگ بارهنگ، بیشتر به صورت تی بگ حدود یک گرمی عرضه می ‏شود و داروهای گیاهی تهیه شده از برگ، به صورت قطره یا شربت، به عنوان ضد سرفه و خلط ‏آور در بازارهای جهان، در دسترس هستند.

دانه:

منابع مختلف، مصرف روزانه بین 5 تا 15 گرم دانه‏ را توصیه کرده‏‏ اند. دانه‏ ها را داخل نصف استکان آب ریخته، مخلوط کرده و میل نمایید.

مهم ‏ترین اثرات گزارش شده ی بارهنگ:

(مربوط به برگ و دانه Major Plantago) ضد آلزایمر، ضد آرتریت، ضد تصلب شرائین، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد کرم، ضد شکنندگی عروق، ضد ادم، ضد التهاب، ضد اکسیدان، ضد تب، ضد روماتیسم، ضد قارچ کاندیدا، ضد عفونی کننده، ضد تومور، ضد سرفه، ضد زخم‏ های داخلی، قابض، بازکننده برونش ‏ها، ملین، مسهل، معرق، هضم کننده غذا، ادرار‏آور، خلط ‏آور، محافظ کبد، محرک ایمنی بدن، شیرافزا، کاهش دهنده چربی، مقوی رحم، ترشح‏ کننده اسیداوریک در ادرار و درمان کننده زخم.

عوارض جانبی

برگ و دانه در حد مصرف دارویی، همراه  با عارضه نیستند.

نکات ضروری

1- در هنگام مصرف بارهنگ، باید مایعات به مقدار زیاد نوشید تا موسیلاژ روی سطح دانه‏ ها، به خوبی بتوانند آب جذب کنند و متورم شوند و از متراکم شدن در معده و روده جلوگیری شود.

2- مصرف بارهنگ در زمان حاملگی و شیردهی توصیه نمی ‏شود؛ چون روغن دانه که شباهتی به روغن خردل دارد، باعث تحریک رحم شده و با حالت مسهلی که ایجاد می‏ کند، ممکن است مشکل ساز شود.

3- ممکن است روغن مذکور دانه باعث آلرژی، التهاب و درماتیت در بعضی افراد حساس گردد.

4- ممکن است دانه‏های بارهنگ موجود در بازار ایران مربوط به گونه دیگری از بارهنگ به نام Major Plantago (یا بارهنگ کبیر با نام‏های مترادف Exaltata Plantago و یا Cemata Plantago)، مربوط باشد.

این گونه بارهنگ دارای برگ ‏های پهن و بزرگ است که بر روی سطح  زمین قرار گرفته‏ اند. در پهنگ این برگ ‏ها 3 تا 11 رگبرگ سراسری در طول برگ به خوبی نمایان است. گل ‏ها به صورت سنبله درازی بر روی محوری که از وسط برگ‏ ها می ‏روید ظاهر شده که سپس به میوه و دانه‏ هایی که بر روی همین محور قرار دارند تبدیل می‏ شوند. 

قسمت مورد استفاده این گیاه، دانه، برگ و ریشه است که در طب عوام از آن ها استفاده می‏ شود.

گونه دیگری که ممکن است از دانه آن در ایران به عنوان بارهنگ استفاده شود Media Plantago می‏ باشد.

دانه بیشتر گونه‏ های بارهنگ (Plantago) حاوی موسیلاژ بوده که در نقاط مختلف جهان مورد مصرف دارویی مشابه دارند.

5- طبق کتاب " گیاهان دارویی سنتی ایران " آقای دکتر غلامرضا امین، مخلوطی از دانه ‏های بارهنگ، قدومه، تخم مرو و به دانه به نام " چهار تخمه " تهیه می ‏شود که در طب عوام، به عنوان نرم کننده سینه و برطرف کننده سرفه و خارش ‏های گلو، مصرف می ‏شود.

دکتر محمدحسین صالحی سورمقی - دکترای تخصصی فارماکوگنوزی از انگلستان

و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران